Toon Fey, Marrons van Suriname, KIT publishers, Amsterdam, 2009, 112 blz. ISBN978-9068327397
Over de Surinaamse marrons is al behoorlijk wat geschreven. Vooral dan door wetenschappers als antropologen, historici en linguïsten, die een vette kluif hadden en hebben aan die bevolkingsgroepen die tot in de 21ste eeuw een eerder teruggetrokken bestaan kennen aan de bovenlopen van de grote Surinaamse rivieren. Deze kleine geïsoleerde groepen werden en worden meestal’ bosnegers’ of’ boslandcreolen’ genoemd.
Om politiek correct te zijn spreekt men tegenwoordig liever over ‘marrons’, maar men kan daar een vraagteken bij plaatsen omdat de oorspronkelijke betekenis eerder als een scheldwoord klinkt. Het woord marron is immers ontleend aan het Spaanse woord cimarron waarmee weggelopen vee werd aangeduid. Op dit ogenblik wordt de term eerder als een geuzennaam beschouwd, zeker op een ogenblik dat de binnenlandpartijen van marrons een belangrijke plaats beginnen te verwerven in de Surinaamse politiek. Door de samenwerking van de drie marronpartijen (BEP, ABOP en SEEKA, verenigd in de A-combinatie) forceerden ze in de verkiezingen van 2005 en nu weer in 2010 een belangrijke plaats in de politieke ruimte.
De auteur van dit boek is geen wetenschapper maar een fotograaf die gefascineerd is geraakt door het binnenland van Suriname en daarover is beginnen fotograferen en schrijven. Hij is met Marrons van Suriname aan zijn derde boek toe over Suriname. Eerder verschenen van hem Switi Sranan en Suriname Discovered. In zeven korte hoofdstukken beschrijft de auteur in woord en beeld de lijdensweg die de Afrikaanse zoutwaterslaven hebben doorgemaakt, vanaf hun gevangenneming in West-Afrika en de gruwelijke overtocht op Hollandse slavenschepen totdat ze aan plantagehouders in Suriname werden verkocht.
Al snel na aankomst in Suriname ontvluchtte een deel van de uit Afrika aangevoerde slaven het zware en vernederende leven op de plantages en zij slaagden er in om in het ondoordringbare regenwoud een eigen bestaan op te bouwen. Na een taaie maar succesvolle guerrilla tegen het koloniale bewind en de plantagehouders wisten zij al een eeuw vóór de officiële afschaffing van de slavernij hun vrijheid te verkrijgen door het afdwingen van vredesverklaringen. Vanuit hun Afrikaanse achtergrond ontwikkelden zij een unieke cultuur die nog steeds sterk afwijkt van die van de andere Surinaamse bevolkingsgroepen. Ook binnen de marrongroepen zijn er nog behoorlijk wat verschillen omdat hun woongebieden door de rivier min of meer natuurlijk van elkaar gescheiden werden. Uitgaande van de verschillende leefgebieden, achtergrond, taal en andere verschillen, onderscheidt men zes stammen: De Saamaka of Saramaccanen, de Ndyuka of Aukaners, de Matawai, de Pamaka, de Aluku en de Kwinti.
Toon Fey slaagt erin om op een heldere manier een beeld te schetsen van de toch wel zeer aparte levenswijze van deze verschillende marrongroepen. Wie vertrouwd is met het onderwerp zal in dit boek geen nieuwe elementen aantreffen, maar dat was zeker ook de bedoeling niet van de auteur die voor een breed publiek en op een vulgariserende wijze over het binnenland van Suriname schrijft. Woord en beeld vullen elkaar aan, maar toch vind ik dat het beeld in veel gevallen meer beschrijvingskracht heeft. Alweer een waardevolle publicatie van KIT publishers, die vanuit Nederland het culturele leven van Suriname op de voet volgt
(Uitpers nr. 126, 12de jg., december 2010)
U kunt dit boek via de link hieronder rechtstreeks bestellen bij:
en wie via Uitpers bestelt, helpt Uitpers!
De link:
http://www.groenewaterman.be/anne/index.dll?webpage=index.htm&inpartcode=871141&refsource=uitpers
