De in Cairo uitgesproken redevoering van president Obama bevat veel mooie woorden, maar in wezen ontbreekt het hem aan een fundamenteel gebrek aan respect voor het Internationaal Recht, zowel betreffende de door hem voortgezette bezetting van Afghanistan en het Amerikaanse politiek-militaire optreden aldaar, tav het Midden-Oostenconflict en enkele andere in dit artikel door hem vermelde thema’s .
Ook de reeds door hem genomen positieve maatregelen zoals de sluiting van Guantanamo Bay en het verbod op waterboarding zijn slechts een topje van de duisternis, die door de regering Bush is achtergelaten. Daarbij heeft hij echter ook gehandeld in strijd met de door hemzelf voorgestane principes, door het blokkeren van de vervolging van CIA-agenten, die zich tijdens de regering Bush schuldig hebben gemaakt aan waterboarding.
Zie:
http://www.demorgen.be/dm/nl/990/Buitenland/art…
Bovendien dienen andere mensenrechtenschendende maatregelen, die door de regering Bush in de war on terror zijn genomen, eveneens te worden teruggedraaid.
Zeker te waarderen is, dat president Obama zich in zijn redevoering [1] heeft verzet tegen de sinds 11-9-2001 heersende stigmatisering van moslims in het algemeen en daarbij de grote waarde van de Islam en de islamitische cultuur heeft benadrukt.
De inhoud van zijn redevoering staat echter niet alleen haaks op de politieke realiteit van de VS als Supermacht, eveneens ontbreekt het aan fundamenteel respect voor het Internationaal Recht en de humanitaire waarden.
In onderstaande laat ik enkele cruciale door president Obama aangesneden onderwerpen de revue passeren
A DE POSITIE VAN DE VS ALS SUPERMACHT
Quote president Obama:
”Just as Muslims do not fit a crude stereotype, America is not the crude stereotype of a self-interested empire.”
Hoewel door president Obama in zijn toespraak een poging wordt gedaan, veronderstelde vooroordelen aan beide zijden weg te nemen, gaat deze vergelijking mank met de politieke realiteit, aangezien de VS objectief gezien een sinds het eind van de Tweede Wereldoorlog bestaande Supermacht is, eerst samen met de Sovjet-Unie en na de glasnost, alleen. [2]
Een Supermacht heeft niet alleen zoals iedere Staat welbepaalde politieke en hegemoniale belangen, maar strekt haar macht en invloed uit over de gehele wereld.
In die positie heeft de VS evenals de voormalige Sovjet-Unie zich schuldig gemaakt aan ernstige mensenrechtenschendingen en oorlogsmisdaden, o.a. in de Korea- en Vietnam-oorlog, de massale bombardementen op Cambodja in 1970, de bombardementen op Servië dd 1999 en de twee Golfoorlogen en de oorlog met Afghanistan, met als gevolg tienduizenden burgerdoden. [3]
Een ander ernstig aan de VS te verwijten aspect is de structurele voormalige steun aan Zuid-Amerikaanse dictaturen zoals o.a. het voormalige Cuba onder dictator Batista, het Argentijnse regime onder Videla, gekenmerkt door de vele verdwijningen, en Nicaragua onder dictator Somoza. Ook heeft de VS reeds voor WO II een reputatie opgebouwd in militaire interventies ten gunste van plaatselijke dictatoren in Zuid-Amerika.
En in de contemporaine geschiedenis dient genoemd te worden de Amerikaanse rol bij de coup van Pinochet in Chili, waarmee een einde kwam aan de regering Allende en een schrikbewind werd gevestigd.
Ook in andere delen van de wereld steunde de VS dictaturen. Zie de Amerikaanse steun voor het regime van de voormalige Fippippijnse dictator Marcos. [4]
Uit bovenstaande kan dus worden afgeleid, dat het hier niet in eerste instantie de relatie tussen de VS en de islamitische wereld betreft, maar het optreden van de VS als Supermacht, wereldwijd.
B 11 SEPTEMBER 2001 EN DE ROL VAN AL QAEDA
DE AANVAL OP AFGHANISTAN EN DE DAAROP VOLGENDE BEZETTING
WAR ON TERROR
Quote president Obama:
Tav aanslagen 11-9 en de aanval op Afghanistan
”Over seven years ago, the United States pursued al-Qaida and the Taliban with broad international support. We did not go by choice, we went because of necessity’
………………………..
………………………..
” But let us be clear: al-Qaida killed nearly 3,000 people on that day. The victims were innocent men, women and children from America and many other nations who had done nothing to harm anybody. ”
…………………………
…………………………
”Make no mistake: we do not want to keep our troops in Afghanistan. We seek no military bases there. It is agonising for America to lose our young men and women. It is costly and politically difficult to continue this conflict. ”
In de eerste plaats is het zeer dubieus, dat president Obama het kennelijk nodig acht, de aanval op Afghanistan te verdedigen onder het voorwendsel van de aanslagen van 11 september 2001. Het is evident, dat de aanval op Afghanistan in strijd is met het Internationaal Recht [5], aangezien in geen enkele VN resolutie werd verwezen naar legitimatie voor het gebruik van geweld.
Sterker nog, tot op de dag van heden is op geen enkele wijze via hard bewijs komen vast te staan, dat Al Qaeda en laat staan de voormalige Taliban-regering werkelijk verantwoordelijk zouden zijn geweest voor de aanslagen van 11 september. [6]
Frapperend is verder, dat president Obama terecht breed uitmeet over het misdadige karakter van de 11 september aanslagen, maar geen enkele keer refereert aan de duizenden Afghaanse burgerslachtoffers, die zijn veroorzaakt door de Amerikaanse bombardementen grotendeels met clusterbommen, zowel tijdens de militaire aanval op Afghanistan als tot op heden, door gezamenlijke Amerikaanse en NAVO-bombardementen. [7]
Dit kennelijk gebrek aan medeleven met de Afghaanse burgerdoden beschouw ik als een groot gebrek aan respect voor universele humanitaire waarden van een president, die pretendeert, deze hoog in het vaandel te hebben.
Hoewel president Obama opmerkt zie boven dat de VS geen permanente bases in Afghanistan nastreeft, bagatelliseert hij de tot op heden bestaande Amerikaanse bezetting van Afghanistan, met NAVO steun, waaronder Nederland [8], zonder stil te staan bij de humanitaire consequenties daarvan.
C IRAK
Quote president Obama:
””Let me also address the issue of Iraq. Unlike Afghanistan, Iraq was a war of choice that provoked strong differences in my country and around the world. Although I believe that the Iraqi people are ultimately better off without the tyranny of Saddam Hussein, I also believe that events in Iraq have reminded America of the need to use diplomacy and build international consensus to resolve our problems whenever possible. ”
……………………….
……………………….
””That is why I ordered the removal of our combat brigades by next August. ”
Hoewel hij zich zeer kritisch uitlaat over de Amerikaanse aanval op Irak die hij een ”war of choice noemt” in tegenstelling tot de aanval op Afghanistan, refereert hij ook hier nergens aan de door het Amerikaanse militaire optreden veroorzaakte Iraakse burgerdoden, mede door het gebruik van clusterbommen.
Te waarderen is uiteraard zijn bevel tot de terugtrekking van de Amerikaanse troepen uit Irak, ware het niet, dat een groot deel vervolgens koers zette naar Afghanistan om daar de Amerikaanse bezetting te ondersteunen.
D ”VIOLENT EXTREMISTS”
Quote president Obama:
”We would gladly bring every single one of our troops home if we could be confident that there were not violent extremists in Afghanistan and Pakistan determined to kill as many Americans as they possibly can. But that is not yet the case.
Regelmatig refereert hij in zijn redevoering aan ”violent extremists”, zo niet alleen de indruk wekkend, dat hun handelingen niet zouden zijn ingegeven door enige rationaliteit en dat hun militaire acties in het algemeen ongerechtvaardigd zijn. Niets is minder waar.
Hoewel genendele voornemens, de vroegere Talibanregering te verdedigen, die zich tijdens haar bewind aan ernstige mensenrechtenschendingen heeft schuldig gemaakt, dient te worden opgemerkt, dat zij eventueel de uitlevering van Osama bin Laden wilde overwegen, WANNEER DE VS ADEQUATE BEWIJZEN KON OVERLEGGEN VAN ZIJN VERANTWOORDELIJKHEID VOOR 11 SEPTEMBER.
De donderdag, volgend op de 11 de september aanslagen 13-9 echter hield de toenmalige president Bush een redevoering, waarin de uitlevering van Osama bin Laden geëist werd zonder enig overleggen van bewijs. Volgens de criteria van uitleveringsafspraken tussen Staten is dit uiteraard onacceptabel, aangezien anders van willekeur sprake is.
Het was dus terecht dat de Taliban hieraan niet voldeden.
Vanaf dat moment stevende de VS af op de militaire aanval zonder enige serieuze poging tot een diplomatiek overleg.
In zijn kwalificatie ”violent extremists” verliest president Obama verder uit het oog, dat de VS een bezettingsmacht is in Afghanistan en dat ergo iedere Afghaanse verzetsgroep, dus ook de Taliban, gerechtigd is, zich tegen het leger van de bezetter te verzetten.
Wel dient zij zich hierbij te houden aan de regels van het Internationaal Humanitair Oorlogsrecht en een strikt onderscheid te maken tussen combatanten militairen en strijders en non-combatanten burgers. [9]
Helaas wordt dit principe lang niet altijd door de Taliban nageleefd en dat is uiteraard onacceptabel. [10]
Maar het recht, zich te verzetten tegen het leger van de aanwezige bezettingsmacht is een fundamenteel gegeven.
De rationaliteit van de ”extremisten”
Aan bovengenoemd voorbeeld rond de uitlevering van Osama is reeds te zien, dat de zogenaamde ”extremisten” zich wel degelijk door rationaliteit laten leiden. Wie de moeite neemt, hun politieke programma nader te bestuderen zal ontdekken, dat vele van hun eisen alleszins gerechtvaardigd zijn, zoals de terugtrekking van de Amerikaanse troepen uit Saoedi-Arabië en andere Arabische bondgenootstaten. Hun aanwezigheid heeft immers als doel het ondersteunen van onderdrukkende regimes en het beschermen van de gezamenlijke oliebelangen.
Tenslotte is, naast het Amerikaanse politiek-militaire optreden in de regio, een m.i. gerechtvaardigde grief de tot nu toe onvoorwaardelijke Amerikaanse steun aan de Israëlische bezettingspolitiek, waarvoor de Palestijnse bevolking een zware humanitaire tol moet betalen.
E HEET HANGIJZER/MIDDEN OOSTENCONFLICT
Quote president Obama:
”
”America’s strong bonds with Israël are well known. This bond is unbreakable. It is based upon cultural and historical ties, and the recognition that the aspiration for a Jewish homeland is rooted in a tragic history that cannot be denied.”
…………………………..
…………………………..
”On the other hand, it is also undeniable that the Palestinian people – Muslims and Christians – have suffered in pursuit of a homeland. For more than 60 years they have endured the pain of dislocation.”
………..
………..
So let there be no doubt: the situation for the Palestinian people is intolerable. America will not turn our backs on the legitimate Palestinian aspiration for dignity, opportunity, and a state of their own.
……….
……….
“Palestinians must abandon violence. Resistance through violence and killing is wrong and does not succeed.”
………..
………..
At the same time, Israëlis must acknowledge that just as Israël’s right to exist cannot be denied, neither can Palestine’s. The United States does not accept the legitimacy of continued Israëli settlements. ”
Het was niet van president Obama te verwachten, dat hij een door de Westerse steun voor de stichting van de Staat Israël ontstaan historisch onrecht zou rechtzetten. [11]
Wel echter mag verwacht worden, dat hij het Internationaal Recht respecteert door Israël onverbloemd op te roepen, zich onmiddellijk terug te trekken uit de bezette Palestijnse gebieden, ALLE illegale nederzettingen te ontmantelen en de eveneens Israëlische Muur af te breken. Dit is echter niet gebeurd.
Integendeel blijft hij hameren op de afzwering van ”geweld” door de Palestijnen
Een overzicht:
In 1967 werd unaniem VN Veiligheidsraadsresolutie 242 aangenomen, waarin Israël werd opgeroepen, zich terug te trekken uit de in de juni-oorlog veroverde gebieden, waaronder de huidige Palestijnse en de Golan-Hoogte. Tot de dag van vandaag heeft Israël aan deze resolutie geen gehoor gegeven en continueert niet alleen deze bezetting, maar bouwt sinds eind zestiger jaren nederzettingen in bezet Palestijns gebied, die illegaal zijn volgens het Internationaal Recht. [12]
Verder is ook de door bezet Palestijns gebied lopende Muur door de uitspraak dd 9-7-2004 van het Internationaal Gerechtshof in Den Haag als illegaal bestempeld. [13]
Tot nu toe heeft de VS niet alleen onverbloemd deze Israëlische bezetting gesteund, hierbij minachting tonend voor het Internationaal Recht [14], eveneens steunt zij Israël militair, waarmee zij medeverantwoordelijk is voor de door de Israëlische bezetter gepleegde onderdrukking en oorlogsmisdaden. [15]
Toegegeven, president Obama heeft zich in kritische zin uitgelaten over het Israëlische militaire optreden in Gaza en veroordeelt de continuering van de Israëlische nederzettingenbouw. Dit is echter een druppel op de gloeiende plaat. Niet de continuering van de nederzettingenbouw dient te worden veroordeeld, maar de bouw van ALLE nederzettingen in bezet Palestijns gebied.
Opvallend is ook de veroordeling van het ”Palestijnse geweld”. Dit is niet alleen een gotspe, gegeven de jarenlange Amerikaanse steun aan de Israëlische bezettingspolitiek, maar bovendien onrechtmatig, aangezien ieder bezet volk en haar organisaties internationaalrechtelijk het RECHT heeft, zich te verzetten tegen het leger van een bezettende macht.
Uiteraard mogen volgens het Internationaal Humanitair Oorlogsrecht burgers en burgerdoelen geen doelwit zijn van een militaire aanval, hoe legitiem die strijd tegen de bezettende macht verder ook is.
President Obama zou er goed aan doen, voor het eerst in de Amerikaanse geschiedenis tav Israël het Internationaal Recht na te leven door politieke druk op Israël uit te oefenen, zich onverwijld terug te trekken uit bezet Palestijns gebied, de nederzettingen te ontmantelen en de illegale Muur af te breken. Zo niet, dan is zijn pleidooi voor een Palestijnse Staat een holle frase.
F CHANGE OF POLICY
VERBOD FOLTERMETHODEN EN SLUITING GUANTANAMO BAY
Quote president Obama:
”The fear and anger that it provoked was understandable, but in some cases, it led us to act contrary to our ideals. We are taking concrete actions to change course. I have unequivocally prohibited the use of torture by the United States, and I have ordered the prison at Guantánamo Bay closed by early next year.”
Bij alle kritische kanttekeningen is echter een woord van waardering op zijn plaats aan het adres van president Obama voor zijn voorgenomen sluiting van Guantanamo Bay, hetgeen op grote tegenwerking door de Senaat is gestuit. [16]
Ook zijn verbod op waterboarding een door CIA agenten toegepaste foltermethode, die was gelegitimeerd door de voormalige president Bush is een grote stap voorwaarts uit de duisternis van de onder de regering Bush genomen mensenrechtenschendende maatregelen in de ”war on terror”.
Hoewel een belangrijke stap voorwaarts, dient Obama nog een groot aantal andere door Bush genomen maatregelen terug te draaien. [17]
EPILOOG:
Resumerend kan gesteld worden, dat ondanks de schoonklinkende woorden in de Obama-redevoering, de president tekort schiet in respect voor het Internationaal Recht en de fundamentele humanitaire waarden. Zowel betreffende zijn continuering van de bezetting in Afghanistan met de daaraan voor de burgerbevolking dodelijke luchtaanvallen.
Ook vind ik het schokkend, dat hij slechts refereert aan de Amerikaanse militaire slachtoffers in deze oorlog en de ”kosten”, het humanitaire verlies aan Afghaanse burgerzijde negerend.
Ook negeert hij, ondanks mooie woorden tav ”betrokkenheid” met het Palestijnse volk, het Internationaal Recht met zijn weigering Israël politiek onder druk te zetten, de bezetting op te heffen, de illegale nederzettingen te ontmantelen en de illegale Muur af te breken.
Ten aanzien van het opruimen van de duisternis onder de regering Bush heeft hij vorderingen gemaakt, maar blijven andere wezenlijk te nemen stappen uit. Samengevat kan deze redevoering dan ook worden beschouwd als een aaneenrijging van mooie woorden, zonder de dekking van een fundamenteel andere koers. Obama zal meer moeten doen om de door hem beloofde ”change” werkelijk waar te maken.
(Uitpers, nr. 111, 10de jg., juli-augustus 2009)
Voetnoten:
[1] Volledige tekst redevoering president Obama in Cairo
http://www.guardian.co.uk/world/2009/jun/04/bar…
Commentaar Human Rights Watch tav redevoering president Obama
http://www.hrw.org/en/news/2009/06/04/obama-mid…
[2] Perestrojka
http://nl.wikipedia.org/wiki/Perestrojka
[3] http://www.krijgsmacht.nl/artikelen/cambodja-vi…
http://www.volkskrant.nl/archief_gratis/article…
http://www.amnesty.nl/encyclopedie_lemma/1718
Zowel in de Eerste als Tweede Golfoorlog, als in de oorlog tegen Afghanistan, heeft de VS gebruik gemaakt van de internationaal verboden clusterbommen, die kunnen genereren tot landmijnen en een groot bereik hebben, met als resultaat grote aantallen burgerslachtoffers.
http://www.amnesty.nl/encyclopedie_lemma/1409
http://www.russfound.org/Launch/veldhofdutch.htm
Ook in het voormalige Joegoslavië in de regio Servië is een groot aantal burgerslachtoffers gevallen door Amerikaanse en NAVO bombardementen, waarbij gebruik werd gemaakt van clustermunitie.
http://www.hrw.org/en/news/2000/02/07/pentagon-…
http://www.hrw.org/en/news/1999/05/12/growing-c…
Gebruik clusterbommen in Irak
http://www.hrw.org/en/news/2003/04/01/us-using-…
http://www.hrw.org/legacy/campaigns/iraq/iraqmi…
http://www.hrw.org/en/news/2003/04/16/us-use-cl…
http://www.hrw.org/en/news/2003/04/25/us-mislea…
[4] http://www.russfound.org/Launch/veldhofdutch.htm
http://www.ravagedigitaal.org/archief2003/2003a…
https://www.uitpers.be/artikel_view.php?id=423
[5] http://nl.wikipedia.org/wiki/Oorlog_in_Afghanistan
[6] https://www.uitpers.be/artikel_view.php?id=1943
http://www.russfound.org/Launch/veldhofdutch.htm
[7] Aanval op Afghanistan: Brits-Amerikaanse bombardementen
https://www.uitpers.be/artikel_view.php?id=1943
Gebruik van clusterbommen en munitie:
http://www.hrw.org/sites/default/files/related_…
http://www.hrw.org/en/news/2001/10/30/afghanist…
http://www.hrw.org/en/news/2001/10/16/internati…
Recente Amerikaanse en NAVO bombardementen op Afghanistan
http://www.hrw.org/sites/default/files/reports/…
[8] Tav Nederlandse militaire deelname bezettingsmacht Afghanistan
https://www.uitpers.be/artikel_view.php?id=1943
Tav door te voeren veranderingen door president Obama in de ”war on terror”
http://www.hrw.org/en/news/2009/04/24/us-obama-s-100-day-record-counterterrorism-reform
http://www.hrw.org/en/news/2009/04/24/report-ca…
http://www.hrw.org/en/news/2009/05/21/us-drop-p…
http://www.hrw.org/en/news/2009/05/15/us-reviva…
http://www.hrw.org/en/news/2009/05/21/us-least-…
[9] http://www.icrc.org/web/eng/siteeng0.nsf/htmlal…
[10] http://www.hrw.org/sites/default/files/reports/…
[11] https://www.uitpers.be/artikel_view.php?id=2033
[12] Volgens artikel 49, 4e Conventie van Geneve zijn de in bezet Palestijns gebied gebouwde nederzettingen in strijd met het Internationaal Recht
http://www.icrc.org/ihl.nsf/7c4d08d9b287a421412…
Eveneens volgens het Haags Verdrag van 1907, dat stelt, dat er geen geografische veranderingen van een permanent karakter mogen worden aangebracht in een bezet gebied
Zie: http://net.lib.byu.edu/~rdh7/wwi/hague/hague5.html
Verder zijn die nederzettingen tot stand gekomen via massale Palestijnse landonteigeningen.
http://www.btselem.org/English/Settlements/Inde…
Dit is in strijd met artikel 53, 4e Conventie van Genève, dat onteigeningen van bezittingen van ‘beschermde personen” mensen, die leven onder een bezetting verbiedt.
[13] http://www.icj-cij.org/docket/index.php?pr=71&a…
[14] Zeker 60 keer heeft de VS door middel van een veto een veroordeling van Israël door de VN Veiligheidsraad tegengehouden vanwege in bezet Palestijns gebied gepleegde mensenrechtenschendingen en oorlogsmisdaden.
[15] https://www.uitpers.be/artikel_view.php?id=2278
[16] http://www.nrc.nl/buitenland/article2248271.ece…
[17] http://www.hrw.org/en/news/2009/04/24/us-obama-s-100-day-record-counterterrorism-reform
http://www.hrw.org/en/news/2009/04/24/report-ca…
http://www.hrw.org/en/news/2009/05/21/us-drop-p…
http://www.hrw.org/en/news/2009/05/21/us-least-…
