Lijdende Armeniërs, Afghanen, Iraniërs, Palestijnen ..
In de zuidelijke Kaukasus was er zopas nog de oorlog van Azerbeidzjan tegen de Armeniërs van Nagorno-Karabach. Bakoe wist zich daarbij gesteund door de Turkse autocraat Erdogan die na een door de PKK opgeëiste bomaanslag, overging tot aanvallen zowel vanuit de lucht als met grondtroepen, op Koerdische milities in het noorden van Syrië. Syrië waar dan weer bij een droneaanval op een militaire academie in de stad Homs meer dan 100 doden vielen. Waarop het Syrische leger vergeldingsbombardementen uitvoerde in het noorden van het land, dat onder controle staat van jihadistische groeperingen.
Aan de overkant van de regio kreeg Afghanistan dit weekend één van de felste recente aardbevingen te verduren, met meer dan 2.000 doden. Dat net nadat buurland Pakistan liet weten dat 1,7 miljoen Afghanen het land moeten verlaten. Terug naar het Afghanistan van de Taliban die er in geslaagd zijn om voor een tweede keer al, een regime van totale ‘gender-apartheid’ te installeren. Vrouwen mogen zich er quasi alleen nog binnenhuis bewegen. Uiteraard met de beste bedoelingen: de Taliban willen hun bloemen van vrouwen alleen maar zo goed mogelijk beschermen !
Zo ook in buurland Iran. Ook daar willen de islamitisch verlichte heersers hun vrouwen alleen maar zo goed mogelijk beschermen, zelfs al moeten ze hen daarvoor doodslaan omdat ze hun hoofddoek niet correct dragen. Het overkwam de 22 jarige Mahsa Amini september 2022. Begint oktober was het weer ‘prijs’: de 16-jarige Armita Garawand kreeg er van de ‘zedenpolitie’ zo van langs dat ze in een coma belandde. En hoeveel Iraanse meisjes en vrouwen werden er sinds de dood van Mahsa al niet gearresteerd, gefolterd, tot zelfmoord gedreven … ? Maar het Iraans verzet geeft niet op én vorige week nog kreeg één van haar boegbeelden, de gevangen Iraanse activiste Narges Mohammadi de Nobel-prijs voor de Vrede aan.
Aha, als ik die niet krijg, moet de opperste Iraanse raddraaier, ayatollah Ali Khamenei, gedacht hebben, dan kan ik maar beter een stevige oorlog beginnen.
En kijk, amper een paar dagen later voert de Palestijnse Hamasbeweging een verrassingsaanval uit tegen Israël, dé aartsvijand voor het regime in Teheran. Nu zijn Hamas en het Iraanse regime geen onbekenden voor elkaar. Toch duurde het even vooraleer in veel van de berichtgeving de link tussen beiden gelegd werd.
Hoe totaal tegengesteld er over de gebeurtenissen in Israël/Palestina bericht kan worden, kan geïllustreerd worden met twee webtitels van zondagavond 8 oktober.
Bovenaan bij de Britse Guardian: “Shock and anger: Israelis search for loved ones after Hamas attack” https://www.theguardian.com/world/2023/oct/08/shock-and-anger-israelis-search-for-loved-ones-after-hamas-attack
Bovenaan bij Al Jazeera uit Qatar: “Death toll rises as Israeli attacks continue to pound Gaza”. https://www.aljazeera.com/
Bij de Britse krant zoeken Israëli’s naar hun geliefden na de aanval van Hamas. Bij de Qatarese zender zaaien de Israëli’s dood en verderf met hun aanvallen op Gaza.
In Le Monde daarentegen wees oud-diplomaat en historicus Elie Barnavi naar beide partijen met een beschuldigende vinger: « L’attaque du Hamas résulte de la conjonction d’une organisation islamiste fanatique et d’une politique israélienne imbécile » https://www.lemonde.fr/idees/article/2023/10/08/elie-barnavi-l-attaque-du-hamas-resulte-de-la-conjonction-d-une-organisation-islamiste-fanatique-et-d-une-politique-israelienne-imbecile_6193197_3232.html
De VRT meldde op zondagavond dat “aan Israëlische kant zeker 700 doden zouden zijn geteld en meer dan 2.000 gewonden, aan Palestijnse kant is er sprake van 413 doden en 2.300 gewonden. Hamas heeft ook meer dan 100 Israëlische soldaten en burgers ontvoerd naar de Gazastrook.” https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2023/10/08/liveblog-dag-2-israel-gaza/
Verrassing of niet … Hamas pakte het opmerkelijk aan
Dé vraag die de meeste media én vele mensen, de Israëli’s niet in het minste, zich de voorbije dagen stelden: hoe kon het gemilitariseerde en hoogtechnologische Israël zich zo laten verrassen ?
Sus van Elzen schreef bij Uitpers: “Hoe was het mogelijk dat een kleine organisatie in een dood-en-door afgeluisterd, gemonitord, gecontroleerd stuk grond maanden lang een oorlog kan voorbereiden zonder dat de befaamde Israëlische diensten dat in de gaten hebben? En niet alleen de voorbereidingen, de aanvoer van wapentuig, de opleiding van soldaten, en dan bovendien het begin van de actie zelf: de Israëlische diensten wisten van niets.” https://www.uitpers.be/als-hamas-uit-gaza-losbreekt/
Een verrassing ? Niets van, klonk het bij Al Jazeera in een opiniestuk van Somdeep Sen, ‘Associate Professor at Roskilde University’: “There is nothing surprising about Hamas’s operation”. Want zie: “Operation Al-Aqsa Flood was provoked by Israeli aggression and occupation. It is an act of resistance. » https://www.aljazeera.com/opinions/2023/10/8/there-is-nothing-surprising-about-hamass-operation
In een tamelijk genuanceerd overzicht door Rudi Vranckx bij de VRT merkte de oorlogsjournalist toch ook op dat het wel degelijk een verrassing is dat Hamas zomaar één van de sterkst beveiligde grenzen ter wereld kon overschrijden.
Maar Vranckx stelde ook: “Hamas heeft de aanval opmerkelijk aangepakt. Enerzijds heeft de groepering alle mogelijke technieken toegepast. Een echte overrompeling. Via land, zee én lucht. Met duizenden raketten.” Bovendien bleef de aanval tot op het moment van uitvoering, “geheim. Er is niks op voorhand gelekt. Alles is intern gebleven. Het was ook opvallend dat er aan de andere kant van de grens auto’s waren aan het wachten. Hamas had dus ook informanten in Israël.” Merkwaardig ook: de Hamas strijders namen ook meer dan 100 Israëli als gijzelaars mee naar Gaza; om hen te laten dienen als ‘menselijk schild’.
Vervolgens lichtte Rudi Vranckx toe dat het er wel zat aan te komen: “De situatie daar was een tikkende tijdbom. Niemand wist wanneer die ging ontploffen, maar de explosie zat er zeker aan te komen.” De aanval volgt op “een jaar vol spanningen en provocaties, met bijvoorbeeld verschillende Israëlische aanvallen op het Palestijnse vluchtelingenkamp in Jenin, op de Westelijke Jordaanoever, en eerder dit jaar een inval van het Israëlische leger in de Al-Aqsamoskee in Jeruzalem.”
Vranckx vermelde even dat “Iran niet verwonderlijk het enige land is dat openlijk Hamas heeft gefeliciteerd. Alle andere landen die een standpunt hebben ingenomen, roepen op tot een de-escalatie of steunen Israël.”
Het moordend geweld van Hamas met name tegen de jongeren op het ‘Supernova-festival’ – waarvan een aantal ook ontvoerd werd – was dermate genadeloos – er werden zo’n 260 jongeren afgeslacht – dat zowat de hele wereld de aanval wel moest veroordelen als onduldbaar terroristisch geweld.
Maar wat als Israël op zijn beurt grote aantallen Palestijnse burgers doodt ? Rudi Vranckx denkt echter dat de internationale aandacht na een tijd weer zal wegebben. “Enerzijds omdat het conflict al zo lang bezig is. We gaan waarschijnlijk hervallen in het patroon dat we altijd zien, waarbij we de strijd zien escaleren om dan tot een soort akkoord te komen. De oorlog daar heeft ook niet dezelfde impact op ons als de oorlog in Oekraïne.” https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2023/10/08/vragen-en-antwoorden-israel-palestina-conflict/
Solidair met alle verzet, ook als dat ontaardt in terreur ?
Wie het hier ingekorte commentaar van Rudi Vranckx las, kon er zich op zondag over verwonderen hoe de webstek van de aan de PVDA verbonden De Wereld Morgen uithaalde naar de VRT-berichtgeving.
Op zondagavond was heel de dagelijkse nieuwsmail van DWM aan de strijd gewijd, met o.a. een overzicht van de reacties wereldwijd – maar zonder vermelding van de betrokkenheid van Iran – alsook een artikel dat de “Israëlische apartheid” toelichtte.
Bovenaan stond er eerst de uitval door Lode Vanoost naar de VRT. Vanoost begon zo:
“Beste VRT, uw berichtgeving over Palestina is weeral vooringenomen en eenzijdig
Het zal de volgers van deze website niet verbazen hoe standvastig de desinformatie door de VRT is over de ware aard van de bezetting en kolonisatie van Palestina. De andere Vlaamse media zijn even erg, maar de VRT is onze openbare zender en draagt daarom een zware verantwoordelijkheid. Dit is geen journalistiek, dit is propaganda.” https://dewereldmorgen.us9.list-manage.com/track/click?u=9ecc5a2389e259216e1d246b5&id=bf180493d5&e=cc388e26af
Dat de westerse media in het algemeen meer op de hand zijn van Israël dan van Hamas, of van de Palestijnen ‘tout court’, dat is vrij algemeen bekend. Maar ze zijn zeker niet blind voor wat Israël uitspookt. Netanyahu kreeg zeker in België niet veel positieve pers.
En ook nu vond je op zondagavond bij bv. De Standaard deze titel bovenaan de webstek: “Het geweld van Hamas komt wel ergens vandaan”. Inge Ghijs, adjunct-hoofdredacteur, schreef: “De verontwaardiging over de aanval door Hamas is begrijpelijk, maar erg eenzijdig. De kiem ligt in de weigering van Israël om het conflict op te lossen.” https://www.standaard.be/cnt/dmf20231008_96008635
De Standaard bracht ook een opiniestuk van Ludo Abicht: “Laat de verontwaardiging over de oorlog in Israël niet eenzijdig zijn”. De schrijver en filosoof stelde: “De aanval van Hamas tegen Israël moeten we ondubbelzinnig veroordelen. Maar laten we ook oog hebben voor de wanhoop en frustratie van de burgers in Gaza. Iedereen die daar één dag is geweest, kon deze uitbarsting voorspellen.” https://www.standaard.be/cnt/dmf20231008_94406716
Lode Vanoost van zijn kant omschreef Hamas als “een militaire verzetsorganisatie” en zelfs een “bevrijdingsbeweging”. Hij had het ook over een “bevrijdingsactie” en stelde dat de VRT de standpunten van de Palestijnen in de bezette gebieden niet aan bod laat komen. Maar in het VRT-avondjournaal van zondag kwam wel een gehoofddoekte Palestijnse journaliste in Gaza behoorlijk aan het woord.
Er valt veel kritiek te uiten op de Westerse berichtgeving over Israël/Palestina, maar met Hamas te omschrijven als een ‘bevrijdingsbeweging’ terwijl de organisatie in werkelijkheid een terreurregime uitoefent op de Palestijnse inwoners van Gaza, slaat Van Oost de bal compleet mis. Ook had hij de rol van Iran moeten vermelden.
In Frankrijk is het de trotskische NPA (‘Nouveau parti anticapitaliste’) die zegt de Palestijnen te steunen met de strijdvormen die zij kiezen. Waarop de UEJF, Unie van joodse studenten, klacht wil indienen voor deze ‘”lofzang op het terrorisme”.
Hoe moeilijk het wijzen op de verantwoordelijkheid van het Israëlisch bestuur wel ligt, ondervindt ook Nupes rond Jean-Luc Mélenchon. Volgens Le Monde, de webstek Marianne alsook Freddy De Pauw van Uitpers, splijt de houding tegenover het conflict de Franse linkerzijde. https://www.uitpers.be/hamas-splijt-nupes/ https://www.lemonde.fr/politique/article/2023/10/09/les-ambiguites-de-melenchon-et-de-lfi-sur-le-hamas-fissurent-la-nupes_6193274_823448.html
Een brandende reddingsboei voor Netanyahu ?
Nog bij Uitpers stelde Sus van Elzen zich de vraag hoe ver Netanyahu en zijn generaals zullen “gaan in de oorlog tegen Gaza die ze al aangekondigd hebben? Zullen ze echt Gaza tot puin bombarderen? Zoiets zou tot oprispingen kunnen leiden in de Arabische en verdere Islamitische wereld.”
Waarna Van Elzen inging op de mogelijkheid dat “Hamas Netanyahu een fantastisch cadeau gegeven heeft. Had hij niet te maken met een quasi opstandige Joodse oppositie binnen (en buiten, in de diapora) Israël, die al ettelijke maanden betoogt tegen zijn hervormingswetten van onder meer justitie? Honderden officieren van elite-eenheden van de IDF, piloten, spionnen, reservisten, ondertekenden verklaringen dat zij voor zo’n Israël als Bibi Netanyahu wilde serveren, niet zouden komen dienen.
Het leek er bijna op dat Bibi een oorlog nodig ging hebben om dit verdeelde land weer verenigd achter zich te krijgen. Die heeft hij nu gekregen door Hamas. De reservisten gaan braaf naar de kazerne voor de oorlog, de piloten vliegen naar Gaza, wat de manifestanten gaan doen blijft open.” https://www.uitpers.be/als-hamas-uit-gaza-losbreekt/
Wat beoogt grote ‘patron’ Iran ?
Ze schreef dat “hoewel de veroordeling van het Hamas-geweld quasi universeel is -alleen Iran heeft zijn expliciete steun uitgesproken – er duidelijk verschillende benaderingen zijn van de kwestie.” https://www.uitpers.be/wie-kan-verdere-escalatie-in-het-midden-oosten-voorkomen/
Ze somde dan een hele reeks landen op, tal van Arabische en hun houding, maar het woord Iran kwam verder nergens voor.
Bij de VRT was het Darya Safai (N-VA) die op zondag al de link legde met Teheran: “Vergeet de rol van het Iraanse regime niet“. Dat voert volgens Safain ‘proxy oorlogen’ uit. Een topman van Hamas was overigens recent nog in Iran. https://www.vrt.be/vrtnws/nl/kijk/2023/10/08/darya-safai-n-va-over-invloed-iran-in-conflict-israel-hamas-arva/
Even radicaal als Iran en Hamas, heeft trouwens ook de Libanese Hezbollah zich in het conflict gemeld door mortieren af te vuren richting Israël.
Een interessante internationale analyse is bij The Guardian te vinden van de hand van diplomatiek redacteur Patrick Wintour. Hij stelde in zijn inleiding al meteen dat “Iran het voor Saoedi-Arabië onmogelijk wil maken om een overeenkomst met Israël te sluiten.” Vatten we de redeneringen van Wintour even samen.
De eerste zin van zijn artikel doet ons echter al opletten, want het is toch wel Israël dat “met beschuldigende vinger naar Teheran wijst voor het orkestreren van de aanvallen van Hamas.” Maar is die beschuldiging vals, alleen omdat Israël ze uit ?
Ze leidt wel de aandacht af van de Palestijnse “woede, met name over het gedrag van de Netanyahu-coalitie, inclusief de provocaties bij de Al-Aqsa-moskee.”
Toch moeten we oog hebben voor de agenda van Iran, voor het “strategisch doel op de langere termijn: het dwarsbomen van het Amerikaanse geleid streven naar een normalisering van de betrekkingen tussen Saoedi-Arabië en Israël, een stap die de VS in het Midden-Oosten zou verankeren en in de ogen van Iran de Palestijnen zou beroven van hun laatste invloedrijke sponsor.”
Wintour: “In een toespraak vorige week stuurde de hoogste leider van Iran, ayatollah Ali Khamenei, een nauwelijks gecodeerde waarschuwing naar Riyad dat elke Golfstaat die de VS steunt, op het verkeerde paard wed.”
Volgens Wintour is “Saoedi-Arabië, waarvan de economie volgens de Wereldbank naar verwachting dit jaar zal krimpen als gevolg van bezuinigingen op de olieproductie, fel op zoek naar buitenlandse investeringen en verlangt het naar Israëls technologische dynamiek. De handel van de Verenigde Arabische Emiraten met Israël verdubbelde tot 2,56 miljard dollar in 2022 na het sluiten van een vrijhandelsovereenkomst met het land. Maar Riyad wil ook nieuwe Amerikaanse defensiegaranties én toegang tot civiele kernenergie. Er is ook een concrete herstart nodig van de gesprekken tussen Israël en de Palestijnen. Antony Blinken, de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, zou dit alles volgende week met kroonprins Mohammed bin Salman bespreken.”
Maar nu is Hamas er in geslaagd om het Israëlische streven om de ‘Palestijnse kwestie’ zo klein mogelijk te maken, te torpederen en het conflict net te vergroten.
De eerste Saoedische reactie “op de Hamas-aanval, een groep waarmee Riyad weinig contacten heeft”, was volgens Wintour al een “eerste kritische aanwijzing voor hoe Riyad tegen de diplomatieke gevolgen aankeek. (…) Het Saoedi-Arabische ministerie van Buitenlandse Zaken nam nota van de ongekende situatie tussen bepaalde Palestijnse facties en de bezettingsmacht en riep op tot terughoudendheid aan alle kanten. Maar het herinnerde ook aan “zijn herhaalde waarschuwingen voor de gevaren van de explosie van de situatie als gevolg van de aanhoudende bezetting, de ontneming van het Palestijnse volk van zijn legitieme rechten en de herhaling van de systematische provocaties tegen zijn heiligdommen.”
De Saoedi’s dringen ook opnieuw aan bij de internationale gemeenschap op een geloofwaardig vredesproces, gebaseerd op een tweestatenoplossing.
Een ‘Unie van het Midden-Oosten’ …
Ondertussen zijn er bilateraal en in de VN allerlei ontmoetingen maar “het echte diplomatieke werk zal” volgens Wintour “in besloten kring worden geleverd. Op de korte termijn zullen Turkije en Egypte als bemiddelaars optreden. Egypte, dat zelf over twee maanden verkiezingen te wachten staat, kan zich geen chaos in Gaza veroorloven.”
De V.S. dringen er volgens Wintour “bij Israël op aan om te de-escaleren. (…) Ook binnen Israël zijn er stemmen die oproepen tot kalmte en zeggen dat een eenheidsregering nodig is die Netanyahu in staat zal stellen een einde te maken aan zijn rampzalige afhankelijkheid van extremisten om aan de macht te blijven.”
“De politieke overlevingsvaardigheden van Netanyahu zijn bekend” redeneert Wintour, “maar het zal moeilijk zijn om de schuld voor het inlichtingenfiasco te vermijden . Golda Meir was binnen zes maanden na de Jom Kippoer-oorlog als premier verdwenen en maakte plaats voor Menachem Begin en uiteindelijk voor het Camp David-akkoord met de Egyptische Anwar Sadat in 1978. Op dit moment is het moeilijk om een herhaling van zo’n optimistische gang van zaken voor te stellen.” https://www.theguardian.com/world/2023/oct/08/hamas-attack-has-abruptly-altered-the-picture-for-middle-east-diplomacy
Het Camp David-akkoord werd gesloten in een tijd toen nog met Yasser Arafat, een man aan het hoofd van het Palestijns verzet die een seculiere staat voor ogen had. Met de islamitische fundamentalisten van Hamas, gesteund als ze worden door Iran, zal het verduiveld moeilijk worden om tot een akkoord te komen. Het beste wat de hele regio zou kunnen overkomen, is dat enerzijds het regime in Teheran zelf door een volksopstand weggevaagd wordt én dat de joden in Israël eindelijk tot het besef komen dat ze nooit veilig zullen kunnen leven zolang ze een buurvolk onderdrukken. Vanuit de joodse Holocaust-ervaring moeten ze toch kunnen beseffen hoe het is om als volk van de kaart geveegd te worden. En dat de joden wereldwijd ook eens wat meer kijken naar hoe de vroegere Europese erfvijanden Duitsland en Frankrijk tot een voor beide landen voordelig samenleven zijn gekomen. Een vredestichtende Unie van het Midden-Oosten …
