Zou een beter begrip tussen collega’s het aantal wrijvingen en conflicten op de werkvloer kunnen doen afnemen? “Ja”, antwoorden Albert Bernstein en Sydney Rozen volmondig in hun boek “Neanderthalers op het werk.”
“De meeste problemen die we op het menselijke vlak tegenkomen, ontstaan als we te maken krijgen met mensen die de zaken anders zien dan wij.”, leggen zij uit.
Om conflicten te vermijden moeten we dus volgens hen meer weten over de types van persoonlijkheden die op het werk voorkomen: wie zij zijn, waar ze in geloven en wat hun talenten zijn. En moeten we ook meer over onszelf te weten komen.
Volgens de auteurs komen er in elk bedrijf drie basistypes van persoonlijkheden voor. Zij noemen die ‘Rivalen’, ‘Gelovigen’ en ‘Rebellen’. Dit zijn respectievelijk degenen die echt weten wat de regels zijn, degenen die denken dat zij de juiste regels kennen maar wie iets ontgaat, en degenen die weigeren zich aan de regels van wie dan ook te houden. Wat de beloning van hun werk betreft heeft elke groep haar eigen hoop en verwachtingen.
Als lezers kan je met behulp van een vragenlijst zelf bepalen naar welk soort type je voorkeur en die van je collega’s uitgaat. Door middel van herkenbare verhalen beschrijven Bernstein en Rozen de problemen op de werkvloer.
Met de kennis over de andere types in handen kunnen mensen in bedrijven beter met elkaar samenwerken. En dit is nodig. Want de auteurs benadrukken dat onopgeloste problemen op het werk een hoge kost hebben. Zij schrijven: “Veel bedrijven houden niet eens bij hoe snel personeel rouleert. Zij beschouwen het als een motivatieprobleem wanneer mensen weggaan, en niet als iets waar de leiding wat aan kan doen. De bedrijven die het wel bijhouden, merken dat het veel meer kost dan ze ooit gedacht hadden.”
Heel interessant in het boek zijn de praktische tips over hoe de ene persoonlijkheidstype beter met de ander zou kunnen omgaan, hoe verschillen verstandig kunnen worden aangepakt en – belangrijk- hoe succesvoller op het werk zijn. Met nadruk stellen de auteurs dat “uit de voeten kunnen met moeilijke mensen een waardevolle vaardigheid en geen teken van zwakte is”.
Ik ben ervan overtuigd dat jouw mening als lezer kan botsen met uitgangspunten van de auteurs. Bijvoorbeeld over klachten schrijven zij: “Er bestaan klachtenprocedures omdat Rebellen en Gelovigen daarom vragen. Rivalen weten dat de prijs van ze te gebruiken hoger is dan wat je er mee wint.”
Ook een beroep doen op de leiding in het bedrijf bij een conflict is volgens hen alles behalve een goede zet. “Als je voor het oplossen van ieder probleem de tussenkomst van de topleiding nodig hebt, zal je het nooit veel verder brengen dan waar je nu zit.” En verder: “De gevaarlijkste handelswijze is je baas passeren en het hogerop te zoeken en te hopen dat de grote baas partij voor jou zal kiezen. Dit is ongeveer even riskant als een gewonde leeuw te benaderen. Om dit soort baas te passeren, moet je zo sterk staan dat je zeker weet dat het monster voorgoed wordt verbannen, omdat een gewonde bullebak het gevaarlijkste dier van de hele bedrijfsjungle is. (…) Als je van plan bent om van bovenaf aan te vallen, moet je je realiseren dat dat betekent: doden of gedood worden.”
Toch doen hun uitgesproken opvattingen volgens mij geen afbreuk aan de waarde van het boek en van de praktische tips erin. Want het waardevolle eraan ligt volgens mij dat ze de partijen in een conflict waarschuwen voor mogelijke nevengevolgen van bijvoorbeeld het gebruik van de klachtenprocedure of van het beroep doen op de hogere baas. Wat als het niets oplevert? Welk gevolg heeft het voor jou en op je relatie met de ander? Is er een alternatieve aanpak van het probleem mogelijk? Of om het met een citaat toegeschreven aan Confucius te verwoorden: “Het is pas wanneer een mug op je testikels landt dat je je realiseert dat er altijd een manier is om problemen op te lossen zonder gebruik te maken van geweld.” Mogelijks kunnen de beschreven tips in het boek je daarbij helpen.
Voor mij is het boek een oogopener en een aanrader. Vooral jong volwassenen, aan de start van hun professionele loopbaan en in staat fouten van Rebellen en Gelovigen te voorkomen, kunnen er het meeste profijt uithalen.
Albert Bernstein en Sydney Rozen. Neanderthalers op het werk. Hoe mensen en hun gekonkel je stapelgek kunnen maken… en wat je er aan kan doen. Scriptum Publishers, 2018. 288 pagina’s ISBN 9789055942671 € 9,99
