Op 6 juni 2004 werd Marwan Barghouti, de leider van de Palestijnse verzetsbeweging Al-Fatah op de Westelijke Jordaanoever, in Tel Aviv veroordeeld tot vijf levenslange gevangenisstraffen, plus nog eens 40 jaar. Dit alhoewel de Israëlische openbare aanklager weinig of niets van de tenlasteleggingen had kunnen bewijzen. De bedoeling van Israël met dit zware vonnis is duidelijk: een populaire leider van de nieuwe Palestijnse generatie en gedoodverfd opvolger van Yasser Arafat achter de tralies doen verdwijnen.
Het is duidelijk dat Israël geen goede opvolging wenst en liever zaken doet met de corrupte oude garde rond Arafat, die in diskrediet is geraakt bij de Palestijnen. Om zo de Palestijnen verdeeld en zwak te houden. Geen wonder dat een protestorganisatie als islamistische verzetsbeweging Hamas populair is geworden en zonder problemen kandidaat-zelfmoordenaars vindt. Ook is de kans reëel dat Hamas, als de Israëli’s zich uit de Gaza-strook terugtrekken, daar aan de macht komt.
Gezien de Israëlische voorkeur voor het geweer op de olijftak, voor geweld op vrede, is dat zeker de bedoeling, zodat de helse cirkel van geweld en tegengeweld kan worden voortgezet. En om te kunnen zeggen dat er geen valabele Palestijnen zijn om mee te praten. Daarom moest Marwan Barghouti veilig worden opgeborgen. Zo kan dan rustig worden voortgegaan met scheppen van "feiten" op het terrein, die passen in de expansionistische zionistische ideologie.
Marwan Barghouti bracht al eerder jaren door in Israëlische gevangenissen en werd bij het begin van de eerste Palestijnse Intifada of volksopstand (1987-1993) in ballingschap gestuurd naar Tunis, waar toen de hele top van de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie (PLO) zich bevond. Na de akkoorden van Oslo van 1993 keerde hij samen met de PLO terug, in de hoop dat die akkoorden tot Palestijnse autonomie en onafhankelijkheid zouden leiden. Bij de eerste, en totnogtoe enige Palestijnse verkiezingen werd hij gekozen tot lid van de Wetgevende Raad.
Bekend werd hij internationaal pas toen in september 2000 de tweede Intifada losbrak omdat de beloften van Oslo een fata morgana waren gebleken. Hij werd er, in tegenstelling tot de meeste leden van de oude garde, een fervent aanhanger van. In augustus 2001 probeerden de Israëli’s hem te vermoorden door raketten af te vuren op een konvooi van drie auto’s, waarmee Barghouti zich verplaatste. Op 15 april 2002 ontvoerden de Israëli’s hem uit Ramallah, in Palestijns autonoom gebied op de Westelijke Jordaanoever. Hij werd beschuldigd van 26 moorden, medeplichtigheid aan moord, lidmaatschap van een terroristische organisatie en bezit van wapens en explosieven. Volgens Israël zou hij de leider zijn van de Tanzim (een Arabische woord voor organisatie), een verzamelnaam voor de gewapende groepen die aanleunen bij Al-Fatah. Hij zou ook de baas zijn van de "Brigades van de Martelaren van Al-Aqsa", een gewapende groep met banden met Al-Fatah.
Bargouthi heeft dat altijd ontkend en zegt gewoon een politieke leider te zijn, weliswaar met sympathie voor het gewapend verzet tegen Israël. Barghouti heeft nooit de competentie van het tribunaal in Tel Aviv ontkend omdat het een "bezettingsrechtbank" is. Daarom gaat hij niet in beroep tegen het vonnis. Ook de Palestijnse Autoriteit meent dat het proces illegaal was. Saeb Erekat, de Palestijnse minister belast met de "vredes"-onderhandelingen met Israël drukte het als volgt uit: "Het tegen hem uitgesproken vonnis is ongeldig en illegaal omdat hij verkozen lid is van de Palestijnse Wetgevende Raad. Wij vragen Israël hem onmiddellijk vrij te laten".
Barghouti werd bekend door de vele interviews die hij toestond aan buitenlandse journalisten. Ook Chris Den Hond van de Koerdische tv-zender Medya-TV (inmiddels vervangen door Rof TV) interviewde hem enkele keren. Om zijn opvattingen weer te geven, publiceren we hier een aantal vragen en antwoorden. Bargouthi heeft zijn overtuigingen nog altijd niet afgezworen op het einde van het proces zei hij dat "de voortzetting van de intifada de enige weg naar de onafhankelijkheid is".
Israël zegt dat het preventief moet optreden tegen terroristische aanvallen van de Palestijnen.
Ik denk dat de grootste terrein voortkomt uit de bezetting. De Israëlische bezetting is geweld. En wij hebben het recht, het volle recht als Palestijnen om te vechten tegen de Israëlische terroristische bezetting.
Dienen de controlepunten om te verhinderen dat de Palestijnen zelfmoordaanslagen zouden uitvoeren in Israël?
Geen enkel checkpoint kan verhinderen dat iemand een zelfmoordaanslag gaat plegen. Daarom hebben checkpoints geen enkel nut. Zoals je weet is Fatah tegen de strategie van bommen te leggen in Israël. Maar we begrijpen de situatie. De Israëli’s kunnen niet in veiligheid leven zolang de Palestijnen niet in veiligheid zijn. De Israëli’s kunnen geen vrede en veiligheid bereiken als wij, de Palestijnen niet in veiligheid leven en onze onafhankelijkheid verkregen hebben.
De Israëli’s willen de bezetting voortzetten, willen meer nederzettingen, en ze willen vrede én land. Ik denk niet dat dit kan werken. De Israëli’s moeten een keuze maken. Als ze veiligheid en vrede willen, dan moeten ze een einde maken aan de bezetting.
Kan je de oorlog winnen of heb je een politieke oplossing nodig?
Natuurlijk denken wij dat er een politieke oplossing moet gevonden worden. De akkoorden van Oslo hadden moeten leiden tot het einde van de bezetting, tot de stopzetting van de bouw van nederzettingen. Maar dat is niet gebeurd. Tussen 1967 en 1993 hebben de Israëli’s 25.000 huizen gebouwd voor de joodse kolonisten op de Westelijke Jordaanoever en in Gaza. Dat in 26 jaar. Na de akkoorden van Oslo, tussen 1993 en 2000 hebben ze er 23.000 gebouwd. Bijna evenveel in zeven jaar als in 26 jaar. En dat onder de dekmantel van de Oslo-akkoorden. Wij geloven in een politieke oplossing. De Israëli’s kunnen de strijd niet winnen met militair geweld. De Israëli’s duwen ons naar de Intifada en wij zullen ons blijven verzetten. Wij zullen nooit niets verkrijgen als er geen verzet is op het terrein. Tezelfdertijd zijn wij bereid rond de tafel gaan te zitten om te onderhandelen. Wij zijn niet tegen onderhandelingen.
Welke oplossing is mogelijk? Een staat, twee naties? Twee staten?
De beste oplossing voor dit oud conflict zou een democratische staat zijn, met gelijke rechten voor de twee volkeren. Dat is wat zowat overal ter wereld gebeurt. Maar dat is onmogelijk op dit moment. De Israëli’s weigeren dat, niet de Palestijnen. Misschien zullen we op een mooie dag in een democratische staat leven, allemaal samen, allemaal gelijk, joden, christenen en moslims. Maar op dit ogenblik is de meest mogelijke oplossing, niet de beste oplossing: twee staten voor twee volkeren. Wij zijn in staat te leven als goede buren.
Moet Israël zicht terugtrekken uit de bezette gebieden?
Natuurlijk moet Israël zich terugtrekken achter de grenzen van 1967. Want we kunnen onmogelijk een Palestijnse staat oprichten onder bezetting. Ik ken geen enkele staat in de wereld die opgebouwd is onder een bezettingsmacht. Soevereiniteit rijmt niet met bezetting. Dus de voorafgaandelijke voorwaarde voor onze onafhankelijkheid is de totale terugtocht van de Israëlische bezettingstroepen. De Israëli’s hebben zich teruggetrokken uit de Sinai-woestijn in Egypte. Ze hebben zich teruggetrokken uit Jordanië, uit Zuid-Libanon. Ze zijn bereid zich terug te trekken uit de Golan-hoogvlakte in Syrië. Waarom zou Israël zich niet kunnen terugtrekken uit de Palestijnse gebieden. Dat stemt trouwens overeen met resoluties 242 en 338 van de Verenigde Naties. Waarom zou Palestina een uitzondering moeten zijn?
Wellicht omwille van de kolonisten?
De joodse kolonisten hebben niet het recht hier te zijn. Zij moeten ons land verlaten. Ze hebben hun eigen land. Het bestaan van de joodse nederzettingen is illegaal en illegitiem. De VN hebben dat reeds veroordeeld. Die mensen moeten terugkeren naar hun thuis in Israël.
Kan er een rol zijn voor internationale waarnemers?
Internationale observatoren dienen tot niet veel. Als ze komen om de slachtoffers te tellen, dan laten ze dat beter over aan de pers. De pers doet dat beter. We hebben behoefte aan een internationale beschermingsmacht voor het Palestijnse volk. De taak van internationale strijdkrachten is de volgende: toezien op het tijdschema voor de volledige terugtrekking van Israël uit de Westelijke Jordaanoever en Gaza, met inbegrip van Oost-Jeruzalem. Wat observatoren uit de Verenigde Staten betreft: als ze tientallen CIA-agenten naar hier sturen, dan zeggen wij: nee bedankt, wij hebben de Mossad reeds.
De VS zijn mee verantwoordelijk voor de bezetting van ons land. Zij leveren de wapens, tanks en F16’s die ons bombarderen. Zij steunen actief de Israëlische politiek in de VN. De VS kunnen in geen enkel geval aanspraak maken op een bemiddelingsrol. Wij hebben behoefte aan een echte internationale beschermingsmacht, die hier blijft tot de Israëli’s hun troepen hebben geëvacueerd uit de bezette gebieden, uit de Westelijke Jordaanoever, Gaza en Oost-Jerusalem.
Zijn de Arabische staten, de staten in het Midden-Oosten meer geïnteresseerd in petrodollars dan in de Palestijnen?
Ja, dat is een historisch fei. Jammer genoeg geven de Arabische staten geen echte steun aan de Palestijnen. De Arabische staten geven enkel ronkende verklaringen aan de Palestijnen. Ondanks de Intifada, ondanks het afsluiten van het Palestijnse grondgebied, ondanks de zeer moeilijke economische situatie, van de vele Palestijnse arbeiders die hun job verloren, geven de Arabische staten de Palestijnen geen echte steun.
Staan ze niet onder druk van hun eigen bevolking?
Ja, de mensen willen steun geven. Ze houden grote betogingen voor ons in de Arabische staten, het Midden-Oosten, in de islamitische wereld in het algemeen. We hebben internationale steun van de mensen uit de hele wereld, maar we hebben een probleem op het niveau van de regeringen. Omdat vele regeringen werken op bevel van de Verenigde Staten.
Kan men de situatie van de Palestijnen vergelijken met die van de Koerden?
Turkije werkt samen met de Verenigde Staten. En het heeft zeer slechte relaties met zijn buren. Turkije heeft strategische overeenkomsten met Israël. Daar betalen we soms de prijs voor. Maar er zijn Koerden die met ons tegen Israël zijn komen vechten. Vergeet niet dat ooit de Koerd Saladin Jeruzalem bevrijdde [uit de handen van de kruisvaarders, nvdr]. Het waren niet de Arabieren die Jeruzalem bevrijdden. Die Koerden kwamen uit Irak. Historisch gezien hebben goede relaties met het Koerdische volk.
De vriendschap tussen volkeren over heel de wereld zal leiden tot vrijheid en onafhankelijkheid. Voor de Palestijnen is het zeer belangrijk zich niet geïsoleerd te voelen. Een voorbeeld van het belang van solidariteit: Toen ik in 1980 in de Israëlische gevangenis zat, hielden in Noord-Ierland IRA-gevangenen zoals Bobby Sands een hongerstaking. Ik zat geïsoleerd in mijn cel. En toen we hoorden van die hongerstaking beslisten wij, de Palestijnse gevangenen tot een week hongerstaking als solidariteit en ondersteuning. Bobby Sands hoorde waarschijnlijk nooit van ons. Hij wist niet wie wij waren. Wij hadden in die tijd geen connecties. Maar het is een morele plicht steun te geven aan elkaar in deze wereld.
Als er iemand moet beschuldigd worden, zijn het wel de Amerikanen. Want zij hebben het vredesproces in een verkeerd straatje gestuurd. Zij ondersteunden altijd de Israëli’s. Zij legden de Palestijnse eisen naast zich neer. Dus wij hebben niet enkel observatoren nodig. Wij hebben nood aan één ding: een einde van de Israëlische bezetting. Eender welk initiatief dat niet leidt tot het einde van de Israëlische bezetting zal niet werken op het terrein. En de Intifada zal doorgaan.
Een boycot van Israël is zeer nuttig. De Europeanen en Rusland moeten Israël niet blijven beschouwen als één of andere supermacht die boven de internationale wetten staat. De Europeanen hebben Milosevic voor een internationale rechtbank gebracht. Ze zouden dat ook met Sharon kunnen doen. Ik apprecieer sterk wat in België gebeurt met het proces tegen Sharon [inmiddels hebben premier Guy Verhofstadt en minister van Buitenlandse Zaken Louis Michel de genocidewet zodanig laten wijzigen dat hun vriend Ariel Sharon niet langer kan worden vervolgd, nvdr]. Dat is een zeer belangrijke steun voor de Intifada. De betogingen in Frankrijk, Italië, Duitsland, Brittannië tegen het bezoek van Sharon zijn een zeer belangrijke morele steun voor ons.
(Uitpers, nr. 55, 5de jg., juli-augustus 2004)
Barghouti in Uitpers:
- Palestina: oude eis voor één staat flakkert weer op (nr. 53, mei 2004)
- Het lot van de Palestijnen in Israël (nr. 36, december 2002)
- Gesprek met Khadr Shqeirat, advocaat van de Palestijnse leider Marwan al-Barghouti (nr. 33, september 2002)
- Hoe zou het met Arafat gaan? (nr. 26, januari 2002)
- Marwan Barghouti: "De Israëli’s duwen ons naar de Intifada en wij zullen ons blijven verzetten" (nr. 23, oktober 2001)
- Oorzaken Palestijnse onrust aanpakken (nr. 13, november 2000)
(Artikels uit vorige nummers van Uitpers kan terugvinden in het Archief, per nummer, per thema. Bij dat laatste kan men ook zoektermen intikken – wat we met Barghouti gedaan hebben, nvdr).
