Jona Lendering. Oorlogsmist. Verslagen en propaganda uit de Oudheid. Amsterdam. 2006, Atheneum-Polak & Van Gennep. ISBN 90 253 31556/NUR 683. 407 blz.
Ook dit boek is besproken geweest in het VPRO programma “Boeken” (Nederland 3, zondagochtend en herhaling de zaterdag daarop volgend). De uitgeverij Atheneum-Polak & Van Gennep is mijn ogen een bijzonder waardevolle uitgeverij omdat zij de enige is in het Nederlanstalige gebied, die schrijvers uit de Griekse en Latijnse literatuur in vertaling uitgeeft – en daarbij nog mooi ook. We mogen inderdaad de erflaters van onze wereldbeschaving niet aan de vergetelheid prijsgeven. De lezer kan haar fonds terugvinden op de website : www.klassieken.nl .
Met de verslaggeving van de oorlog in Irak of daarvoor dichter bij huis met de oorlog in voormalig Joegoslavië weten we dat de verslaggeving meestal gebeurt door de wat heet “ingebedde” verslaggevers en dat bijgevolg de verslaggeving gekleurd is. Vandaar de titel “oorlogsmist” , een vertaling van de term uit de Engelstalige journalistiek “fog of war” .
Vroeger was het niet anders, schrijft de auteur in zijn inleiding:
“Vanzelfsprekend zijn compassie, bewondering en weerzin volkomen acceptabele visies op oorlog, maar ze verkleuren het uiteindelijke verslag. Ze zijn echter niet te vermijden. Daarvoor is onze emotionele betrokkenheid te groot. (… ). Ook de antieke auteurs herkenden dit probleem.” ( p. 10 )
Jona Lendering heeft een boek geschreven over de verslaggeving van de belangrijkste militaire conflicten en veldslagen uit de “Westerse” Oudheid.
Zes grote conflicten staan centraal :
- De Perzische oorlogen of te wel de opkomst van het Assyrische Rijk in de 8 ste en 7de eeuw, zijn nederlaag in 612 bij de verwoesting van Nineve door Babylon, dat op zijn beurt in 525 door de Perzen van Cyrus ten val wordt gebracht.
- De Peloponnesische oorlogen oftewel de interne strijd tussen de Griekse stadstaten al of niet gesteund door het Perzische Rijk (480 tot 309).
- De Karthaags-Romeinse oorlogen oftewel de strijd tussen Karthago (in het huidige Tunesië) en het opkomende Romeinse Rijk om de macht over de Middellandse Zee (295 tot de val van Karthago in januari 146).
- De Romeinse burgeroorlogen in de eerste eeuw voor het begin van onze jaartelling.
- De Germaanse oorlogen, die in feite met de regelmaat van de klok de eerste drie eeuwen van onze jaartelling heeft omvat.
- De Joodse oorlogen met de val van Jeruzalem in 70 van onze jaarteling.
De auteur geeft bij elk conflict een passende historische achtergrondinformatie: niet te veel en niet te weinig, kortom zoals het uit didactisch oogpunt hoort.
Bij elk van de zes grote conflicten hebben er meerdere veldslagen of belegeringen plaatsgevonden en ook hierbij schetst hij ons steeds de achtergrond. Regelmatig doet hij aan kritisch bronnenonderzoek, zonder echter te vervallen in een storend debat onder professoren.
Achteraan is een tijdtabel opgenomen. Dit is handig.
De auteur geeft daarnaast een overzicht van de bronnen. En wat mij opvalt is dat deze inderdaad beperkt in aantal zijn. Ik heb me dat in feite nooit gerealiseerd. Wat een luxe voor een oudheidkundige. Om jaloers op te zijn. Ik ben namelijk ” modern ” historicus.
Ik wil dit boek dan ook ten zeerste aanraden aan ieder, die beseft dat gewapende conflicten van alle tijden zijn en er dus niets nieuws onder de zon is.
Mijn zoon, die Latijnse humaniora volgt, heeft er enkele hoofdstukken uit gelezen. Zijn commentaar was dat het boeiend geschreven is en zeer leesbaar is. Hij vond alleen dat er meer uit de bronnen geciteerd moest worden.
Een betere commentaar kan men niet verwachten: een kindermond spreekt de waarheid .
Tenslotte wil ik de lezer nog wijzen op een bijzonder informatieve website : www.livius.org . Onze auteu , Jona Lendering, beheert deze website .Wat een massa informatie, daarbij ook gerelateerd aan de actualiteit .
Ik hoop dat de auteur niet ontgoocheld is, omdat ik uiteindelijk weinig diepgang geef in mijn commentaar .Ik wil daarvoor mijn verontschuldigingen aanbieden.Tijdsgebrek vormt deze keer de reden. Het is hier tenslotte liefdewerk-oud papier. Ik wil echter wel mededelen dat ik het boek wel volledig heb gelezen .
(Uitpers, nr 86, 8ste jg. , mei 2007)
U kunt dit boek via de link hieronder rechtstreeks bestellen bij:
en wie via Uitpers bestelt, helpt Uitpers!
De link:
http://www.groenewaterman.be/anne/index.dll?webpage=index.htm&inpartcode=474467&refsource=uitpers
