Marokko en Frankrijk staan niet alleen op het voetbalveld gespannen tegenover elkaar, de relaties tussen die twee staan al een tijdje onder het vriespunt. Parijs dat veelvuldig visa weigert toe te kennen, Marokkanen die Franse producten boycotten, en wat tot voor kort ondenkbaar was: het Engels dat het Frans gaat verdringen. Het is een explosieve match.
Visumkwestie
De goede verstandhouding kwam vooral in de herfst 2021 onder druk. Parijs was het beu dat Marokko (en Algerije) meer en meer door Frankrijk uitgewezen personen, de toegang weigerden. Daarop besliste Parijs minder visa toe te kennen, met een quota van 35% weigeringen. Dat treft vooral Marokkanen met familie in Frankrijk en in Frankrijk opgeleide personen. Op de “sociale media” luidt het dat 90% wordt geweigerd. Wat extra kwaad bloed zet: de mensen krijgen bij weigering van visum hun geld niet terug.
Het gaat intussen al lang niet meer over alleen die visumkwestie. Rabat voelt zich sinds de stunt van Trump eind 2020 veel zelfzekerder inzake de westelijke Sahara. Washington erkende toen het ‘Marokkaans karakter’ van de westelijke Sahara, in ruil knoopte Marokko diplomatieke banden aan met Israël.
Sindsdien werkt Marokko ook militair nauw samen met Israël en begeeft het zich op Afrikaanse terreinen waar de Fransen actief zijn. Parijs beschuldigt er Marokko ook van het Israëlische Pegasus-systeem te hebben gebruikt voor spionage bij de Fransen.
Sahara
Rabat vindt dat de Fransen hun dubbelzinnige houding inzake de westelijke Sahara moeten opgeven en eveneens het Marokkaans karakter moeten erkennen. Dat kan Parijs zich moeilijk veroorloven, vooral nu het sterk aanstuurt op betere relaties met Algerije, dat volop het Polisario Front steunt in zijn strijd voor een onafhankelijke Westelijke Sahara..De Franse premier Elisabeth Borne is begin oktober met een uitgebreide delegatie aan ministers naar Algiers gereisd om de banden aan te halen. President Macron hecht daar groot belang aan.
Intussen raken de gemoederen in Marokko verhit. Via Twitter worden al maanden oproepen verspreid om Franse producten te boycotten. Franse zakenlui zeggen dat de contacten moeilijker worden. Enkele bedrijven zouden Marokko zelfs verlaten. Rabat geeft de voorkeur aan de Chinezen om een TGV-lijn aan te ;leggen.
Bedreigde francofonie
Daar bovenop komen er nu campagnes om de invloed van het Frans in het onderwijs terug te dringen. Eerdere projecten voor de Arabisering van het onderwijs waren om pragmatische redenen afgeremd, het Frans bleef dominant. Maar een groot deel van de Marokkaanse, Franssprekende, elite is erg boos over de visumkwestie.
Ze voelt zich verraden en begint over te schakelen op Engels. Intussen is het duidelijk dat veel jongeren het universeler gebruikte Engels boven het Frans verkiezen. Het ministerie van Onderwijs heeft alvast een plan om in de wetenschappelijke richtingen het gebruik van Engels te bevorderen. Het gaat niet goed met de francofonie in Marokko en dat doet erg pijn in Parijs.
