Nobelprijs Vrede (2015) is aanmoediging voor vreedzaam politiek proces in Tunesië

De Nobelprijs voor de Vrede gaat naar het Nationale Dialoog Kwartet van Tunesië voor zijn rol om tot een pluralistische democratische samenleving te komen in de loop van de Jasmijnrevolutie sinds eind 2010.

Het kwartet is een platform van 4 organisaties waaronder de Tunesische vakbond UGTT, naast een werkgeverskoepel, de Tunesische afdeling van de Liga voor de Mensenrechten en de Nationale advocatenorde. Volgens de nieuwe voorzitter van het Noorse Nobelprijscomité, Kaci Kullmann Five, zorgde het Kwartet voor een alternatief vreedzaam politiek proces in 2013 toen het land op de rand van een burgeroorlog stond, maar vervolgens toch de weg koos voor een constitutioneel proces dat de fundamentele vrijheden moest garanderen. Houcine Abassi, the Secretaris Generaal van de UGTT zei dat hij ‘overweldigd’ was met de prijs. “ “Deze prijs bekroont meer dan 2 jaar van inspanningen die het platform heeft ondernomen toen het land op alle fronten in gevaar was”, aldus Abassi.

Tunesië kampt nog met veel uitdagingen, maar anders dan in Libië, Syrië, Jemen of Egypte, is de Jasmijnrevolutie niet in grootschalig geweld uitgelopen. Een moeizaam politiek proces heeft uiteindelijk geleid tot een nieuwe grondwet en relatief goed verlopen parlements- en presidentsverkiezingen in respectievelijk oktober en november 2014. Daartegenover staan de terreuraanslagen in toeristische centra, de moord op twee vooraanstaande linkse oppositieleiders en vooral de enorme werkloosheid (15%) en de explosieve jeugdwerkloosheid (meer dan 30%). De prijs aan dit Tunesisch Kwartet moet gezien worden als een aanmoediging om de uitdagingen waar het land mee kampt verder langs politieke en vreedzame weg aan te pakken.

Het gaat in elk geval om een betere keuze, want ook John Kerry (Amerikaans minister van Buitenlandse Zaken) en Duits Bondskanselier Angela Merkel stonden op de lijst met genomineerden. Met deze nieuwe laureaat, lijkt het Nobelprijscomité er voor te willen zorgen om niet opnieuw in de controverse te komen en de geloofwaardigheid van de prijs terug op te krikken.

Zo is het toch even slikken als je het lijstje overloopt. De vader van het Israëlisch nucleair programma en de defensie-industrie Shimon Peres kreeg de prijs (samen met Rabin en Arafat) in ’94 voor de Oslo-akkoorden die uiteindelijk het kolonisatieproces zouden intensifiëren. Voormalig minister van Buitenlandse Zaken Kissinger zou in 1973 de Nobelprijs voor de vrede ontvangen voor zijn rol in het beëindigen van de Vietnamoorlog, hoewel hij in dezelfde periode een rol speelde in de staatsgreep tegen de Chileense president Allende en meer algemeen in Operatie Condor (reeks van militaire staatsgrepen in Latijns-Amerika), alsook in de genocide in Oost-Timor. In 2009 kreeg Obama heel voorbarig de Nobelprijs voor de Vrede. Hij ligt nu onder vuur voor zijn intensieve inzet van Drones in Afghanistan, Jemen en Pakistan voor buitenrechtelijke executies die ook veel onschuldige slachtoffers hebben gemaakt. In 2012 ging de prijs naar de Europese Unie, nochtans een van de belangrijkste leveranciers van wapens in de wereld, ook naar conflictgebieden.

De toekenning van de prijs aan een platform met organisaties van het Tunesische middenveld sluit beter aan bij de doelstelling van de prijs, zoals dat ook in de twee voorgaande jaren het geval was toen de prijs naar het Organisatie voor het Verbod op Chemische Wapens (2013) en de mensenrechtenactivisten Kailash Satyarthi en Malala Yousafzai (2014) ging.