Onrust in Servië

Elke zaterdag stappen in Belgrado enkele duizenden mensen  op om hun diverse ongenoegens over president Aleksandar Vucic op straat te brengen. De on rust breidt uit, vorige zaterdag, de zevende editie, waren er ook betogingen in een twintigtal andere steden.  Twee dagen eerder had de president massa’s volk op de been gebracht om de Russische president Wladimir Poetin te verwelkomen. Wat brengt al dat volk op straat?
De betogingen tegen Vucic begonnen nadat op 23 november in Krusevac Borislav Stefanovic, leider van een kleine linkse partij, met ijzeren staven was afgetuigd. De protesten gingen tegen het brutale en autoritaire optreden van Vucic en zijn politie en tegen zijn greep op de media. Een van de populaire leuzen op de betogingen is “Geef ons 5 minuten in het journaal van RTS” – een overheidszender.

Ay Carmela

De betogers hebben nauwelijks een leiding, alle partijen – ook die van de oppositie – worden geweerd. Die partijen waren tijdens de lange jaren dat ze aan de macht waren, bijzonder corrupt. “Wees welkom”, zei een spreker op de betoging vorige week aan de aanwezige oppositiepolitici, “maar vergeet niet dat we geen leiders meer willen die eens aan de macht, in hun eigen belang regeren”.
De betogers hebben in Belgrado hebben een strijdlied van de Spaanse republiek, “Ay, Carmela”, overgenomen als het hunne. Vorige week is een andere eis sterk naar voor gekomen: een grondig onderzoek naar de moord van 16 januari vorig jaar op Oliver Ivanovic, een leider van de Serviërs in Kosovo die een tegenstander was van Vucic. In Kosovo wordt vermoed dat de moord het werk is van Servische misdaadbenden die met politieke medeplichtigheid ook voet aan de grond hebben in het zuiden van Servië.

Poetin

Om te laten zien dat  hij nog een stevige aanhang heeft, mobiliseerde Vucic massaal voor de ontvangst van Poetin met wie hij de grote orthodoxe kerk Sint-Sava bezocht. Die kerk is onder meer gerenoveerd met geld van Gazprom. Poetin beloofde Servië volle steun in de kwestie Kosovo.  Servië is niet te spreken over de plannen voor de oprichting van een  Kosovaars leger, Rusland evenmin.  De kwestie Kosovo ligt bij veel Serviërs nog altijd erg gevoelig. Onder de manifestanten tegen Vucic zijn er ook nationalisten die vinden dat de president daarin te laks is.
De “Progressieve partij” van Vucic had in 2016 de verkiezingen gewonnen met o.m. de belofte het land klaar te stomen voor toetreding tot de EU. Servië is sinds 2012 officieel kandidaat-lid. Maar Belgrado ziet het niet zo zitten om de oude vriendschap met Moskou op te geven. Moskou beschuldigt EU en Navo ervan de Balkan te ontwrichten.
Servië, 7 miljoen inwoners, heeft de voorbije jaren al veel, vooral jonge, burgers zien vertrekken.  De regering van de ultraliberale Ana  Brnabic gaat nochtans prat op sterke economische groei,  maar daarom vaart niet iedereen daar wel bij. “Ik manifesteer om niet te moeten uitwijken”, stond op een  spandoek in Kragujevac, centrum van de automobielnijverheid, te lezen.
a