De Franse regering moet haar spionagecel Déméter, in dienst van de Franse boerenbond, drastisch intomen, aldus een Parijse rechtbank. In feite komt het erop neer dat de kerntaken van die cel illegaal zijn en ze dus best opgedoekt wordt. Déméter was in 2019 opgericht in akkoord tussen de regering en twee Franse boerenorganisaties. Het opzet: groepen die ageren rond onder meer pesticiden en dierenleed, op alle mogelijke manieren – ook onwettige dus – tegenwerken.

FNSEA

Op zichzelf is dat al een merkwaardig verhaal. De regering die met twee boerenorganisaties een akkoord sluit om burgerbewegingen te hinderen. Het gaat om de grootste boerenbond, de FNSEA (Fédération Nationale des Syndicats d’exploitants agricoles) en JA (Jeunes Agriculteurs) dat daarmee verbonden is. De FNSEA is meer dan een bond van agrarische ondernemers, ze beheert samen met de staat grote sectoren van de Franse landbouw en heeft een grote zeg in de besteding van de omvangrijke EU-subsidies.

President Emmanuel Macron heeft altijd al op een goed blaadje willen staan bij deze machte boerenbond. Vandaar ook dat maatregelen tegen het gebruik van glyfosaat op de lange baan werden geschoven. Frankrijk is de grootste verbruiker van glyfosaat van de EU.

Agribashing

De FNSEA vindt het niet leuk dat allerlei groepen met acties de aandacht op vestigen en riep de hulp in van de overheid tegen wat ze ‘agribashing’ noemde. Ze kreeg die dus in de vorm van de “Cellule Déméter”, naar de naam van de Griekse godin van de landbouw, zus van Zeus (Jupiter, een bijnaam van Macron).

De rechtbank in Parijs is niet mals voor de regering. De werking van Déméter is grotendeels illegaal, aldus het vonnis: “Het is niet aan een afdeling van de gendarmerie om milieuactivisten en verdedigers van dierenrechten te bespioneren om acties van ideologische aard te voorkomen”. De ministeries van Binnenlandse Zaken en Landbouw krijgen 60 dagen om een einde te maken aan die illegale prakrijken. De vraag is wat dan nog de zin is van een uitgebeende cel, Déméter opdoeken ligt voor de hand.

De cel Déméter had als opdracht onder meer de discussie rond het gebruik van het gevaarlijke glyfosaat in de praktijk te beslechten, dat mocht niet langer worden aangevochten. Bewegingen als Pollinis, L214, Alerte Pesticides en Générations Futures moesten gevolgd worden om te zien wat ze van plan waren. Burgers die debatten rond insecticiden organiseerden, werden door Déméter lastig gevallen, kregen huiszoekingen. Vanaf het begin van Déméter regende het klachten over illegale methodes.

Privé-militie

Déméter werkte permanent nauw samen met en zelfs voor de FNSEA. De cel spioneerde dus voor rekening van de boerenbond, maar de echte rekening was voor de overheid. Déméter is een privémilitie ten dienste van ondernemers volledig betaald door de overheid, vonden de tegenstanders die daar klacht tegen indienden.

De progressieve boerenorganisatie Confédération Paysanne sloot zich bij die protesten aan; Zij werd door de regering nooit geraadpleegd. Tegen de regering loopt daarover ook een klacht wegens discriminatie.