ESMA internationaal erkend!
In 2023 zal het 75 jaar geleden zijn dat de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens werd goedgekeurd. Het document én het concept legden een lange weg af maar zijn tot vandaag en ondanks alle pogingen om ze te delegitimeren, universeel erkend.
Gisteren heeft Unesco een belangrijke stap gezet om deze mensenrechten nog vaster te verankeren: ESMA, vandaag het Museum van de oude School van de Marine in Buenos Aires, werd erkend als Patrimonium van de Mensheid. ESMA was tijdens de militaire dictatuur in Argentinië een belangrijk foltercentrum. Het zal nu, net zoals Auschwitz en andere concentratiekampen, een blijvende erkenning hebben.
Het Museum kwam er op initiatief van de Madres van de Plaza de Mayo, de moeders en grootmoeders van verdwenen kleine en volwassen kinderen. In 1998 waren er plannen om het gebouw af te breken, dank zij hun acties werd het omgevormd tot een museum.
De erkenning komt er ook precies 39 jaar na de publicatie van het beroemde verslag dat vooraanstaande juristen schreven over de mensenrechten tijdens de militaire dictatuur: ‘Nunca Más’ (Nooit meer). Het is een gruwelijke opsomming van de ondenkbare folteringen van jonge intellectuelen, vakbondsmensen, studenten, militanten. De officiële cijfers maken gewag van in totaal meer dan dertigduizend mensen die werden verdwenen en gedood. Het verslag was omstreden omdat de juristen er de voorkeur aan gegeven hadden enkel de naakte feiten te publiceren en geen namen van militairen bekend te maken. De getuigenissen werden wel gebruikt in de latere processen.
En er is nog goed nieuws: de Universiteit van Buenos Aires reikte een doctoraat Honoris Causa uit aan Mevrouw Marie Claire King, een wetenschapster die een ‘grootmoederschapsindex’ maakte. Veel jonge vrouwen die in de gevangenis bevielen van hun kind, werden daarna vermoord. De babies werden voor adoptie aangeboden aan kinderloze militairen. Door het ontbreken van de ouders werd het voor de grootouders van die babies veel moeilijker om hun kleinkinderen op te sporen. Tot nog toe werden er meer dan honderd terug gevonden.
Deze acties zijn bijzonder hoopgevend, vooral op een ogenblik dat, net zoals in Chili en Brazilië, de misdaden van de militairen worden ontkend. In Argentinië woedt de verkiezingscampagne momenteel in alle hevigheid. Twee rechtse kandidaten voor het presidentschap, Javier Milei en Patricia Bullrich, hebben banden en/of nauwe medewerkers van schuldige militairen. Er zijn meer en meer pogingen om de wreedheden onder de mat te schuiven.
