Charlie Hebdo, slachtoffer van groeiend obscurantisme. Het obscurantisme van islamisten en van allen die zich om diverse redenen verzetten tegen rationaliteit, tegen wetenschappelijk denken, tegen menselijke ontplooiing. Charlie Hebdo schopte al decennia lang tegen de schenen van gezagsdragers die ten onrechte menen recht op maatschappelijk respect te hebben. Religieuze, politieke, economische en andere ‘gezagsdragers’, spektakelvedetten, mediafiguren, ze moesten er allemaal aan geloven. Vandaar dat Charlie Hebdo veel vijanden had, niet alleen bij de islamisten.
De moordenaars, vermoedelijk radicale islamisten, plegen niet zozeer een aanslag op de persvrijheid – dat is de laatste van hun zorgen. Ze vermoorden mensen die spottende kritiek hebben op hun ‘levensvisie’, zoals hun geestesgenoten elders massaal mensen vermoorden omdat ze ‘ketters’ zouden zijn. Ze verdedigen gewapenderhand een obscurantistische visie die ze aan anderen willen opdringen, vooral dan met geweld.
Bij ons
Obscurantisme is natuurlijk niet nieuw en niet eigen aan één bepaalde geloofsrichting. Wetenschapsmensen hebben eeuwenlang moeten vechten om aan wetenschap te mogen doen, velen bekochten het met hun leven. Enkele jaren geleden werd de obscurante Sarah Pailin bijna vice-president van de VS. In de Bible Belt van diezelfde VS wordt het creationisme opgedrongen, de evolutieleer is niet alleen in sommige moslimlanden taboe. Er zijn de moordende aanslagen van christelijke obscurantisten op abortusklinieken geweest. De aanslag van april 1995 in Oklahoma (168 doden) was het werk van rechtse extremisten. Na die aanslag verschenen commentaren (o.m. in De Morgen) om de islamisten aan te klagen – een beetje voorbarig, vandaar: voorzichtigheid is altijd geboden, provocaties zijn nooit uitgesloten (de Israëlische geheime dienst Mossad is daar een expert in).
We zijn relatief gezien in deze contreien nog niet zo lang verlost van het obscurantisme. We zijn er nog niet volledig van af, maar er is grote vooruitgang geboekt. Broze vooruitgang als we bij voorbeeld zien hoe snel dat obscurantisme zich weer manifesteert in Centraal- en Oost-Europa waar de gerokte geestelijken het schoon weer helpen maken en waar de vrouwenrechten worden teruggedrongen.
Sponsors
Het obscurantisme buiten Europa is allesbehalve nieuw, maar we hadden er tot nog toe minder last van. Zolang het maar exotisch bleef kon het ook de koloniale heersers niet deren. Integendeel, die wakkerden dat aan. Zoals de Amerikaanse geheime dienst CIA het islamistisch fundamentalisme aanwakkerde, financierde, in en rond Afghanistan. Met de financiële en geestelijke hulp van Saoedi-Arabië en andere vrienden. Veel islamistische extremisten van vandaag zijn opgeleid in de kampen en scholen die de CIA en de Saoedische wahhabieten sponsorden in naam van de strijd tegen het communisme.
Veel islamofoben zinken vandaag ook weg in een vorm van obscurantisme, zij vergeten vaak onze eigen duisternis die weer de kop opsteekt. Er heerst al jaren ook in West-Europa een anti-intellectuelen klimaat, aangemoedigd door allerlei populistische politici als De Wever en Stevaert. Alle moslims nu op één hoop gooien met citaten uit de Koran is niet de aangewezen manier om de obscurantisten te isoleren. Integendeel, die winnen daar alleen maar bij.
Massa
Er zal ook deze keer bij veel moslims een diffuus gevoel van bijval zijn, want Charlie had dan toch de profeet beledigd… Het is zo dat we nu met een nieuw uiterst gevaarlijk terrorisme zitten, een terrorisme met massakarkater, met honderdduizenden gewapende strijders en miljoenen aanhangers. Dat is niets anders dan een vorm van fascisme ten dienste van (islamitische) uitbuiters. Met ganse gebieden die ze volledig in handen hebben, van West-Afrika tot ver in Azië. En met regeringen die toelaten dat mensen ter dood worden veroordeeld, zoals zopas in Mauritanië. In sommige gevallen is het radicale islamisme pas opgedoken na westerse militaire interventies, zoals in Irak. De westerse leiders hebben dus zeer veel boter op het hoofd bij de groei van radicaal (gewapend) islamisme.
Dat komt niet door het koloniale verleden, dat komt niet door sociale uitsluiting, we moeten van dat discours afstappen. Het religieus fanatisme van de Saoedische wahhabieten is bepaald niet ingegeven door sociale bekommernissen, het is ingegeven door een vurig verlangen om de sociale verhoudingen te laten zoals ze zijn, met uitbuiters en uitgebuiten.
Je suis Charlie
De solidariteit met gedecimeerd Charlie Hebdo is immens. Maar hoeveel van degenen die nu staan te treuren hebben Charlie Hebdo niet vaak naar de hel gewenst. Want Charlie spaarde ook hen niet, wat vaak tot processen leidde. De mooie woorden over absolute persvrijheid klinken uit sommige monden vals.