In de eindsprint naar de verkiezingen voor het Franse presidentsschap zijn de favorieten zich meer en meer in de nationale driekleur gaan wentelen. Bij zoverre dat de uiterst-rechtse Jean-Marie Le Pen er zich over beklaagde dat zowel Nicolas Sarkozy als Ségolène Royal zijn thema’s hadden gestolen. “La patrie” is dus alvast gered.
Misschien hebt u ook fragmenten gezien van de afscheidsrede van zittend president Jacques Chirac. Het was alsof wijlen Charles de Gaulle uit het graf sprak, één en al bombastisch patriottisme over la grandeur et son amour pour la France. Het was vooral verbijsterend dat de socialisten, voorop kandidate Ségolène Royal, daar eerder positief op reageerden.
Niet alleen dat, ook Royal huldigde zich in de driekleur. Zij hield warme pleidooien om de “symboles de la nation” op te waarderen. De Marseillaise natuurlijk, Royal vertelde fier hoe de militanten de tranen in de ogen kregen bij het zingen van het nationale volkslied. En de nationale vlag, met in Marseille een bezoek aan de basiliek van Notre-Dame-de-la-Garde. De vlag als een pijler van het gemeenschapsgevoel dat ze nastreeft.
En de Europese gedachte, werd haar gevraagd bij de 50ste verjaardag van het Verdrag van Rome. Geen probleem, die Europese gedachte zal veel sterker vorm krijgen als iedereen zijn eigen identiteit onderstreept.
Identité
“Eigen identiteit”, ze kwam er mee naar voor nadat haar belangrijkste rivaal, de rechtse Sarkozy, van de verdediging van “l’identité nationale” plotseling zijn groot thema maakte. Hij pleitte zelfs voor een groot ministerie van de nationale identiteit én de immigratie. Het klonk alsof men Le Pen hoorde.
Sarkozy deed dat dan ook bewust om kiezers van Le Pen te lokken. Peilingen, hoe onbetrouwbaar ook, gaven een te hoog percentage aan de “centrumkandidaat” François Bayrou. Sarkozy wou niet het risico lopen te zwak uiteen eerste ronde te komen, want dan zou hij het in een tweede ronde moeten afleggen tegen die Bayrou. Vandaar dat hij zich bewust tot de kiezers van Le Pen richtte. Het belet niet dat Sarkozy ten volle achter die ideeën staat, daar getuigt zijn balans als minister van Binnenlandse Zaken van.
Bayrou kon zich daarmee opwerpen als de kandidaat van Europa en van het “juiste centrum” die de meest bekwame figuren van links en rechts in één regering zou brengen. Edoch, uit de carrière van Bayrou blijkt dat die man helemaal niet zo “centrum” is, dat hij zelfs regeringsontwerpen bekritiseerde omdat ze niet genoeg diensten liberaliseerden. Hij rekent er natuurlijk op dat het geheugen kort is.
Andere keuzes
Doen de kandidaten links van Royal het beter?
De Groenen zeggen ontsteld te zijn door de nationalistische wending van de campagne.
Marie-George Buffet van de communistische PCF tilde niet al te zwaar aan de chauvinistische draai van Royal. Vlag en volkslied “behoren aan het volk”, voilà. De partijkrant L’Humanité was strenger: Royal loopt Sarkozy achterna, luidde de titel. Maar intussen worden de meetings van Buffet besloten met de Marseillaise. Buffet zit wel in een eigenaardige situatie: enkele kopstukken van de PCF, onder wie burgemeester Braouezec van Saint-Denis, steunen niet haar, maar José Bové, de gewezen boerenleider die zich opwerpt als de kandidaat van het andersglobalisme. Bové stelde het nationalistisch opbod van de “grote kandidaten” aan de kaak. “Het chauvinisme en nationalisme zijn nooit linkse waarden geweest”, merkte Bové terecht op.
Bové wordt ook gesteund door een minderheid van de trotskistische LCR die nochtans een eigen kandidaat heeft, Olivier Besancenot, wiens meetings grote bijval kennen (hij haalde vorige keer 4,5 %). Besancenot zei geschokt te zijn door de uitspraken van Royal. “Wat de mensen nodig hebben, zijn geen vlaggen of een volkslied, maar een deftige woning en behoorlijk werk”.
Arlette Laguiller, van de andere trotskistische groepering Lutte Ouvrière, wees erop dat de Marseillaise alle koloniale oorlogen had begeleid. Terwijl Sarkozy naar de kiezers van le Pen lonkt, lonkt Royal naar Sarkozy, aldus Laguiller.
Bové vond het alleszins een zware hypotheek voor de tweede ronde van de presidentsverkiezingen. Hoe kan Royal links in die tweede ronde met dergelijke opstelling rond zich scharen, aldus Bové. Maar wellicht rekent Royal erop dat de linkse kiezers uit afkeer van Sarkozy toch voor het minste kwaad zullen stemmen. Want dat is zij dan, het minste kwaad. Indien ze tenminste de tweede ronde haalt.
(Uitpers, nr 85, 8ste jg. , april 2007)
