De schoolmeesterachtige retoriek van de Amerikaanse president over democratie, humanitaire en militaire interventie, toonde duidelijk aan dat de nieuwe keuze van het Witte Huis voor diplomatie ten opzichte van Syrië en Iran, geen fundamentele wijziging inhoudt van de Amerikaanse buitenlandse politiek in het Midden-Oosten. Het is alleen maar een noodgedwongen verandering van tactiek die Obama is opgedrongen door het groeiend verzet tegen een nieuwe agressie-oorlog in het Midden-Oosten: de strikte oppositie van Rusland, de houding van het Britse Parlement, de publieke opinie in eigen land. Dat verklaart zijn retorische ommezwaai en de meer defensieve toonaard van zijn toespraak voor de Algemene VN Vergadering.
drones
Alvorens zich te concentreren op de VS dreiging tegen Syrië en Iran, prees president Obama het VS beleid van de voorbije decennia en zijn vijf eerste jaren als president. Hij prees de terugtrekking van de Amerikaanse troepenmacht uit Irak, alhoewel die hem opgedrongen is door de weigering van Irak om een akkoord te tekenen om de VS militairen een immuniteit te verlenen voor hun oorlogsmisdaden. Verder verkondigde hij het einde van de oorlog in Afghanistan, alhoewel Washington er nog altijd een troepenmacht van 20 duizend militairen permanent wil bij de hand hebben. Hij beroept er zich vooral op dat zijn regering de drone-aanvallen zorgvuldig en nauwkeurig inzet om de ‘collaterale schade’ van burger slachtoffers te vermijden. Een absurditeit, daar in Pakistan door de ‘zorgvuldige’ drone-aanvallen volgens schatting meer dan 2500 Pakistanen het leven verloren, waarvan een groot deel gewone burgers waren. De meeste van deze drone-aanvallen werden en worden doorgevoerd in de Obama ambtsperiode.
Door zich mee en meer te profileren als opdrachtgever voor het doden van op afstand, hoopt hij een imago te kunnen creëren van een minder agressieve VS dan tijdens de periode van zijn voorganger. Hij wil ook de buitenwereld overtuigen dat hij zich inzet om zijn belofte na te komen voor de sluiting van het internerings- en folterkamp van Guantanamo, dat zes jaar na zijn verkiezingsbelofte nog altijd open is, en waar de gevangenen als folterpraktijk verplicht gevoed worden. Ondanks de gepretendeerde vooruitgang naar vrede en stabiliteit, moet hij toegeven dat het gevaar voor terroristische aanslagen van Al-Qaida, de onderlinge conflicten en het gevaar voor massavernietigingswapens in het Syrische conflict groot blijft.
Het is een publiek geheim dat Washington wanneer het haar uitkomt gebruik maakt van de diensten van de Al-Qaida-strijders of ze met wapens bevoorraadt. Dat hebben de VS gedaan in Libië, waar de “ rebellen” gebruikt werden als proxy landstrijdkrachten en de NAVO als luchtmacht voor de opstandelingen om een regime change te bewerkstelligen. Met identieke doelstellingen wakkert Washington het sektarisme aan van de bondgenoten, Qatar, Saoedi-Arabië en de Golfstaten.
Syrië
Obama heeft van de VN tribune gebruikt gemaakt om zijn niet gefundeerde boodschap uit te bazuinen dat Bashar el-Assad verantwoordelijk is voor de giftgasaanvallen van 21 augustus om zo zijn voornemen voor een (voorlopig uitgestelde?) beperkte militaire interventie aan de VN vergadering te verkopen. Met de argumentatie dat dit in het belang is van de VS veiligheid en wereldvrede. Het blijven herhalen dat de schuld voor de chemische gasaanval bij de Syrische regering ligt, kan niet verstoppen dat Obama geen bewijzen heeft of geen gefundeerde uitleg verschaft.
Wanneer Rusland de door de VS en NAVO gesteunde rebellen ervan beschuldigt verantwoordelijk te zijn voor de giftgasaanvallen, om zo een westers militair ingrijpen aan hun zijde te provoceren, wordt het door het Westen berispt voor zijn oppositie tegen een unilateraal militair ingrijpen van de VS in samenwerking met enkele NAVO landen en de Arabische “ democratische” monarchen.
De belofte dat de VS de nationale soevereiniteit van landen zal respecteren klinkt wel wat hol in het licht van het niet zo verre verleden: Korea, Vietnam, Cambodja, Laos, Grenada, Panama, Nicaragua, Irak, Joegoslavië, Libië, Afghanistan, Syrië. De belofte van Obama geldt kennelijk duidelijk niet voor landen die zich weigeren te onderwerpen aan de “democratische” dictaten van Washington.
Door het optreden van de VS in de voorbije decennia goed te praten als zijnde in ieders belang, kon hij makkelijk verzwijgen dat zijn land het eerste (en enige) is geweest dat een nucleair wapen heeft ingezet, dat chemische wapens gebruikte tijdens de oorlog in Korea en Vietnam, of wapens met verarmd uranium in Irak, Afghanistan en Libië. In naam van de kruistocht voor democratische rechten werden deze landen in puin gelegd met miljoenen doden en ontelbare vluchtelingen tot gevolg. De oorlogen laten landen achter met grotere armoede en een diepere maatschappelijke sociale ongelijkheid.
Is deze toespraak ook niet een teken dat het VS imperium aan macht aan het inboeten is en op zoek is naar nieuwe wegen om toch nog zijn belangen zo sterk mogelijk te kunnen verdedigen ten nadele van gelijk wie?
VN resolutie 2118 (27 sept 2013)
Deze resolutie van de VN-veiligheidsraad over Syrië is inderdaad maar mogelijk geworden dank zij de verzwakking van de imperiale macht van de Verenigde Staten. Na een langdurig getwist over een Syrische resolutie waarbij Washington weigerde te praten met zijn aartsvijanden in Teheran en Damascus, werd het dankzij het initiatief van Rusland, de afwijzing door het Britse parlement, en de groeiende oppositie tegen een nieuwe oorlog in eigen land, wel mogelijk om te praten. De ministers van buitenlandse zaken van de VS en van Iran ontmoetten elkaar. Maar een handdruk betekent nog niet het einde van de koude oorlog met de grote Iraanse satan.
Voorzichtigheid blijft geboden en de uitlatingen van bepaalde regeringsleiders moeten in de juiste context geplaatst worden. Hun optreden is veel meer een poging om hun aureool op te poetsen. Het buitenlands beleid van beide landen is in de eerste plaats gericht op de verdediging van hun eigen belangen en op machtsbehoud in eigen land.
In deze schaakpartij tussen Teheran en Washington speelt Syrië een belangrijke rol tegen de achtergrond van een energiegrondstoffenrijke regio. Syrië wil een buitenlandse luchtaanval vermijden nu de burgeroorlog in haar voordeel evolueert. Waarom zou Damascus deze voor haar gunstige wending in gevaar brengen met een chemische giftaanval?
Door de groeiende verdeeldheid onder de Syrische rebellen en de buitenlandse Jihad strijders is het voor de westerse sabelslepers misschien beter om Assad desnoods aan de macht te houden dan een religieus kalifaat te riskeren. Door de huidige chaos is Damascus sowieso ernstig verzwakt als regionale macht. Iran kan van deze dooi profiteren, het blijft een belangrijke macht in de regio en het kan hopen op het milderen van de door het Westen opgelegde sancties die voor de Iraanse bevolking een zware last is om dragen.
Obama’s gedwongen slingerkoers biedt een mogelijkheid voor gesprekken met Teheran. Dat mag de elite rond de entourage van de president en de trouwe poedels in Parijs en Londen doen tandenknarsen maar aan deze toestand hebben ze zelf schuld. Ze moeten, tot hun groot spijt inzien dat de Amerikaanse imperiale macht verschrompelt.
Om hun gezicht te redden beweren Frankrijk – als secondant van Washington – en de VS dat de resolutie het resultaat is van hun harde houding ten opzichte van Syrië. Dit is een ingenieuze poging om een nederlaag in een overwinning om te buigen. De resolutie biedt aan de VN de mogelijkheid in geval van niet naleving om Syrië sancties op te leggen. Maar Rusland heeft duidelijk zijn slag thuis gehaald door te stellen dat de resolutie 2118 niet onder het artikel 7 van het VN-Handvest van toepassing is, en bijgevolg een militaire optie uitsluit. Hiervoor moet de Veiligheidsraad een nieuwe resolutie stemmen, waar Rusland en China nog altijd hun veto kunnen gebruiken.
In het deb
at over de Syrische chemische wapens heeft men de kans gemist om het probleem van chemische wapenarsenalen op wereldvlak ten gronde op de dagorde te plaatsen en te zorgen dat iedereen toetreedt tot de Conventie over chemische wapens en deze ook ratificeert (Israël ratificeerde nog niet bijvoorbeeld) en dat effectief deze wapens vernietigd worden.
