Het was nooit eerder gebeurd in Colombia. Een senator en ex-president, Alvaro Uribe, kreeg van het Hooggerechtshof huisarrest! Hij mag dat weliswaar uitzitten in zijn meer dan comfortabele hacienda op 1500 hectare grond, het blijft ongezien, vooral voor een politicus die zichzelf onaanraakbaar en onkwetsbaar achtte.
Het is bovendien een merkwaardig verhaal, want het was juist Uribe die in 2012 een zaak aanspande tegen een collega ex-senator, Iván Cepeda. Die had Uribe en zijn broer Mario er namelijk van beschuldigd verantwoordelijk te zijn voor de oprichting van een paramilitaire ‘autodefensa’, de AUC, verantwoordelijk voor heel wat moorden in de regio. Uribe beweerde dat Cepeda getuigen had omgekocht. Het gerecht onderzocht de zaak, kwam tot het besluit dat Cepeda niets te verwijten viel, maar dat Uribe zelf wellicht heel wat getuigen had omgekocht. L’arroseur arrosé…
Iván Cepeda was lid van de Vredescommissie van het Colombiaanse Parlement en had in die hoedanigheid heel wat gevangenissen bezocht. Dat heeft er ook toe geleid dat één van de advocaten van Alvaro Uribe, Diego Cadena, eveneens huisarrest kreeg voor dezelfde feiten. De paramilitairen speelden tijdens het presidentschap van Uribe een alsmaar grotere rol en worden van erg veel misdaden beschuldigd, zonder juridische gevolgen evenwel.
De huidige President van Colombia, Iván Duque, is een geesteskind van Uribe en haastte zich om schande te spreken over deze inbeschuldigingstelling. Het kan niet volgens hem dat iemand die zoveel goeds gedaan heeft voor het land vervolgd wordt, terwijl de ex-guerrileros (nog) niet aan gevangenis moeten denken. Hij pleit nu voor een grondwetgevende raad die het hele gerechtelijk apparaat zou moeten hervormen en de-politiseren. Tegen de ex-guerrilleros die zich hebben schuldig gemaakt aan schendingen van mensenrechten lopen er wel processen.
Alvaro Uribe is zonder meer een van de meest invloedrijke politici van de afgelopen jaren in Colombia. Zijn populariteit is echter snel gedaald en sommige politieke waarnemers vrezen nu dat dit huisarrest hem enkel voordeel kan opleveren, want velen zien hem als slachtoffer van een politieke vervolging.
Een beetje verdacht
Het meest zorgwekkende is wellicht dat hij nu vervolgd wordt voor omkoping en schending van het procesrecht, maar vrijuit gaat voor alle moorden tijdens zijn ambtsperiode. Het was Uribe die de ‘valse positieven’ uitvond, tussen de drie en tienduizend jongeren die van de straat zijn geplukt, op een afgelegen plek werden vermoord, in een guerrillapak werden gestoken en werden voorgesteld als gedode guerrilleros.
Het was ook tijdens zijn ambtsperiode dat een van de grootste schandalen losbarstte, met name het illegaal afluisteren van magistraten, journalisten en leden van de oppositie.
Uribe heeft zich bovendien met hand en tand verzet tegen het vredesakkoord dat door zijn opvolger, President Juan Santos werd afgesloten met de FARC. Santos kreeg hiervoor de Nobelprijs voor de vrede.
Er zijn tegen Uribe trouwens altijd al zware vermoedens en vaak bewijzen geleverd over zijn betrokkenheid met de drugshandel. Als hoofd van de burgerluchtvaart was hij het die aan de bekende drugsbaron van toen, Pablo Escobar, vergunningen afleverde voor de bouw van landingsbanen. In 1991 stond hij al op de lijst van verdachten die het leger had opgesteld over de zaak.
Geweld, altijd geweld …
Ondertussen loopt het met de uitvoering van het vredesverdrag beslist niet goed. De beloften worden niet nagekomen. Sommige van de topfiguren van de FARC zijn het land uitgevlucht, hun politieke partij valt uit elkaar, veel ontgoochelde strijders hebben zich aangesloten bij het ELN, de andere en kleinere guerrillagroep die nog steeds actief is en ervan beschuldigd wordt met Venezuela samen te werken.
Hoe kan het anders? Sinds het vredesverdrag in 2016 werd ondertekend werden 210 gedemobiliseerde guerrilleros en 44 van hun familieleden vermoord. In diezelfde periode werden meer dan driehonderd sociale leiders vermoord, telkens opnieuw omdat ze zich inzetten voor hun leefmilieu, voor hun grond, voor hun vee.
De afgelopen weken werden in de grensstreek met Ecuador en in Cali een vijftiental jongeren vermoord. In Cali ging het om uitgesproken racistische en sadistische moorden op jongens van tussen 13 en 16 jaar oud. Tijdens een plechtigheid om hen te herdenken werd nog eventjes een granaat in het publiek gegooid.
Krachtens het vredesakkoord is er een VN-missie in het land aanwezig die een driemaandelijks rapport voorlegt aan de Veiligheidsraad. Secretaris-generaal van de V.N., Guterres, riep op om dringend een eind te maken aan deze tragedie. Het V.N.-mandaat vervalt echter op 25 september 2020.
… en drugs, altijd drugs…
Colombia is beste vriendjes met de V.S. en wordt ervan verdacht een invasie in Venezuela voor te bereiden. Op 1 juni zijn 45 manschappen van de SFAB (Security Forces Assistance Brigade), onder leiding van het South Command, aangekomen in Bogotá. Officieel moeten ze uiteraard de drugshandel aanpakken. De Senaat had voor deze buitenlandse troepen zijn toestemming moeten geven, maar dat is niet gebeurd.
Genoeg schandalen, met andere woorden, om de aandacht af te leiden van de zware economische en gezondheidscrisis. Want ja, het coronavirus is Colombia niet vergeten.
