Emmanuel Macron, president van Frankrijk, gaat de komende vier jaren waken over “de veiligheid”. Niet de sociale zekerheid die een veilig bestaan moet helpen verzekeren, maar de “veiligheid” zoals radicaal rechts dat ziet. Om dat een plechtig kader te geven, bindt hij de strijd aan tegen de “décivilisation”. Je vindt daar niet direct een goede vertaling voor, dan maar ont-beschaving. De neergang van onze beschaving. Macron zoekt verwoed hoe hij zijn populariteit kan opkrikken na zes maanden beroering rond zijn gehate pensioenwet.
Gifterm
De president heeft geen nieuwe term uitgevonden. Uiterst-rechts gebruikt die al een tijdje. Renaud Camus, een van de grote inspirators van ultra-rechts met zijn theorie over de “omvolking”, publiceerde in 2011 een boek met de titel “Décivilisation”.
Macron beseft de draagwijdte van die term. Hij zou normaal ook het gevaar moeten kennen om met dergelijke termen te spelen. “Woorden kunnen kleine dosissen arsenicum zijn: men slikt ze zonder op te letten; ze lijken geen enkel effect te hebben, maar na enige tijd dringt het gif binnen”, waarschuwde in 1947 de Duitse linguïst Victor Klemperer in zijn studie over het taalgebruik van de nazi’s.
Macrons rechterhand inzake veiligheid, minister van Binnenlandse Zaken Gerald Darmanin, had in diezelfde categorie eerder al de tem ‘ensauvagement’ (‘verwildering van de zeden’) gelanceerd. Uiterst-rechts glundert telkens.
Sécurité
Aanleiding voor deze campagne “om de neergang van de beschaving tegen te houden”, waren enkele fait divers die niets met elkaar te zien hebben en van zeer uiteenlopende aard zijn. Een verpleegster is vermoord door een zwakzinnige, drie politiemannen zijn in Roubaix door een dronken chauffeur doodgereden, er zijn dagelijkse afrekeningen in het misdaadmilieu in Marseille, er was brandstichting bij de burgemeester van Saint-Brevin omdat die een onthaalcentrum voor asielzoekers toeliet (hij is intussen afgetreden) …
Allemaal fait divers die door Macron, rechts en uiterst-rechts op een hoop worden gegooid om over het gevaar van “décivilisation”, ontbeschaving, te kunnen spreken. Prompt zegde Macron na het accident in Roubaix een ontmoeting in de Var over ecologie af om naar Roubaix te trekken.
Geen woord over het feit dat veruit het meeste geweld het werk is van uiterst-rechts en van de politie… “Aucune violence n’est légitime”, geen enkel geweld is gewettigd, zei Macron op een ministerraad. Behalve het geweld van de politie blijkbaar, want daar treedt hij niet tegen op. Integendeel, hij verdedigt geweldenaars als zijn vroegere veiligheidsmedewerker Alexandre Benalla. (zie: https://www.uitpers.be/geel-en-geweld/).
Opbod
Dit alles zegt zeer veel over de richting die de Macronie de komende jaren uitgaat: het komt erop aan uiterst-rechts te beconcurreren op zijn terrein, dat van de “sécurité” – niet de sécurité sociale natuurlijk – en migratie. Op dat punt zit de rechtse partij Les Républicains (LR) al helemaal op de lijn van Marine Le Pen. Premier Elizabeth Borne heeft nu opdracht gekregen het regeringsvoorstel inzake migratie in de herfst toch op de politieke agenda te plaatsen.
Na zij pensioenwet, met pensioenleeftijd op 64 jaar, tegen de wil van de overgrote meerderheid van de Fransen toch brutaal te hebben doorgedrukt, zoekt hij een manier om weer in de gunst te komen. Hij dineerde met vier ‘experts’ (socioloog, opiniepeiler, journalist) om van hen te horen hoe de Franse samenleving nu in elkaar zit en evolueert. Een van hen, de opiniepeiler, heeft het woord ‘décivilisation’ laten vallen en dat heeft Macron onthouden.
Nochtans had de president eerder met veel verve aangekondigd dat hij zich intens over het probleem van de klimaatopwarming zou buigen, dat de transitie een prioriteit zou zijn.
Groene schulden
Maar een rapport besteld door premier Borne heeft blijkbaar zijn enthousiasme bekoeld. De opstelling van dat rapport gebeurde nochtans onder leiding van een economist die aan zijn zijde stond bij de presidentsverkiezingen van 2017, Jean Pisani-Ferry, en van financie-inspectrice Selma Mahfouz..
Uit dat rapport heeft de politieke wereld vooral twee dingen onthouden: de transitie om ons te behoeden voor de rampzalige gevolgen van een opwarming, is duur, erg duur, het vergt aanzienlijke“groene schulden” en belastingen. Iedereen zal het voelen, maar de lasten moeten verdeeld worden.
Concreet staat in het rapport het voorstel dat onder meer in dat de tien percent rijksten van de samenleving extra belkast worden. Het komt er in feite op neer dat de door Macron sterk afgezwakte ISF (belasting op het fortuin) wordt heringevoerd en uitgebreid. “Geen sprake van” aldus superminister van Economie en Financiën Bruno Le Maire.
Wegvluchten
Vanuit de Macronie wordt sterk aangedrongen om met een “positief verhaal rond ecologie” uit te pakken, de befaamde “planification écologique”. Maar als er dan iets concreet komt, zoals die “rijkentaks”, gaat de president snel op de rem staan. Het rapport van Pisani-Ferry en Mahzouf zint Macron dus niet. Het voorziet tot 2030 jaarlijks gemiddeld 66 miljard euro extra om de minimale doelstelling inzake klimaat te halen. Dat zal dus zwaar wegen op de begrotingen van de komende jaren, en de lasten iets zwaarder op de schouders van de rijken leggen, vindt ‘le président des riches’ niet aanvaardbaar.
Als hij verder wil gaan dan bombastische uitspraken over het klimaat, moet hij concreet worden. En dat zou na de beroering over de pensioenleeftijd, olie op het vuur zijn. Vandaar de vlucht naar de “décivilisation”.
Dat is des te gevaarlijker omdat de rechtse partij Les Républicains (LR)nu uitpakt met standpunten die zo gekopieerd lijken van die van het uiterst-rechtse Rassemblement National (RN) van Marine Le Pen. Macron heeft LR nodig om voor sommige wetten een meerderheid te vinden in de Nationale Assemblée zonder weer naar 49.3 te moeten rijpen (art. 49.3 lat toe een wet door te drukken zonder parlementaire goedkeuring, zoals met de pensioenwet gebeurde).
Pensioenwet
Op 6 juni houdt het vakbondsfront een nieuwe actiedag. Als aanloop naar een debat over het voorstel van de fractie LIOT (onafhankelijken, regionale en overzeese gekozenen) om de wet op de pensioenleeftijd tot 64 af te schaffen. Daar bestaat in de Assemblee wellicht een meerderheid voor, in de rechtse Senaat niet.
Maar de kans is groot dat de regering op aan dringen van Mac ron deze keer artikel 40 van de grondwet invoert om een debat te verbieden – dat artikel laat dit toe als een voorstel vanuit de Assemblee zelf budgettaire gevolgen heeft. De grondwet v an de Vijfde Republiek zit zo vol kogels die de regeerders naar willekeur op het parlement kunnen afvuren. En Macron wil liefst zo snel mogelijk alles wat met die pensioenwet the maken, heeft, achter zich laten.
