Hoewel een keuze voor Obama of McCain lood om oud ijzer is, gaat mijn voorkeur toch uit naar ‘Messias uit Illinois’, dankzij zijn streven het politieke landschap te veranderen. Hij geeft immers voor Republikeinen en Democraten met elkaar te verzoenen! Een verzoening die in wezen geen keuze is maar een levensnoodzakelijkheid, als gevolg van lotsverbondenheid.
Deze geldt echter niet alleen voor Republikeinen en Democraten, maar voor al wat leeft. Het concreet maken van die universele lotsverbondenheid, vraagt echter niet alleen om verzoening maar ook om het besef van saamhorigheid. Dus om het gevoel deel uit te maken van een totaliteit, die niet als los zand aan elkaar hangt maar een hecht geheel vormt. Voor de instandhouding daarvan is een ieder, zonder aanzien des persoons, medeverantwoordelijk en dus ook aanspreekbaar. Om dit in praktijk te brengen is inzicht nodig over de werking van die levende totaliteit, hoe ongrijpbaar de aardkloot ook is, ervan uitgaande dat er geen uitzicht is zonder inzicht.
Zelforganisatie
Wat dat betreft beschouw ik de aarde (met alles wat daarop groeit en bloeit) als één groot giga-organisme. Een ongrijpbaar, want continu veranderend (oer-)wezen, dat zijn (voort-)bestaan te danken heeft aan onderlinge solidariteit tussen al wat leeft. Dankzij ons gevoel van saamhorigheid zijn wij, als mensheid, het beste toegerust tot het adequaat ‘beheren’ van die totaliteit, dus tot het in goede banen leiden van die onderlinge solidariteit. Helaas laat dat anno 2008 nogal wat te wensen over, aangezien de politieke strijd niet draait om ‘beheren’ maar om ‘beheersen’ van onze aardbol. Het uitoefenen van macht en daarmee overheersen, wat ten koste gaat van een doelmatig beheer, zowel nationaal als mondiaal. Dat wil echter niet zeggen dat dát ons vermogen te boven gaat, ofwel ons niet gegeven is. Integendeel! Ter verduidelijking daarvan, zullen wij slechts te rade moeten gaan bij ons eigen lichaam.
Zoals bekend vertegenwoordigt elk orgaan daarin een unieke, onvervangbare functie. De levenskracht van ons hele lichaam hangt echter niet alleen af van de gezondheid van elk orgaan afzonderlijk, maar ook van de harmonieuze samenwerking tussen alle organen. Deze vorm van solidariteit is geen concessie die wordt afgedwongen, maar een levensnoodzakelijkheid. Ook kan niet van tolerantie gesproken worden. Tenslotte hoeven de longen het hart niet te verdragen. Het enige wat hen gevraagd wordt is ‘goede longen’ te zijn, zoveel mogelijk ‘long’ te zijn, en naar de mate waarin zij daarin slagen zullen zij het hart helpen een goed hart te zijn, waardoor onze hersenen (als overkoepelend beleids- of coördinatiecentrum) in staat zijn alle levensprocessen effectief op elkaar af te stemmen.
Ideële leegte
Deze vorm van vrijwillige organische samenwerking, voortkomend uit gevoelens van lotsverbondenheid en saamhorigheid, hoe onbewust ook, sluit aan bij de democratische gedachte van ‘power to the people’ en is zodoende als ‘democratie in optima forma’ te betitelen. Een zelforganisatie, of intelligente orde zònder baas. In ons lichaam is immers geen baas of leiding gevende instantie te bekennen!
De politieke vertaling daarvan komt simpelweg neer op de creatie van een monistisch organisch bestel (MOB), ter vervanging van het dualistische partijpolitieke bestel (DPB). Dát is namelijk niet in staat tot een effectieve aanpak van de problemen anno 2008, omdat deze nu eenmaal niet van gekunstelde partijpolitieke maar van natuurlijke organische aard zijn. Dus een dito aanpak behoeven, in plaats van dichtgespijkerde vierjarige regeerakkoorden.
In het openlijk ter discussie stellen van het DBP (het ‘beheersen’) ten gunste van het MOB (het ‘beheren’), zie ik dan ook als de taak van onze tijd. De taak waarin het antwoord besloten ligt op de vraag naar de leniging van de (wereld-)problemen. Via verkiezingen zal dit ultieme politieke doel nooit gerealiseerd worden, hoe groot de hype ook is die de media er om heen bouwen. De overweldigende media aandacht voor de Amerikaanse presidentsverkiezingen met hun oogverblindende glamour and glitter, maskeert dan ook slechts de ideële leegte daarvan.
Hervorming VN
Om deze te vullen, is het zaak dat de media hun blik verplaatsen van de VS maar op de VN. Dat is namelijk de enige instantie die in staat is tot het effectief (want geweldloos!) bestrijden van de wereldproblemen en het daarmee gepaard gaande onrecht, door gestalte te geven aan de levensnoodzakelijke solidariteit en saamhorigheid wereldwijd. Daarvoor zal onze volkerenorganisatie wel eerst grondig gereorganiseerd moeten worden. Gelukkig biedt artikel 109 van het Handvest daartoe alle mogelijkheid. Wat die reorganisatie betreft moet met name worden gedacht aan de opheffing van de dictatoriale (vetorecht!) Veiligheidsraad. Zijn primaire verantwoordelijkheid – de handhaving van de internationale vrede en veiligheid – zal daarbij overgeheveld moeten worden naar de Algemene Vergadering. Daardoor zal dit orgaan zich eindelijk kunnen ontwikkelen van een ongeloofwaardig mondiaal praatcollege, waarin de VS de scepter zwaait, tot een krachtig mondiaal daadcollege met bovennationale bevoe
gdheden. Een gezaghebbend wereldforum, waarin vruchtbaar wordt samengewerkt vanuit het besef dat internationale solidariteit, gelijk saamhorigheid, geen vrije keuze is maar een levensnoodzakelijkheid, als gevolg van universele lotsverbondenheid. Het doorgeven van deze gedachte aan de massa, waardoor zij handen en voeten kan krijgen, is een uitgesproken taak voor de media. Met andere woorden, voor het ideaal van een betere wereld zullen wij onze hoop niet moeten vestigen op de politiek, hoe begeesterend het Yes we can van Obama ook klinkt, maar op de media. Of dit juist is, de tijd zal het leren.
Wouter ter Heide
(Uitpers, nr 102, 10de jg., oktober 2008)
