Met het bestandsakkoord rond Nagorno-Karabach is er nog geen einde gekomen aan de gruweldaden. Videobeelden met de onthoofding van Armeniërs, geven alvast de indruk dat met de door Turkije aangevoerde jihadisten, ook hun methodes zijn overgekomen. Hun opdrachtgevers in Bakoe en Ankara zijn er duidelijk op uit alle Armeniërs uit de regio te verjagen. Zowel Moskou als Teheran maken zich grote zorgen over de Turkse expansiedrang.
Verder gaan
De Turkse president Erdogan had bij zijn triomfbezoek aan Bakoe een duidelijke boodschap: het is nog niet gedaan, we gaan verder. Verder gaan betekent ook de rest van Nagorno-Karabach innemen en etnisch zuiveren. De Armeniërs die nog niet gevlucht zijn, moeten weg, levend of dood.
De Britse krant The Guardian meldt dat twee video’s met onthoofdingen door mannen in Azerbeidzjaanse legeruniformen na onderzoek authentiek blijken. Op een video ziet men twee Armeniërs, 69 en 82 jaar, onthoofd worden. Op een andere video houden mannen in Azerbeidzjaans uniform een man vast die ze onthoofden met een mes. Daarna plaatsen ze het afgehakte hoofd op dat van een dood varken. De omstanders applaudisseren.
Amnesty International bevestigt dat de video’s authentiek zijn. AI heeft het over wreedheden aan beide kanten en maakt gewag van een video waarop een Azerbeidzjaanse grenswacht de keel wordt overgesneden.
Pauze
Erdogan kwam in Bakoe niet alleen de overwinning vieren, maar ook bevestigen dat Turkije er is om te blijven. Turkije is er al 30 jaar, maar nu komt daar wel wat bij. Erdogan wil een permanente militaire basis, wat natuurlijk meer dan wrevel zou veroorzaken in Moskou. Rusland heeft een militair pact met Armenië dat bescherming in geval van agressie inhoudt, Erdogan wil hetzelfde met ‘broederstaat’ Azerbeidzjan.
Rusland heeft nu rond 2000 militairen om o.m. de weg tussen Nagorno-Karabach en Armenië vrij te houden. Maar welk nut zou die weg nog hebben als er in Karabach geen Armeniërs meer overblijven. En dat is wat zowel de Azerbeidzjaanse president Alijev als zijn vriend Erdogan zo snel mogelijk willen. In dat geval wordt de Russische militaire aanwezigheid zonder voorwerp. Intussen zullen er ook Turkse militairen zijn om toe te zien op het bestand, maar die zullen in dat geval blijven.
Corridor
Intussen staat een andere corridor op de agenda, die van Turkije door de regio Nachistjevan (deel van Azerbeidzjan), dwars door Armenië naar Bakoe. Dus geen omwegen meer zoals de pijpleiding van Bakoe naar de Turkse haven Ceyhan die via Georgië loopt. Het akkoord over die pijpleiding in 1994 schudde Moskou toen brutaal wakker, Bakoe bleek niet zo betrouwbaar als gedacht.
De corridor van Turkije naar Bakoe, zoals vastgelegd in het bestandsakkoord van 9 november, is voor Erdogan met zijn neo-Ottomaanse droom, erg belangrijk. Het gaat niet alleen om de band met Azerbeidzjan, het gaat ook om de Kaspische Zee en de overkant: Centraal-Azië met zijn Turkse republieken Kazachstan, Turkmenistan, Oezbekistan, Kirgizstan. Waarom ook Xinjiang (Oost-Turkestan) niet? Turkse politici en ondernemers dromen er al dertig jaar van om meer voet aan de grond te kregen in deze Turkse gewesten.
Het is een bijkomende reden voor de Russische president Poetin om bezorgd te zijn over die toenemende Turkse concurrentie in Ruslands “nabije buitenland”. Diezelfde concurrentie laat zich ook meer en meer voelen in de Balkan, bij voorbeeld in Bulgarije, historisch een bondgenoot van Rusland die echter in de EU afremt als het gaat om sancties tegen buurland en handelspartner Turkije.
‘Zuid-Azerbeidzjan’
Iran is zo mogelijk nog bezorgder. Teheran is ronduit kwaad over de uitspraken van Erdogan in Bakoe. De Turkse president citeerde er een Azeri gedicht over de scheiding van het Azeri volk door de rivier Aras. Ten noorden is Azerbeidzjan, ten zuiden Iran waar tussen 16 en 20 miljoen Azeri’s leven.
De voorbije maanden waren er in het noordwesten van Iran manifestaties van solidariteit met de Azeri’s van Azerbeidzjan. Daarbij werd het noordwesten van Iran ‘Zuid-Azerbeidzjan’ genoemd. Teheran is erg beducht voor dat Azeri nationalisme en vindt de uitspraken van Erdogan dan ook een regelrechte provocatie. De Turkse ambassadeur in Teheran werd op het matje geroepen om uitleg te geven over Erdogans woorden.
Zie ook:
Zie ook:
