De kiezers van de “Voormalige Joegoslavische republiek Macedonië” kunnen zich zondag uitspreken over een nieuwe naam: Noord-Macedonië. Daarmee zou een zeer gevoelig geschilpunt met buurstaat Griekenland kunnen worden opgelost en kan deze staat makkelijker toetreden tot de EU en de Navo. Maar aan beide zijden van de grens ontwapenen de tegenstanders niet. Opgelet, de strijd om “Macedonië’ was het voorspel van de Eerste Wereldoorlog.
“Zelfmoord”
President Gjorge Ivanov, een reactionaire nationalist, riep de burgers vanuit de Algemene Vergadering van de VN op niet te gaan stemmen. Hij vindt de geplande naamsverandering een “historische zelfmoord”. De Macedonische nationalisten, die regeerden tot aan de verkiezingen van 2016, zouden het akkoord met Athene over die benaming nooit aanvaard hebben. President Ivanov hoopt met zijn oproep te bekomen dat minder dan de helft van de kiezers gaat stemmen, zodat er geen bindende uitslag is.
Misschien worden die nationalisten wel geholpen door de onverschilligheid van de etnische Albanezen, ongeveer een kwart van de bevolking. Het maakt hen immers weinig uit of ze in de “Voormalige republiek van Joegoslavië” dan wel in Noord-Macedonië wonen, sommige Albanezen zouden liefst burgers van een Groot-Albanië zijn. Maar in Skopje regeren de sociaaldemocraten van premier Zoran Zajev wel met de Albanese partijen die er belang bij hebben dat de regering haar slag thuis haalt.
In Griekenland krijgen de nationalistische tegenstanders van die naamsverandering met gemak honderdduizenden betogers op straat. Ook voor premier Alexis Tsipras staat er met dat referendum veel op het spel.
Bemoeienissen
Op de voor- en achtergrond spelen ook de EU, de VS en Rusland mee. Eerstgenoemden voerden campagne voor de naam “Noord-Macedonië” om zo dat land aan de EU en aan de Navo te klinken, de Duitse kanselier Angela Merkel ging persoonlijk naar Skopje voor die campagne. Rusland steunde daarentegen de rechtse nationalisten tot grote woede van Athene.