De Franse president Emmanuel Macron kan maar niet toegeven dat hij met zijn gok van 9 juni, de plotselinge ontbinding van de Assemblee, verloren heeft. Er is voor Frankrijk geen heil buiten hem, daar is hij rotsvast van overtuigd. Met de rechtse Michel Barnier als premier wil hij zijn mandaat gewoon tot 2027 voortzetten, alsof er geen verkiezingen waren. De president rekent daarbij op de welwillendheid van uiterst-rechts waarmee hij afspraken heeft gemaakt.
“Respect”
Marine Le Pen, boegbeeld van het Rassemblement National, zei na de aanstelling van Barnier dat haar partij zijn regeringsverklaring zal afwachten. Het RN eist onder meer de invoering van een nieuw kiesstelsel, gebaseerd op evenredige vertegenwoordiging. Le Pen eist ook ”respect voor de kiezers van het RN”, en dat draait dan om immigratie en veiligheid.
Het RN kan alvast tevreden zijn met de standpunten die Barnier eerder innam rond die punten, die liggen niet zover af van die van het RN. In 2019 zorgde deze “grote Europeaan” (aldus zijn reputatie) zowel in Parijs als Brussel voor opschudding met zijn uitspraak op een bijeenkomst van zijn partij, Les Républicains (LR) dat Frankrijk zich op het vlak van immigratie juridisch moet losmaken van de EU om een eigen beperkingsbeleid te kunnen voeren. Het Europese Hof van Justitie en het Hof voor de Mensenrechten op de schroothoop. Hij hernam in 2022 zelfs een voorstel van het RN om een referendum over migratie te houden en alvast een moratorium van 3 tot 5 jaar in te stellen. “Uiterst-rechts heeft hier geen monopolie op debatten, ideeën en soms oplossingen”, aldus Barnier vorig jaar op France Culture.
In 1981 stemde hij nog tegen het voorstel om homoseksualiteit niet langer strafbaar te stellen. Hij staat niet langer op dat standpunt, zegt hij. Het zou er nog aan mankeren. Het zijn mensen uit de Macronie zelf die dat hebben opgediept. Want bij zowel Renaissance (met nu ex-premier Gabriel Attal als bij bondgenoot Modem is de verbijstering en ongenoegen over de benoeming van Barnier groot.
Gevangen
Macron heeft van zijn zoektocht naar een premier een flauwe suspensstory, of veeleer aan vaudeville, gemaakt. Er vielen de voorbije weken 22 namen. Maar niet die van Lucie Castets die als kandidaat-premier wordt voorgedragen door het linkse Nouveau Front populaire (NFP), de grootste groep in de Assemblée. De voorbije dagen testte hij dan uit wie een motie van wantrouwen langer dan enkele weken zouden overleven.
Met Barnier moet dat lukken, vindt Macron na het RN te hebben gepolst. Het volstaat dat uiterst-rechts geen motie van wantrouwen indient of er geen steunt. Barnier wordt zo dus de (gewillige) gevangene van uiterst-rechts. Hoeft dat te verwonderen van een president die beetje bij beetje de terminologie en denkwijzen van uiterst-rechts overneemt.
Na 50 dagen vertoon van arrogantie, heeft Macron dus alweer een zeer rechtse keuze gemaakt. Zeker, Barnier kreeg indertijd internationale lof als de Brexit- onderhandelaar van de EU, maar dat maakt hem niet minder rechts. Macron had eerder het oog laten vallen op Xavier Bertrand die net als Barnier uit de rechtse LR-stal komt. Maar die botste op een veto van Marine Le Pen, tegen hem zouden ze wel een motie van wantrouwen steunen. Daar speelt ook de rancune omdat Bertrand bij de regionale verkiezingen van 2015 met de steun van links (dat in de tweede ronde geen lijst indiende) Le Pen versloeg in de noordelijke regio. Hij versloeg het RN opnieuw, met grote voorsprong, in 2021. En bovendien is Bertrand het RN veel te sociaal.
Met Barnier rekent Macron erop zich te kunnen onttrekken aan de resultaten van de verkiezingen. Hij wil niet de verliezer zijn, ook al moet uiterst-rechts hem daarvoor een reddingsboei gooien. Waar het op aankomt, is dat links niet aan zet komt. En vooral dat er van het programma van links niets in huis komt. Aan de pensioenwet met leeftijd op 64 mag niet geraakt worden. Geen verhoging van de smic (minimumlonen). Geen herinvoering van de door Macron Afgeschafte belasting op rijkdom (isf).
Met Barnier forceert Macron een alliantie van de Macronie en LR, iets waar de huidige nummer één van LR, Laurent Wauqiez; zich tot gisteren tegen verzette. Een alliantie van twee verliezers van de verkiezingen. Dat Macron een premier bij die LR gaat halen, is ook niet nieuw. Zijn eerste premier, Edouard Philippe, kwam ook van de LR. En topministers van de vorige regeringen als Gérald Darmanin (Binnenlandse Zaken) en Bruno Le Maire (Economie en Financiën) eveneens.
Links isoleren
Met Barnier in Matignon wordt links dus buitenspel gezet. Met de rechtse Macronie, de rechtse LR en het gedogen van het RN hoopt Macron zich verder niets te moeten aantrekken van dat gehate links.
Marginaliseren, en meer: diaboliseren. De verbetenheid waarmee rechts met de hulp van een groot deel van de media La France insoumise (LFI) voorstellen als gevaarlijke extremisten. Terwijl de leider ervan Jean-Luc Mélenchon dagelijks karikaturaal als antisemiet en bullebak wordt afgedaan. Het is een ware heksenjacht, met als resultaat dat een recente peiling aangeeft dat veel meer Fransen LFI een gevaar vinden voor de democratie dan wel het RN.
