Indonesiê kiest op 14 februari een nieuwe president. Dat land is op weg een economische grootmacht te worden, huidig president Joko ‘Jokowi’ Widodo is erg populair in eigen land, maar zeker alhier erg onbekend. De man die veel kans maakt hem op te volgen, Prabowo Subianto, is dat evenzeer. Nochtans hoort hij thuis in de toplijst van nog levende oorlogsmisdadigers.
Vriendendiensten
Prabowo Subianto was eerder al kandidaat-president maar moest het afleggen tegen ‘Jokowi’, zowel in 2014 als in 2019. De generaal bleef niet met lage handen achter, Jokowi nam hem op in de regering als minister van Defensie en Veiligheid. De president is bedreven in het uitschakelen van oppositie door ze gewoonweg te integreren in zijn kamp. Van de 10 in het parlement vertegenwoordigde partijen, zaten er 8 in Jokowi’s meerderheid.
Jokowi zet deze trend nu verder, al besmet hij daarmee zijn reputatie van betrouwbare niet-corrupte democraat. Alhoewel er tijdens zijn termijn ook wel aan enkele rechten en vrijheden werd geknaagd.
Nu steunt hij Prabowo, de generaal, zijn vroegere tegenstrever. Die heeft dan in ruil Jokowi’s zoon als running date genomen. Deze Gibran Rakabuming is pas 36 en dat is volgens de grondwet te jong om mee te doen (40 jaar is de limiet). Maar het grondwettelijk hof maakte een uitzondering. De voorzitter van dat hof is de oom van Gibran, Jokowi en co ontkennen dat dit een rol speelde…
De aftredende president had er 5 jaar geleden al geen moeite mee om een oorlogsmisdadiger tot minister van Defensie te benoemen. Prabowo was de schoonzoon van de in 1998 verdreven dictator Soeharto. Hij trad tijdens de protesten in 1998 bijzonder hard op tegen betogers. Hij deed 23 leiders van het protest oppakken, van 13 onder hen is er nog altijd geen spoor.
Hij is vooral berucht door zijn rol in de repressie in Oost-Timor, de vroegere Portugese kolonie die Indonesië had geannexeerd. Die repressie kostte naar schatting 200.000 van de 800.000 inwoners het leven. Naast de ‘killing fields’ in Cambodja, was een bezoek aan Oost-Timor, nu het onafhankelijke Timor-Leste, mijn verschrikkelijkste journalistieke ervaring; je schrok bij het zien van een dorp dat nog overeind stond, want dat was een uitzondering. Vooral door Prabowo’s toedoen opgeleide milities, staken in Oost-Timor huizen en mensen in brand.
Prabowo was tot enkele jaren geleden om die reden ongewenst in o.m. de VS en Australië. Maar volgens de jongste peilingen zou hij, dank zij de steun van Jokowi al in de eerste ronde meer dan 50 % halen, zodat er in juni geen tweede ronde komt.
TikTokker
Prabowo is erg rijk en heeft een goedgevulde campagnekas die hij ondermeer gebruikt op “sociale media”. Vooral dan TikTok dat in Indonesië ongemeen populair is. Met zijn danspasjes op Tik Tok en door het prestige van het leger is de generaal de grote favoriet bij de jongere kiezers, de helft van de 204 miljoen ingeschreven kiezers.
Die jongere generaties zijn volkomen onbekend met zijn moordverleden, want over de repressie uit de Soeharto-tijd en in Oost-Timor, wordt niet gepraat. Zoals het ook taboe is te praten over de massamoorden uit 1965 waarin honderdduizenden communisten en syndicalisten werden vermoord.
De twee andere belangrijke kandidaten moeten dus optornen tegen een pletwals. Ganjar Pranowoen Anies Baswedan moeten het volgens peilingen doen met elk rond 20% van de kiesintenties, niet genoeg om eventueel in een tweede ronde de krachten te bundelen.
Nikkel
De generaal belooft zijn het land krachtige economische groeicijfers, elk jaar in twee cijfers. Hij wil het beleid van Jokowi verder zetten, maar met nog meer groei. Onder Jokowi was dat jaarlijks rond 5 % groei, waarmee Indonesië toch tot bij de middelgrote raakte.
Dat wordt onder meer toegeschreven aan de beslissing in 2014 om de uitvoer van nikkel te verbieden. Nikkel, daarvan heeft Indonesië de grootste voorraden ter wereld, een kwart van alles. Die nikkel moet in Indonesië zelf worden verwerkt. Ontginning en verwerking hebben veel investeerders aangetrokken, op kop Japanse, Amerikaanse en vooral Chinese ondernemingen.
Jokowi gaat er prat op de wereld met die nikkel voor batterijen te helpen in de strijd tegen klimaatverandering. Dat klopt niet helemaal. De nikkelverwerking vergt zeer veel elektriciteit en die wordt voor meer dan 60 % geleverd door steenkoolverbranding.
Met de erg gestegen vraag naar nikkel voor de batterijen voor elektrische voertuigen, zit Indonesië op rozen. In 2022 heeft Jokowi een stap verder gezet met de opening van een fabriek voor elektrische batterijen. Edoch, de eerste Chinese wagens met batterijen zonder nikkel, en zonder lithium, rijden al rond. Al teveel mikken op die nikkelvoorraden is dus wel riskant.
