INTERNATIONALE POLITIEK

Myanmar vier jaar na de staatsgreep

Image
Een schilderij van vier lokale kunstenaars toont de ervaringen van de bevolking van Myanmar die getroffen is door de dodelijke luchtaanvallen van de junta (Credit: The Irrawaddy)

Bijna vier jaar na de staatsgreep van 1 februari 2021 in Myanmar komen de wijdverbreide en systematische misstanden van de militaire junta tegen de bevolking – waaronder willekeurige arrestaties, martelingen, buitengerechtelijke executies en luchtbombardementen op burgers – neer op misdaden tegen de menselijkheid en oorlogsmisdaden.

Voor de gewone burger verslechtert de mensenrechtensituatie in Myanmar nog dagelijks. Volgens de VN-Human Rights Council, Human Rights Watch en Amnesty International zijn de onwettige luchtaanvallen van het leger in de Sagaing-regio en de staat Kachin duidelijk oorlogsmisdaden.

Zowel op binnenlands als buitenlands vlak vallen er belangrijke ontwikkelingen te noteren.  Veel van deze ontwikkelingen waren echter de voortzetting van bestaande trends, in plaats van radicale nieuwe (met uitzondering van de inwerkingtreding van de dienstplichtwet).

Maar de gewone Myanmarees blijft in angst leven voor arrestatie, marteling en militaire aanvallen.

Voortdurend gewapend conflict en geweld

Aantal gemelde gevechten en aanvallen op gewapende doelen per district in 2024

Gegevens verzameld door Vimutti tonen, vergeleken met 2023, een algemene toename van militaire gevechten in 2024. In totaal registreerde Vimutti 192 meldingen van gevechten in 218 van de 330 townships van Myanmar, in elke staat of regio behalve de regio Ayeyarwady.

De gevechten hebben zich zelfs verspreid naar enkele townships waar de afgelopen vier jaar sinds de staatsgreep weinig of geen conflicten waren geweest, zoals Chipwi en Tsawlaw townships, in Kachin State; Gwa en Thandwe townships, in Rakhine State; en Hopong, Hsihseng en Lawksawk, in de zuidelijke Shan State.

Dit weerspiegelt enkele van de aanzienlijke winsten die verzetsgroepen het afgelopen jaar hebben geboekt.  De gebieden onder controle van het verzet zijn verder uitgebreid. In sommige gevallen, met name in de staat Karen, heeft dit ertoe geleid dat etnisch gewapende organisaties (EAO’s) decennia-oude nederlagen en verliezen hebben teruggedraaid. Verzetsgroepen hebben ook een stijgend aantal aanvallen op de hoofdstad Nay Pyi Taw uitgevoerd en militaire bases aangevallen tijdens bezoeken van hoge functionarissen. Deze aanvallen vonden parallel plaats met verschuivingen in de conflictdynamiek in centraal Myanmar, wat suggereert dat het gebied in 2025 nog belangrijker kan worden in het conflict.

De militaire junta SAC (State Administration Councel) is er echter in geslaagd om wat grondgebied te heroveren. Het leger heeft ook aangetoond zich aan te kunnen passen en te innoveren als reactie op de veranderende situatie, bijvoorbeeld door het intensief gebruik van drones.

De herinvoering van de dienstplicht door het leger was, hoe dan ook, een van de belangrijkste ontwikkelingen van het jaar en heeft een diepgaande impact gehad op psychologisch, sociaal en economisch vlak, net zo veel (of zelfs meer) dan op militair vlak.

Burgerslachtoffers en politieke moorden

De monitoring van Vimutti, net als die van andere organisaties, laat een stijging zien van burgerslachtoffers in 2024, deels ten gevolge van de aanzienlijke toename van het aantal luchtaanvallen uitgevoerd door de SAC. Te midden van territoriale verliezen aan gewapende oppositiegroepen, heeft het leger zijn tactieken van de “verschroeide aarde” tegen burgers opgevoerd. De uitgebreide lucht- en artillerieoperaties van de junta hebben geresulteerd in gebombardeerde scholen, vluchtelingenkampen en medische centra.

Een groep VN-experts schat het aantal burgerslachtoffers op meer dan 6000. De staat Rakhine had het hoogste aantal slachtoffers, gevolgd door de Shan staat en de Sagaing regio.

Het gebruik van willekeurige explosieven door alle actoren brengt ook de burgerbevolking in gevaar, en in november meldde de International Campaign to Ban Landmines dat Myanmar in 2023 Syrië voorbijstak als het land met het hoogste gerapporteerde aantal slachtoffers door landmijnen.

De media hebben het afgelopen jaar ook minstens 227 gerichte moorden gemeld; een vergelijkbaar aantal als in 2023. Incidenten deden zich voor in alle staten en regio’s, behalve de staten Chin en Karen. Bijna alle gerichte moorden werden opgeëist door verzetsgroepen of kunnen worden verondersteld het werk van verzetsgroepen te zijn, aangezien de doelen op de SAC gericht waren. Door de SAC aangestelde bestuurders waren de meest voorkomende slachtoffers. Een specifieke toename van incidenten in maart en april was direct gekoppeld aan de invoering van de dienstplicht.

{Tussen haakjes even een opmerking over de journalistiek. Niet alleen in Myanmar worden journalisten vaak gedwongen om door moeilijke en gevarieerde landschappen te navigeren. Ze hebben vaak een ander idee over het doel van journalistiek dan de groepen die ze verslaan. In Myanmar heeft, volgens Hein Thar van Frontier Myanmar, het militaire regime de controle over het verhaal volledig verloren en heeft het terrein prijsgegeven aan etnische gewapende groepen en verzetsgroepen na de staatsgreep. De vijandigheid van het leger tegenover journalisten is berucht; het heeft verslaggevers gearresteerd, gemarteld en vermoord sinds de staatsgreep. Maar ook binnen de anti-junta-troepen bestaan enorm verschillende mediastrategieën die vaak hun politieke ideologieën weerspiegelen.}

Onderwijs en gezondheidszorg

Van februari 2021 tot november 2024 heeft het Myanmarese leger, de gevreesde Tatmadaw, in het hele land ten minste 200 aanvallen uitgevoerd op scholen. Deze aanvallen omvatten artillerie-, lucht- en drone-aanvallen, die meer dan 146 basisscholen, middelbare scholen, tertiaire (universitaire) en religieuze scholen in de regio’s Magway, Mandalay en Sagaing en in de staten Chin, Kachin, Karen, Karenni en Rakhine hebben beschadigd of vernietigd.

Ook verzetsgroepen waren  verantwoordelijk voor enkele (hoewel een onbekend aantal) aanvallen, waaronder bijvoorbeeld de bomaanslag op twee middelbare scholen in Natogyi Township, regio Mandalay, waar militairen waren gestationeerd.

Er zijn in 2024 minstens 323 gerapporteerde aanvallen op de gezondheidszorgsector geweest. Deze incidenten resulteerden in de dood van 28 verpleegkundigen en schade aan 126 zorginstellingen. Tot 3 september waren tenminste 43 ziekenhuizen en klinieken verder bezet en gebruikt door gewapende groepen voor niet-medische doeleinden. Deze cijfers zijn niettemin een afname in incidenten, slachtoffers en bezettingen vergeleken met 2023.

Naast de belemmering van de gezondheidszorg heeft de SAC dit jaar verschillende ziekenhuizen gesloten vanwege de vermeende inzet van personeel dat betrokken was bij de beweging voor burgerlijke ongehoorzaamheid; om nog maar te zwijgen van het feit dat het zorgmedewerkers heeft gerekruteerd om te dienen als gevechtsmedici.

Ook klimaatgerelateerde problemen hebben dit jaar een negatieve invloed op de economie. de onderwijs- en gezondheidszorgsector gehad. De extreme hittegolf in april en mei, verergerd door elektriciteits- en watertekorten, leidde tot uitbraken van ziekten en zelfs sterfgevallen: alleen al in april zijn er 1.473 mensen gestorven aan hittegerelateerde oorzaken. In juli en september resulteerden overstromingen veroorzaakt door moessonregens en tyfonen ook in ziekten en slachtoffers, evenals aanzienlijke schade aan de infrastructuur van het onderwijs en de gezondheidszorg. In juli becijferde een rapport dat meer dan 1.700 scholen waren gesloten in negen staten/regio’s; in december schatte de SAC 875 beschadigde scholen en 241 beschadigde gezondheidszorgfaciliteiten, als gevolg van overstromingen in de nasleep van tyfoon Yagi.

De trends na de staatsgreep met betrekking tot de dalende deelname- en slagingspercentages bij door de SAC afgenomen eindexamens, de beperkte beschikbaarheid en stijgende prijzen van medicijnen en medische benodigdheden, en de slechte omstandigheden in de SAC-gevangenissen hebben zich voortgezet.

Mediaberichten wezen er ook op dat dit jaar minder studenten zich hadden ingeschreven voor hoger onderwijs nadat ze hun eindexamens hadden gehaald, vergeleken met studenten in 2020.

Daarentegen heeft de oppositie vooruitgang geboekt bij het aanbieden en/of faciliteren van hoger onderwijs. De door de Regering van Nationale Eenheid (NUG) beheerde Basic Education Completion Assessment-examens kregen echter kritiek, voornamelijk met betrekking tot het besluit om geen certificaten te verstrekken aan studenten die ‘examenregels en -voorschriften hadden overtreden’. Studenten en hun ouders voerden aan dat de regels geen rekening hadden gehouden met de moeilijke omstandigheden waarin studenten leefden en de examens dienden af te leggen.

Afzonderlijk heeft een nieuw handelsbeleid dat in september door de SAC werd opgelegd, waarbij importeurs van farmaceutische producten, alvorens ze een importvergunning aanvragen, verplicht zijn om exportinkomsten in vreemde valuta te storten op door de SAC geaccrediteerde banken, de toch al moeilijke situatie van het verkrijgen van benodigde medicijnen en medische benodigdheden in het hele land verergerd. Enkele farmaceutische bedrijven en importeurs hebben sindsdien hun activiteiten gesloten of tijdelijk stopgezet, waardoor de schaarste aan medicijnen is verergerd en de prijzen van de beschikbare voorraden zijn gestegen.

Niet alleen hebben inwoners van Myanmar de toegang tot preventieve medicijnen en vaccins verloren, maar zijn er ook een aantal vermijdbare sterfgevallen geweest als gevolg van gebrek aan of vertraging van toegang tot medicijnen voor chronische ziekten zoals diabetes, hepatitis B, HIV en tuberculose.

Evenzo hebben beperkingen op de toegang tot medicijnen en vertragingen in, of zelfs weigering van, behandeling dit jaar geleid tot een aantal sterfgevallen in SAC-gevangenissen. Zo zijn in 2024  tenminste 22 politieke gevangenen in hechtenis gestorven. De meest opvallende dood was misschien wel die van de voormalige minister-president van de regio Mandalay en vicevoorzitter van de NLD, Dr. Zaw Myint Maung. Een groot aantal mensen was aanwezig bij de begrafenis van laatstgenoemde, waardoor het de grootste openbare bijeenkomst was sinds de massaprotesten direct na de staatsgreep van 2021. De dood van Dr. Zaw Myint Maung en andere prominente politieke figuren leidde met name tot toegenomen zorgen over de omstandigheden van andere oudere politieke gevangenen en degenen met chronische aandoeningen. Gebrek aan communicatie met gevangenen en toegang tot de gevangenissen, — zelfs niet voor gevestigde en onafhankelijke organisaties zoals het Internationale Rode Kruis (ICRC)–, hebben geleid tot zorgen over het welzijn van gevangenen, kunnen mogelijk anti-SAC-sentiment aanwakkeren en kunnen leiden tot beschuldigingen tegen de SAC voor schendingen van internationale normen voor de behandeling van gevangenen.

Volgens de Assistance Association for Political Prisoners (AAPP) zaten er op het einde van het jaar nog steeds 21.479 politieke gevangenen vast.

Gedurende het jaar zijn er voortdurend berichten geweest over de slechte omstandigheden waarin politieke gevangenen worden vastgehouden, hun mishandeling door gevangenisfunctionarissen en andere gevangenen, en hun overplaatsing tussen gevangenissen.

Naar een verenigd verzet?

Een ander belangrijk verhaal gedurende het jaar was de aankondiging van de SAC om verkiezingen te houden. De SAC heeft reeds sinds de staatsgreep van 2021 nieuwe verkiezingen beloofd, maar in 2024 was er een duidelijke verschuiving naar concretere voorbereidingen, met name de voortdurende beoordeling door de Union Election Commission van de registratie van politieke partijen en het uitvoeren van een volkstelling in oktober. Het blijft afwachten of en hoe dit verder zal georganiseerd worden.

Ook blijft het onduidelijk in hoeverre de ‘oppositie‘ met 1 stem kan spreken. Sommige verzetsactoren spannen zich in om eigen administraties op te zetten, die zowel geografisch (naarmate het door verzet bezette gebied zich uitbreidde) als thematisch zijn uitgebreid. Verschillende van deze actoren hebben vooruitgang geboekt bij het opzetten van rechtssystemen. Deze zijn echter soms bekritiseerd, met name vanwege hun traagheid bij het behandelen van zaken. Er zijn ook andere spanningen geweest tussen lokale gemeenschappen en verzetsadministraties, o.a. rond belastingen, beheer van natuurlijke hulpbronnen en de perceptie dat de administraties op een onprofessionele manier handelen. Bovendien hebben overlappende werkterreinen en ideologische meningsverschillen geleid tot spanningen en zelfs conflicten tussen verzetsactoren, met name in de Chin staat.

Internationaal getouwtrek

Op internationaal vlak zijn de VN en ASEAN er beide niet in geslaagd om significante vooruitgang te boeken bij het oplossen van de Myanmarese crisis. De inspanningen van de VN worden gehinderd door geopolitieke verdeeldheid (China en Rusland blokkeren strengere maatregelen) en de weigering van de SAC om een zinvolle dialoog aan te gaan.

Ondertussen blijft ASEAN vertrouwen op de Five-Point Consensus als belangrijkste basis voor hun betrokkenheid bij Myanmar. Dit is niet effectief gebleken. ASEAN-leden blijven verdeeld over hoe de situatie moet worden aangepakt en het maatschappelijk middenveld heeft kritiek geuit op de voortdurende betrokkenheid bij de SAC.

De hoofdreden is duidelijk de interne verdeeldheid binnen ASEAN.  Ondanks het besluit van ASEAN om alleen niet-politieke vertegenwoordiging door de SAC toe te staan bij vergaderingen op hoog niveau, is dit systematisch omzeild door landen als Thailand, Cambodja en Laos. Senior SAC-functionarissen hebben sinds 2021 meer dan 500 ASEAN-vergaderingen bijgewoond, waaronder 20 vergaderingen op ministerieel niveau. In deze context heeft de oppositie betoogd dat er geen niet-politieke vertegenwoordiging is door de SAC. Ook is kritiek geuit op het falen van zowel de VN als ASEAN om formeel contact te leggen met belangrijke actoren bij de oppositie, zoals de NUG en EAO’s.

De rol van westerse humanitaire hulp bij het helpen van mensen in nood is ook belangrijk, maar westerse diplomatieke druk is tot nu toe verwaarloosbaar geweest, en bovendien pro-ASEAN, en daarom ineffectief. Hoewel sancties een rol spelen, zullen ze vrijwel zeker een beperkte impact hebben op een eventuele ineenstorting of transformatie van het regime. De junta handhaaft zijn oorlogseconomie door de wisselkoers te manipuleren, waardoor het halfslachtige westerse maatregelen kon doorstaan.

De rollen van Thailand, India en Bangladesh kunnen zeker ook belangrijk zijn, maar China zal cruciaal zijn, meent David Scott Mathieson.

Thailand

Van de ASEAN-buren van Myanmar is Thailand het meest actief geweest, met inbegrip van het organiseren van informele ASEAN-bijeenkomsten over de situatie in Myanmar.

Maar The Diplomat is behoorlijk hard voor Thailand: “In plaats van diplomatieke doodlopende wegen te bewandelen, zouden Thaise leiders hun energie moeten richten op gebieden die tastbaar voordeel kunnen opleveren voor de bevolking van Myanmar: een einde maken aan de uitbuiting, afpersing en gedwongen terugkeer van asielzoekers uit Myanmar; de groeiende xenofobie en anti-Myanmarese sentimenten online en offline bestrijden; grensoverschrijdende hulp via gemeenschapsgroepen verstrekken; alle wapenverkoop aan Myanmar blokkeren in overeenstemming met de resolutie van de Algemene Vergadering van de VN uit 2021; en Thaise banken opdragen financiële transacties te staken waarbij junta-entiteiten op sancties staan”.

Maar, zoals ik hier reeds enige tijd geleden betoogde, zijn er te veel ‘belangen’ die dit verhinderen.

Recente inbreuken door het door China gesteunde United Wa State Army (UWSA) hebben Bangkok voor een aantal lastige beslissingen gesteld. De UWSA genereert aanzienlijke inkomsten uit de productie en handel in verdovende middelen. Een groot deel van de smokkelwaar stroomt via Thailand en dat betekent dat bepaalde Thaise zakenlieden grote winsten boeken. Gezien deze context wekt het gebrek aan daadkrachtige actie van Thailand tegen de UWSA de indruk bij het publiek dat sommige autoriteiten medeplichtig zijn aan of profiteren van de illegale drugshandel.

China

China is altijd een belangrijke speler in Myanmar geweest, maar in 2024 nam het een directere en krachtigere rol aan. Het land heeft vanouds een beleid gevoerd dat afwisselde tussen geheime hulp aan verzetsgroepen en steun aan de junta, allemaal om zijn eigen geostrategische en economische belangen in evenwicht te houden. China heeft zichzelf nu gepositioneerd als de dominante speler, die eenzijdig zijn invloed op de crisis in Myanmar laat gelden.

De Chinese minister van Buitenlandse Zaken schetste tijdens de 9de bijeenkomst van de ministers van Buitenlandse Zaken van de Mekong-Lancang-samenwerking op 16 augustus 2024 in Chiang Mai, Thailand, de drie rode lijnen voor China met betrekking tot de situatie in Myanmar: dat Myanmar niet onderhevig mag zijn aan burgeroorlog; dat het niet losgekoppeld mag worden van ASEAN; en dat externe krachten zich niet mogen bemoeien met de zaken van Myanmar.  Jason Tower, Country Director for Burma van het US Institute for Peace vat de Chinese houding daarom als volgt samen: “Peking bekijkt Myanmar vanuit zijn eigen economische en geostrategische belangen, met weinig aandacht voor een bredere vrede.”

Met name de EAO’s in de noordelijke Shan- en Kachin-staten worden door China onder druk gezet om te stoppen met vechten en te onderhandelen met de SAC. Een recent rapport van de Crisis Group benadrukte hoe veel scam-netwerken voor fraude en mensenhandel opereren binnen het gebied dat onder invloed staat van de junta, wat de verwevenheid van conflict en criminaliteit illustreert. Rapporten suggereren dat deze operaties vaak ontvoeringen voor oplichting omvatten, waarbij slachtoffers gedwongen worden om tegen hun wil te werken, vergelijkbaar met moderne slavernij. Deze alarmerende ontwikkelingen vormen niet alleen een veiligheidsrisico voor China, maar vormen ook een uitdaging voor de relaties met de junta.

Ondertussen heeft India voorzichtige tekenen laten zien van betrokkenheid bij de oppositie en de SAC, wat mogelijk duidt op een verschuiving in zijn aanpak en/of een verlangen om meer betrokken te raken bij bemiddeling bij onderhandelingen, mogelijk om China tegen te gaan. Het blijft echter onduidelijk of deze betrokkenheid zich zal ontwikkelen tot een coherente en effectieve diplomatieke strategie.

VS en EU

De VS is ondertussen grotendeels afwezig gebleven bij het aanpakken van de crisis in Myanmar, en heeft door zijn passieve benadering het land aan de zijlijn gezet (afwachten maar of dit onder Trump zal veranderen?). Een analyse van Lucas Myers, senior associate for Southeast Asia voor het Wilson Center, stelt dat “vanuit het perspectief van het Amerikaanse nationale belang de Verenigde Staten voor een niet te missen kans staat om de oprichting van een stabiele, federale, inclusieve en democratische regering in Myanmar te ondersteunen”. Maar hij voegt er aan toe dat “Als je die kans mist of te lang aarzelt, loop je het risico dat je de Amerikaanse invloed belemmert of, in het ergste geval, de pogingen van het verzet om de junta omver te werpen, vertraagt. Teleurstelling over een waargenomen gebrek aan steun van de Verenigde Staten is steeds wijdverbreider in Myanmar”. Sommige analisten suggereren dan ook dat China gebruik maakt van deze verminderde Amerikaanse betrokkenheid en de leemte in het Amerikaanse leiderschap op een cruciaal gebied in de Indo-Pacifische regio uitbuit.

De Europese Unie biedt sinds 1996 hulp aan Myanmar, aanvankelijk gericht op gezondheidszorg, hiv/aids-programma’s, middelen van bestaan en repatriëringsprogramma’s voor terugkeerders. De eerste landspecifieke EU-hulpstrategie voor Myanmar in 2007 markeerde een belangrijke mijlpaal en EU-hulp speelde een cruciale rol in de nasleep van cycloon Nargis in 2008.

De EU presenteert zichzelf als “een leider onder ontwikkelingspartners en toont een sterke toewijding aan de ontwikkeling van het land ondanks aanhoudende crises. EU-hulp in Myanmar is strategisch georganiseerd rond drie belangrijke sectorale prioriteitsgebieden: (1) Vrede en bestuur, (2) Onderwijs en (3) Ondersteuning van middelen van bestaan en groene groei”.

Op 6 januari 2025 werd door de Europese Unie en de regeringen van de Verenigde Staten, Australië, Canada, Nieuw-Zeeland, Noorwegen, de Republiek Korea, Zwitserland, Oost-Timor en het Verenigd Koninkrijk een gezamenlijke verklaring afgegeven om de mensenrechten- en humanitaire crisis in Myanmar aan te pakken. Ze dringen er bij het militaire regime en alle gewapende actoren in Myanmar op aan om het geweld te de-escaleren, en het internationale humanitaire recht en de internationale mensenrechtenwetten te respecteren. Ze benadrukken dat het aanpakken van de onderliggende discriminatie en wrede behandeling waarmee Rohingya te maken hebben, deel moet uitmaken van een politieke oplossing voor de crisis in Myanmar. “Wij herhalen onze volledige steun voor de centrale rol van ASEAN bij het vinden van een oplossing voor de crisis”.

Zowel de VS als de EU, net zoals China, menen dat ASEAN een centrale rol moet blijven spelen.

en Rusland?

De banden tussen Rusland en het militaire regime zijn sinds de staatsgreep verder gegaan dan alleen de wapenhandel en militaire training. Voor de junta is Rusland nu Myanmar’s grootste bron van militaire hulp. De Tatmadaw is sterk afhankelijk van Russische vliegtuigen om anti-SAC-troepen te onderdrukken. Myanmar is ook het enige land in Zuidoost-Azië dat militaire benodigdheden levert aan de Russische strijdkrachten voor gebruik in Oekraïne.

Maar de twee ‘pariaregimes‘ werken nu nauw samen op velerlei sectoren. Naypyidaw zoekt samenwerking met Moskou om de energiecrisis van het land op te lossen door Russische olie te importeren en samen te werken met Russische energiebedrijven om de koolwaterstofreserves van het land te exploiteren en hernieuwbare energiebronnen te ontwikkelen, waaronder wind, waterkracht en kernenergie. De SAC wil dat Rusland Myanmar van kernenergie voorziet door kleine modulaire reactoren over te dragen. Naypyidaws ambities op het gebied van atoomenergie hebben de angst aangewakkerd dat de junta kernwapens wil verwerven. Voorlopig blijft het bij gissen, maar het is duidelijk dat de SAC en het Kremlin het uitstekend met elkaar kunnen vinden, hoewel China de belangrijkste bron van handel en investeringen van Myanmar blijft.

Relevant

Val van cruciale grensstad is vernederende nederlaag voor het militair regime van Myanmar

Operatie 1027 heeft in Myanmar voor een kentering gezorgd. Sinds oktober 2023 heeft de opmars van de anti-junta-coalitie van het Arakan-leger (of AA, een voornamelijk Rakhine-groep), het Myanmar National…

Myanmar: 3 jaar na de coup blijft er hoop

De militaire junta van Myanmar heeft in zijn militaire operaties tegen een coalitie van de People Defence Force (PDF) en etnische gewapende groeperingen (EAOs) steeds vaker onwettige luchtaanvallen uitgevoerd…

Internationale wapennetwerken maken mensenrechtenschendingen in Myanmar mogelijk.

De Tatmadaw, het leger van Myanmar heeft sinds het begin van de militaire staatsgreep in februari 2021 voor ten minste $1 miljard USD aan wapens, goederen voor tweeërlei gebruik,…

Laatste bijdrages

Gaza, rivièra of piratenkust? 

De vraag.  Het antwoord van Donald Trump, de Amerikaanse president, mag dan een provocatie zijn of gewoon onbeleefd en idioot, dat neemt niet weg dat de vraag reëel en…

“Trump is erg hypocriet”

Er gaat geen dag voorbij of er komt een of ander gruwelverhaal uit Washington. President Trump gaat door met dreigen en alweer dreigen. Van Palestina naar Panama en Mexico.…

Armenië lonkt naar VS na teleurstelling in Rusland

Met een lopend proces in Bakoe tegen de voormalige leiders van Nagorno-Karabach en een steeds brutalere president Ilham Alijev, is Jerevan op zoek naar nieuwe strategische partners. De desillusie…

Joden en moslims aan zet

You May Also Like

×