Voor wie de Koerdische politiek volgt, zijn de intra-Koerdische vredesbesprekingen al lang het gesprek van de dag. Een deel van de Koerden in Syrië staat nog steeds onder leiding van slechts één van de Koerdische partijen (de PYD – de Demokratische Eenheidspartij). Een groep, waarvan de strijders in het Westen worden geprezen om hun strijd tegen Islamitische Staat, en steun krijgen van de Internationale Coalitie. De misdaden die deze groep begaat – en de geschillen die zij hebben met andere Koerdische facties – blijven vaak onbesproken.
De andere – in Nederlandstalige media minder bekende groep Koerden – leeft nu in ballingschap. Deze Koerden zijn verspreid over Turkije, Iraaks Koerdistan en Europa. Zij verlangen naar intra-Koerdische vrede, om terug te kunnen keren naar het door oorlog verscheurde land dat zij hun thuis noemen. Toch heeft deze vrede nog nooit zo ver weg geleken.
Ik sprak met Abdulaziz Tammo, het hoofd van de Vereniging van Onafhankelijke Syrische Koerden (KKS-Syrië), die momenteel in Istanbul woont. Hij is de broer van Mashaal Tammo, een Koerdische politicus die in 2011 in Qamishli werd vermoord (naar het schijnt door PYD-militanten). Samen proberen we licht te werpen op drie verschillende zaken die de gemoederen van de Syrische Koerden bezig houden.
Tammo behoort dus tot de tweede beschreven groep, de groep politici die momenteel buiten Syrië verblijft en problemen met het leiderschap van de regio ondervindt. Hoewel de gebeurtenissen die Tammo beschrijft onderbouwbaar zijn, kunnen enkele waarnemers het niet met de geuite meningen eens zijn. De Syrische-Koerdische oppositie komt bij ons maar weinig aan het woord. Dus is het interessant om ook deze uit te horen.
Syrische Koerden op de vlucht
Op Syrisch-Koerdische sociale media kanalen zie ik veel signalen die wijzen op een nieuwe grote emigratiegolf uit Noord-Oost Syrië. Zijn deze berichten waar? Wijzen ze op ontevredenheid met het leven onder het ‘Autonoom Bestuur van Noordoost-Syrië’? Wat waren de redenen voor de Koerden die in de eerste golf zijn vertrokken?
“Dit is een goede vraag, waarvoor ik een beetje terug zal gaan naar de periode waarin de (Turks-)Koerdische Arbeiderspartij (PKK) de controle kreeg over de Koerdische meerderheidsregio in Syrië, op grond van een overeenkomst met het Syrische regime, en het misbruik van de Syrische Koerden die betrokken waren bij de Syrische revolutie: hun moorden op Syrisch-Koerdische politieke figuren, hun moorden op jonge activisten, en hun bloedbaden tegen de Syrische Koerden, zoals het bloedbad van Amuda, en Tal Ghazal in Kobani, en het bloedbad van Birca Evdalo in Afrin.”
“Dit alles gebeurde namelijk nog vóór de vorming van het zogenaamde zelfautonome bestuur van Noord- en Oost-Syrië (SDF-gebieden: SDF = Syrische Democratische Strijdkrachten), dat werd gevormd door de Democratische Uniepartij (PYD), de Syrische tak van de Koerdische Arbeiderspartij.”
“De PKK heeft destijds haar ideologie gewapenderhand aan de Koerden van Syrië opgelegd, jonge mannen en vrouwen gedwongen in dienst te treden, en kinderen voor scholen ontvoerd en naar PKK-kampen in Qandil gestuurd. Als gevolg daarvan begonnen de golven van emigratie van Koerdische families uit Syrië. Bijna een half miljoen Syrische Koerden werden vluchteling in Turkije, de Koerdische regio van Irak, en Europa. En daarna pas, in 2014, begonnen de aanvallen van ISIS op de regio Kobani, waarbij de gehele bevolking van Kobani vluchteling werd in Turkije, met een aantal van 475.000 Koerdische burgers.”
“Zelfs nadat de internationale coalitie ISIS uit Kobani had verdreven, keerden de burgers van Kobani niet terug naar hun huizen, want er is niets veranderd in de stad. Behalve dan het inruilen van een radicale religieuze terroristische organisatie – ISIS – door een nationalistische terroristische organisatie – de PKK. En tot nu toe blijft meer dan de helft van de burgers van Kobani vluchteling in Turkije, en is een ander deel naar Europa vertrokken.”
“Nadat de PKK-militie een ‘geweer-op-bestelling’ werd voor de internationale coalitie om ISIS te bestrijden, begon zij Koerdische jongeren onder dwang te rekruteren om hen naar de frontlinies te sturen. De Syrische Koerden werden tussen twee vuren gedrukt; ofwel sterven aan de frontlinies, ofwel vluchten uit Syrië, en hun land en huizen achterlaten.”
“Ik wil graag daarbij een zeer belangrijke gebeurtenis benoemen, die plaatsvond tijdens de operatie van Turkije in Afrin om de PKK daaruit te verdrijven. Namelijk dat de PKK-milities burgers in Afrin dwongen om te vluchten en de stad te verlaten, en door hen in kampen in het gebied Tal Rifaat te worden geplaatst.”
“De migratie van de Syrische Koerden is sindsdien doorgegaan, waarbij het terrorisme dat door deze milities tegen de Syrische Koerden wordt uitgeoefend, de ontvoering van minderjarige kinderen, de arrestatie van activisten en executie in PKK-detentiecentra onder foltering, en het doden en gedwongen verdwijnen van elke tegenstander van de PKK.”
“Dit alles was een belangrijke reden voor de migratie van Syrische Koerden. Deze vluchtten vanwege geweld, maar keerden vanwege de ‘nieuwe leiders’ niet meer terug. Vandaag zijn ongeveer 1,5 miljoen Syrische Koerden vluchteling buiten Syrië als gevolg van het misbruik en de schendingen van de mensenrechten door de PKK. De helft van de Syrische Koerden is vluchteling geworden in de Koerdische regio van Irak, Turkije en Europa, alleen vanwege dit Öcalan-achtige bestuur [Abdullah Öcalan is de leider van de PKK, die sinds 1999 in Turkije gevangen zit] dat zijn ideologie aan de regio opdrong, te beginnen met de gedwongen dienstplicht, het ontvoeren van kinderen en het elimineren van onderwijs door het opleggen van leerplannen die niets te maken hebben met het onderwijzen van kinderen. Bijvoorbeeld het onderwijzen van Öcalan’s filosofie. Er zijn veel boeken die in geen enkel ander land ter wereld als leerplan geaccepteerd zouden worden.”
Wat zijn de redenen dat de Koerden de regio nu verlaten (na 5+ jaar PYD-bewind)?
“Recentelijk vindt er een nieuwe emigratiegolf plaats in gebieden onder controle van de SDF vanwege het gebrek aan werkgelegenheid, de droogte die de regio overspoelde, en het ontbreken van een minimale levensstandaard in een gebied dat bekend staat als rijk aan olie en landbouw.”
“Het is geen geheim dat de inkomsten uit olie en landbouw ten goede komen aan het Qandil-gebergte (hoofdkwartier van de PKK in Irak bij de grens met Iran) in plaats van aan de burgers in deze regio.”
“In feite verschilt Öcalan’s Autonoom Bestuur niet van andere militante groepen die het op Syrië gemunt hebben, aangezien het soortgelijke misdaden tegen burgers in zijn controlegebieden begaat, waarvan de meest recente het neerschieten van 8 demonstranten in Manbij en 2 in Al-Shaddadi was, en het doden van Hussein Abbas in Kobani onder foltering een week na zijn arrestatie, evenals het doden van de jonge Amin Issa Amin onder foltering in de gevangenissen van het SDF-bestuur.”
“Ik denk dat voor degenen die in dergelijke omstandigheden leven, emigratie en het zoeken van asiel veel beter is dan te blijven onder de controle van een groep milities die de basisbeginselen van de menselijkheid niet respecteren. Noch Syrië onder het Assad-regime, noch onder het SDF-regime is veilig voor alle Koerden.”
Intra-Koerdische vredesbesprekingen hebben nergens toe geleid
Wij hebben lang hoopvol gewacht op intra-Koerdische vredesbesprekingen die in 2019 startten. De laatste tijd lijkt het erop dat de onderhandelingen tussen SDF en ENKS (Koerdische Nationale Raad) tot stilstand zijn gekomen. Ziet u een toekomst waarin beide facties tot vrede kunnen komen? Wat zijn de redenen dat deze onderhandelingen zonder echte uitkomsten blijven?
“We zijn niet bepaald optimistisch over die dialoog; omdat er in principe geen dialoog kan bestaan tussen een Syrische partij en een andere niet-Syrische partij die van buiten de Syrische grenzen komt [verwijzend naar de PKK; die bestaat uit Koerden uit alle landen met een Koerdische minderheid].”
“De Koerdische Nationale Raad (ENKS) heeft ons gewezen op de futiliteit van een dialoog met de PYD. Dit is immers een terroristische organisatie die de Koerdische regio van Syrië probeert te controleren met wapens, die aanvankelijk werden geleverd door het Syrische regime, en vervolgens door de internationale coalitie om ISIS te bestrijden.”
“Deze militie moet het Syrische grondgebied verlaten en het gebied overdragen aan de bevolking om haar zaken zelf te regelen. De PKK is een organisatie met een totalitaire ideologie die het bestaan van andere meningen niet erkent. En zij heeft een einde gemaakt aan de Koerdische politieke beweging in Syrië door de kantoren van de Syrische Koerdische partijen in brand te steken en de leiders van de Koerdische Nationale Raad uit Syrië te verdrijven. De PKK staat geen enkele politieke activiteit toe die in strijd is met haar ideologie.”
“De PKK heeft misdaden begaan tegen de Syrische Koerden en een kloof gecreëerd tussen de Koerden zelf, en hun Arabische partners in de regio. En de leiders van Qandil zullen geen van de andere partijen accepteren om deel te nemen aan het beheer van de zaken van deze regio.”
“Dit is omdat de PKK de Koerdische regio feitelijk als een ‘boerderij van de PKK’ ziet, die alleen wordt gebruikt als een menselijk en financieel reservoir om haar eigen plannen uit te voeren. Het heeft helemaal niets te maken met de Syrische Koerdische zaak, noch de algemene Syrische zaak.”
“De PKK heeft de Syrische Koerden gebruikt als brandstof in haar oorlog tegen Turkije, het buurland van Syrië dat 900 km van zijn grens deelt met het Syrisch-Koerdische meerderheidsgebied. Turkije is geen vijand van de Syrische Koerden.”
“De Syrische Koerden maken deel uit van het grotere Syrische volk, en hun zaak is een Syrische nationale kwestie. Hun vijand bevindt zich niet in Ankara of Bagdad, zoals de PKK en haar Syrische milities beweren, en daarom is er een groot verschil tussen de twee partijen in het dialoog. In feite gaat het gewoon NIET om een dialoog tussen twee groepen Syrische Koerden.”
“De meerderheid van de PYD-leiders zijn dan ook PKK-leiders. Wij hebben onze afwijzing van die dialoog al aan het begin kenbaar gemaakt aan de Koerdische Nationale Raad, omdat hij legitimiteit geeft aan de aanwezigheid van de Qandil-leiders op Syrisch grondgebied.”
“De PKK moet Syrië verlaten en de Internationale Coalitie tegen ISIS moet de 4.600 niet-Syrische PKK-strijders effectief buiten de Syrische grenzen zetten.”
“Dit is een steriele dialoog, en zal geen uitkomst hebben die de belangen van de Syrische Koerden dienen. Deze dialoog dient alleen de PKK-milities, als een soort positivieve mediatruc.”
Spanningen in Iraaks Koerdistan
In Iraaks Koerdistan zien we nieuwe gebeurtenissen in het geschil tussen de PKK en de KDP (Koerdistan Democratische Partij), als gevolg van Turkse operaties tegen de PKK op Iraaks grondgebied. De mensen zijn er bang dat er een oorlog uitbreekt tussen de twee fracties. Heeft dit geschil ook gevolgen voor het politieke klimaat in Noord-Oost Syrië?
“We hebben het al eerder gezegd: overal waar de PKK zich bevindt, heeft zij verwoesting en vernietiging aangericht. Deze militie is al lange tijd bezig met het destabiliseren van de regio Koerdistan in Irak, die dankzij haar wijs en diplomatisch leiderschap dag na dag floreert.”
“De PKK wil geen stabiele Koerdische regio waar de bevolking veiligheid en welvaart geniet. Deze partij exploiteert het grondgebied van Iraaks Koerdistan, net als in Syrië, om militaire operaties binnen Turkije uit te voeren. En Turkije zal zeker niet stilzittend toezien hoe deze terroristen militaire operaties tegen haar grondgebied uitvoeren.”
“Turkije voert van tijd tot tijd militaire operaties uit in de regio Koerdistan in Irak. De PKK en zijn milities in Iraaks Koerdistan en Syrië zijn een reële bedreiging geworden voor de Koerdische bevolking in die gebieden. Zij moeten Iraaks Koerdistan verlaten, omdat het geen gebied is voor hun operaties tegen Turkije. Zij moeten de regio overlaten aan de lokale bevolking, zoals ook het geval is in Syrië.
“Zeker, militaire operaties, als ze plaatsvinden tussen de twee partijen in Iraaks Koerdistan, zullen een aanzienlijke impact hebben op de Syrische Koerden. En de gevolgen ervan zullen nijpend zijn voor de Koerden overal, omdat deze ideologische terroristische organisatie geen milieu van stabiliteit en veiligheid achter zich zal laten.”
“De Iraakse Koerdische regio heeft wederzijdse belangen met de Turkse staat en de Iraakse regering in Bagdad. Turkije heeft belangen met de Koerdische regio en met de Iraakse staat, daarnaast heeft het overeenkomsten met Bagdad om terrorisme te bestrijden. Het is de PKK die zich er opdringt en veel problemen veroorzaakt.”
“De laatste van de door de PKK veroorzaakte problemen was hun aanval op een militair voertuig van de Peshmerga strijdkrachten, waarbij 5 Peshmerga strijders werden gedood. De PKK wil daarnaast ook dat de PYD wordt betrokken in haar eigen oorlog met naburige regio’s. Dit omdat zij in alles heeft gefaald, zowel in haar oorspronkelijke regio – Turkije – Syrië, als in de Iraakse Koerdische regio. Deze organisatie is op zoek naar een reden om haar falen in de veertig jaar sinds haar oprichting te rechtvaardigen, en te verdoezelen dat het niets heeft bereikt.”
Lees meer over spanningen in Iraakse Koerdistan in mijn eerder gepubliceerde artikel: “Turkije koloniseert Iraaks Koerdistan; Koerdische fracties vliegen elkaar in de haren”.