Woensdag 15 oktober vierde de NAVO de inhuldiging van een nieuwe militaire structuur voor snelle interventie. Het gaat nu nog om het prototype van een militaire eenheid, dat moet uitgroeien tot een leger van 20.000 man- en vrouwschappen dat in zeer korte tijd gelijk waar in de wereld moet kunnen worden ingezet.
Deze nieuwe eenheid, de Nato Response Force genoemd, is geen staand leger maar eerder een ‘pool’ van elitetroepen die getraind zijn om samen te werken en om onmiddellijk in te gaan op een mobilisatiebevel van de NAVO. Eenheden van de nationale legers zullen om de zes maand kunnen in- en uitstappen.
Startfase
Er wordt gestart met een kern van 9000 soldaten, die kunnen rekenen op steun van lucht- en zeemacht. De NAVO krijgt op die manier haar eerste multinationale eenheid die zowel grond-, lucht- en marinetroepen combineert, en die gelijk waar in de wereld ingezet kan worden met een minimale voorbereidingstijd. Dit gebeurt nu twee maand nadat de NAVO haar eerste echte "out of area" opdracht buiten Europa heeft opgenomen door het bevel van de internationale veiligheidstroepen in Afghanistan over te nemen. Trouwens, de VN- Veiligheidsraad stemde unaniem een resolutie om het werkterrein uit te breiden en niet langer te beperken tot de hoofdstad Kaboel.
Een hoge NAVO-officier, generaal James Jones van de US Marines, zei dat de oprichting van deze Response Force een belangrijk signaal vormde dat het bondgenootschap zich nu "versneld aanpaste aan de nieuwe dreigingen van de nieuwe eeuw." Deze interventie-eenheid stelt, volgens hem, het bondgenootschap ook in staat om nu vroeger militair tussen te komen in verslechtende crisissituaties, sneller ook, met een bredere waaier aan mogelijkheden en ‘duurzamer’ dan ooit.
20.000 soldaten
Deze Response Force zal volledig operationeel zijn in oktober 2006, met 20.000 soldaten die inzetbaar zijn binnen de 5 dagen en gedurende 1 maand zelfstandig kunnen functioneren. Deze interventie-eenheid moet opdrachten uitvoeren die gaan van evacuaties en vredeshandhaving naar antiterrorisme en gevechten van hoge intensiteit. Eenmaal in volle ontplooiing moet de luchtmacht van deze eenheid 200 gevechtsmissies per dag kunnen realiseren. In NAVO-kringen wordt er echter op gewezen dat, hoewel de beslissing op zich behoorlijk vlot werd genomen, de politieke engagementen nu nog in de praktijk moeten worden omgezet. Speciale bezorgdheid heerst er rond Duitsland, Hongarije, Nederland en Turkije, waar er een parlementaire goedkeuring nodig is alvorens troepen kunnen worden ingezet in het buitenland.
In deze beginfase zal Spanje het grootste deel van de soldaten leveren, met name 2200 plus schepen, vliegtuigen en helikopters. Frankrijk zegt nu 1700 soldaten toe, en Duitsland 1100. De Verenigde Staten dragen in dit stadium 300 man bij, 1 schip en vliegtuigen. Generaal Jones wees erop dat de Amerikaanse troepen volop ingezet worden in Irak, maar beloofde belangrijke technologische bijstand, en in de toekomst ook meer troepen.
Net terwijl de eerste oefening van de Response Force door ging, had de aanslag plaats in Istanboel. NAVO’s militaire bevelvoerder, generaal James Jones van de Us Marines, meent dat deze aanslagen in Turkije nog maar ‘s het belang aantonen dat de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie zich om kan vormen tot een flexibele militaire macht die in staat is om terroristische bedreigingen te overwinnen. Dat was zijn boodschap op de persconferentie over de eerste ontplooiing van een prototype NAVO-interventiemacht.
Zowat 1000 elitesoldaten van 11 naties namen op 20 november deel aan de eerste manoeuvres van de NATO Response Force in de Egeïsche Zee. Het ging onder meer om de deelname van Franse paratroepen, de Spaanse zeemacht, Turkse speciale troepen. Tsjechië levert defensietroepen tegen chemische, biologische of nucleaire aanvallen. De troepen werden aangevoerd via lucht, land en zee. De oefening bestond erin in een fictief land buiten de Euro-Atlantische zone, Gem, een bedreiging van VN personeel en burgers door terroristen en vijandige soldaten tegen te gaan.
‘Global terrorism’
VS minister van defensie, Donal Rumsfeld, lanceerde het idee van dergelijke interventie-eenheid op de NAVO top van Praag nu een jaar geleden. Het werd ter plekke goedgekeurd door de andere leden. Het is ook een uiting van de dubbele defensiepoot die leiders van de Europese Unie kennelijk wensen uit te bouwen: meer actieve aanwezigheid en daadkracht van de Europese lidstaten van de NAVO, en anderzijds een eigen interventie-eenheid in het kader van de Europese Unie. Lord Robertson, de uittredende secretaris generaal van de NAVO, heeft gans zijn ambtstermijn zitten hameren op de noodzaak dat de Europeanen concretere inspanningen moesten leveren om de NAVO operationeel te houden: "we hebben echte, inzetbare legers nodig, geen papieren legers." De NAVO-lidstaten, aldus de commentaarschrijvers, zagen de nood in om de oude koudeoorlogsalliantie om te vormen naar een structuur met een globale (mondiale) reikwijdte om de gevaren aan te kunnen die uitgaan van het globale (mondiale) terrorisme.
Begin oktober 2003 op een NAVO meeting in Colorado Springs werd er onder andere over een oefenscenario gesproken, waarbij een reddingsmissie escaleerde naar een crisis met terroristen en onconventionele wapens. Hierbij wenst men de potentiële flexibiliteit van dergelijke Response Force te onderstrepen.
(Uitpers, nr. 48, 5de jg., december 2003)
Bronnen:
- www.nato.int
- International Herald Tribune 16.10.03
- Volkskrant 21.11.03
