INTERNATIONALE POLITIEK

“Mexicaans Amerika”

Image

De foto’s deden de ronde op facebook. President Trump liet ook zijn oog vallen op Mexico, hoewel hij dat van de 52ste deelstaat van de VS niet meer vermeldt. Betekent het ook dat de Mexicanen op twee oren mogen slapen? Met Musk erbij, zou ik dat niet zo snel durven stellen.

Misschien is het goed even terug te kijken naar hoe Mexico door de geschiedenis tot stand is gekomen. Niet enkel Spanje, maar de VS speelde daarbij een grote rol. Als Mexico vandaag meer dan de helft kleiner is dan bij de onafhankelijkheid, ligt dat wel degelijk aan Washington.

Even de feiten op een rijtje.

Kolonie

Strikt juridisch gezien is Spaanssprekend Amerika nooit een kolonie geweest van Spanje, het maakte integraal deel uit van het Spaanse Koninkrijk, Mexico heette ‘Nieuw Spanje’. De koloniale logica van uitbuiting was er uiteraard wel.

Na de Verlichting en de invloed van de vrijmetselaarsloges, de Franse revolutie en de onafhankelijkheid van de Verenigde Staten, begonnen vanaf 1810 zowat in heel Spaanssprekend Amerika eveneens opstanden. Wij kennen  vooral Generaal Bolivar die het Noorden van Zuid-Amerika bevrijdde. In Mexico heetten de grote helden Hidalgo, Morelos en Allende.

Mexico werd onafhankelijk in 1821, samen met de Staten van Midden-Amerika. In het Noorden hoorden er de huidige VS-deelstaten Californië, Nevada, Colorado, Utah, New Mexico, Arizona, Texas, Oregón en Washington bij.

Florida is een geval apart. De grens tussen Spanje en de VS was nooit erg duidelijk en Florida was een vluchthaven voor de slaven uit het Noorden. Ze werden er vrij op voorwaarde dat ze katholiek werden. In 1763 stond Spanje Florida af aan het VK, in ruil voor Havana dat door de Britten was veroverd. In 1783 kwam het terug in Spaanse handen. Spanje was echter niet langer in staat om het blijvend te verdedigen en verkocht het aan de VS in 1821 voor 5 miljoen US$.

Louisiana was dan weer een Franse kolonie, sinds 1682. In 1763 kwam het kort in Britse handen en dan weer bij Spanje. In 1800 wordt het weer Frans en de VS kopen de regio in 1803.

Texas

Het hele Noorden van het eerste Mexico was eigenlijk niet gekoloniseerd. Het moet ook gezegd dat het onafhankelijke Mexico als los zand aan elkaar hing.

Spanje gaf in 1820 aan Stephen Austin (eerst aan zijn vader) toestemming om Texas te koloniseren. De Noordamerikaanse bevolking nam er zeer snel toe en na Mexico’s onafhankelijkheid heeft de Spaanse kroon het expansionisme van de VS stiekem gesteund. De VS-ambassadeur in Mexico stelde in 1826 voor het gebied af te kopen. Austin zette echter zelf een leger op de been.

Toen de Mexicaanse President Santa Ana de federale Staat ophief voor een meer centralistisch bestuur beschouwt Texas dat als excuus om het akkoord met Mexico te verbreken. Er komt een oorlog van en Santa Ana wordt gevangen genomen. Hij mag in leven blijven op voorwaarde dat hij Texas afstaat en dat de Rio Bravo voortaan als grens geldt. Texas wordt zo onafhankelijk en zal pas in 1844 bij de VS worden ingelijfd.

In 1846 verklaart de VS de oorlog aan Mexico en bezet de haven van Veracruz. De VS-soldaten naderen bijna tot in Mexico City . In veel opzichten is het ook een oorlog tussen conservatieven en liberalen in Mexico, waarbij de conservatieven de VS steunen. VS-President Polk laat Santa Ana toe opnieuw President van Mexico te worden (hij was het, afhankelijk van de tellingen, 6 tot 11 keer). In 1848 wordt een vredesverdrag gesloten maar de VS nemen het hele Noorden mee, anderhalf miljoen vierkante kilometer! De oorlog had 50.000 doden gekost en de VS betaalden 15 miljoen US$ voor hun buit.

Enkele jaren later willen de VS hun zuidelijke grens ‘aanpassen’ en een treinverbinding tot stand brengen. Ze kopen in 1853 van Mexico nog 76.000 km2 in La Mesilla, een zuiver economische transactie.

Belangrijk is nog dat Mexico in 1842 een concessie had gegeven aan de VS voor een corridor door Tehuantepec, het smalste punt van Mexico en mogelijke verbinding tussen de Atlantische en de Stille Oceaan. Een verdrag terzake van 1859 is echter nooit definitief goedgekeurd.

Maximiliaan

Mexico zat diep in de schulden en de Repubnliek was alles behalve stabiel. Er komt in Europa een Triple Alliantie tussen Frankrijk, Spanje en het VK tot stand om Mexico tot de orde te roepen. Er wordt in 1862 een hoofdzakelijk Frans leger uitgestuurd, met vooral Algerijnse soldaten overigens. In 1864 komt de Oostenrijkse Maximiliaan aan, tot keizer getroond en getrouwd met Charlotte, dochter van onze Leopold I.

In de New York Tribune schreef Karl Marx in 1861: “De interventie in Mexico van Frankrijk, Engeland en Spanje is één van de meest monsterlijke ondernemingen van de internationale geschiedenis. Ze doen alsof er geen regering zou zijn in Mexico, terwijl de bevolking achter de liberale regering staat”.

De gewapende conflicten houden aan en Maximiliaan verliest van Benito Juarez in 1867. Napoleon III had zijn troepen trouwens terug getrokken omdat ze nodig waren in de oorlog tegen Pruisen. Maximiliaan werd gefusilleerd in 1867 in Queretaro. Charlotte was gek geworden en reisde terug naar België. Ze stierf in Boechout in 1927.

Tot de revolutie van 1910 kende Mexico een min of meer stabiel bestaan.

Belize, Yucatán en Chiapas

In 1847 was echter ook de ‘guerra de castas’ uitgebroken in Yucatán, eveneens als protest tegen de opheffing van de federale staat. Het was een opstand van de maya-bevolking en onrechtstreeks ook een conflict met het VK. Het huidige Belize behoorde tot Midden-Amerika, maar langs de hele Atlantische kust van Midden-Amerika was er een sterke Britse aanwezigheid. De Britten leverden wapens aan de opstandelingen in Mexico. Het was een wrede oorlog die 250.000 doden veroorzaakte, in de feiten tot 1851 duurde maar formeel pas in 1901 werd afgesloten. Belize werd in 1862 een Brtise kolonie.

Chiapas van zijn kant hoorde aanvankelijk bij de Capitanía van Guatemala. De Midden-amerikaanse Staten hoorden bij de onafhankelijkheid bij Mexico, maar namen enkele jaren later, in 1825, afstand. Chiapas verklaarde zich ‘vrij’, maar kwam toch bij Midden-Amerika terecht. Het werd pas in 1842 ingelijfd bij Mexico.

Wie op bezoek gaat naar Florida, San Francisco of Los Angeles kan met die namen moeilijk om de ex-Mexicaanse geschiedenis heen. Toch is het lang vergeten.

Dat de woorden van Trump en Musk niet gewoon kunnen weggewuifd worden, bewijst de geschiedenis.

In Tehuantepec is er vandaag een trein-corridor tussen de twee oceanen, omringd door een industriezone. Werk van de vorige President Lopez Obrador. Het is een alternatief – voorlopig nog te duur – voor het Panamakanaal.

In het Noorden van Mexico zijn grote voorraden lithium te vinden. Musk sloot twee jaar geleden een akkoord met de Mexicaanse regering voor de bouw ven een grote Tesla-fabriek, maar het akkoord werd nooit formeel gemaakt. En Mexico heeft olie.

Enkele maanden geleden was er een niet opgehelderde actie van de VS waarbij twee narco-trafikanten heimelijk de grens werden overgebracht. De regering in Washington weigerde elke uitleg.

Ik bedoel maar, het is duidelijk dat de invloed van de V.S. niet is verdwenen

Relevant

“Trump is erg hypocriet”

Er gaat geen dag voorbij of er komt een of ander gruwelverhaal uit Washington. President Trump gaat door met dreigen en alweer dreigen. Van Palestina naar Panama en Mexico.…

Fascisme of anarcho-kapitalisme?

Is de aankomst van President Trump en zijn bondgenoten in de VS het begin van een nieuw fascistisch tijdperk? Er is al heel wat inkt over gevloeid want de…

Eén week Trump II

Het begon met grote en dreigende verklaringen na de verkiezingen, het ging verder met een lange lijst decreten vanaf 20 januari. Vandaag, één week later, lijkt het al bij…

Laatste bijdrages

Gaza, rivièra of piratenkust? 

De vraag.  Het antwoord van Donald Trump, de Amerikaanse president, mag dan een provocatie zijn of gewoon onbeleefd en idioot, dat neemt niet weg dat de vraag reëel en…

“Trump is erg hypocriet”

Er gaat geen dag voorbij of er komt een of ander gruwelverhaal uit Washington. President Trump gaat door met dreigen en alweer dreigen. Van Palestina naar Panama en Mexico.…

Armenië lonkt naar VS na teleurstelling in Rusland

Met een lopend proces in Bakoe tegen de voormalige leiders van Nagorno-Karabach en een steeds brutalere president Ilham Alijev, is Jerevan op zoek naar nieuwe strategische partners. De desillusie…

Joden en moslims aan zet

You May Also Like

×