Emmanuel Macron heeft één grote obsessie: in 2022 herkozen worden als president van Frankrijk. Met zijn nieuwe regering, geleid door Jean Castex, hoopt hij nog meer rechtse kiezers te verleiden. Maar tegelijk toonden de recente gemeenteraadsverkiezingen aan dat er gevaar dreigt vanuit groene hoek: het groene EELV boekte spectaculaire successen, Macrons LRM (La République en Marche) stond met rode kaken.
Imago
De president spaart sinds zijn verkiezing in 2017 geen moeite om een groen imago op te bouwen. Imago, want het beleid weerspiegelt dat niet altijd. Hij haalde in 2017 een groot symbool binnen, Nicolas Hulot werd superminister van Transitie. Die nam een goed jaar later spectaculair ontslag omdat hij de ene kaakslag na de andere moest incasseren. Een flirt van Macron met de lobby van de jagers deed de deur dicht.
Een verhoging van de dieselprijs, voorgesteld als een milieumaatregel, bracht kort daarop de ‘gilets jaunes’ (gele hesjes) op straat. Bij de Europese verkiezingen van mei 2019 wierp het groene EELV zich op als een serieuze uitdager voor 2022. Macron lanceerde daarop het ‘Grand Débat’ dat werd gevolgd door een ’convention citoyenne’ rond de transitie. 150 willekeurig uitgepikte burgers die zich maandenlang, met bijstand van experts, over klimaatproblemen en aanverwante bogen en met 149 voorstellen kwamen.
Daarin zoekt de president wat zijn imago kan opkrikken zonder zijn plannen in het gedrang te brengen. De convention pleit voor een moratorium op de installatie van het 5G netwerk, maar dat legt Macron – ondanks de vele waarschuwingen – naast zich neer. 5G is erg energieverslindend, het is niet hoogdringend voor de burgers, tenzij voor degenen die hun microgolf van ver willen bedienen. Groenen en een deel van links klagen de risico’s van dat netwerk aan. Onder meer de zware gevolgen voor het klimaat, aldus Eric Piolle, burgemeester van Grenoble en mogelijk EELV-kandidaat voor het Elysée. 5G is volgens sommige onderzoeken ook schadelijk voor de insectenwereld, waaronder de bijen…
Bieten en bijen
Van bijen gesproken. Het Franse parlement nam in 2016 een wet op de biodiversiteit aan die onder meer het verbod op neonicotinoïden behelsde. Deze insecticiden tasten het zenuwstelsel van insecten aan, onder meer ook van bijen. Dat verbod werd in 2018 van kracht.
De regering verdedigt die uitzondering met de nood aan “alimentaire soevereiniteit”. Met de coronacrisis heeft Macron gezegd dat Frankrijk (en Europa) voor heel wat zaken soeverein moet worden, voor de eigen behoeften moet kunnen instaan. Dat argument wordt nu gebruikt (misbruikt) om de bijendoder weer, voorlopig en beperkt, toe te laten.
Maar de nieuwe minister van Transitie Barbara Pompili (ex-EELV) maakte op 10 augustus een uitzondering voor de suikerbietenteelt. Want die heeft met een zware plaag te kampen. De oogst dreigt volledig te mislukken, aldus de FNSEA, de machtige Franse ‘boerenbond’. Frankrijk is een van de grootste suikerproducenten ter wereld en wil zijn positie veilig stellen.
Jagen
Maar hoe voorlopig en beperkt? Wat met ons, zeggen de maïsboeren die door andere kwalen worden geplaagd. De FNSEA bereidt dossiers voor om verdere ‘uitzonderingen’ af te dwingen. Minister van Landbouw Julien Denormandie heeft het over “een evenwicht vinden tussen onze voedselsoevereiniteit en een ecologische transitie”.
Dat is het probleem op de lange baan schuiven. Die minister zit ook in andere dossiers op dezelfde golflengte als de Franse boerenbond. Onder meer inzake het stockeren van water in grote reservoirs, terwijl deskundigen in de strijd tegen de droogte voor een ruimere verspreiding onder verbruikers pleiten.
Minister van Transitie Pompili moet nu wel beseffen hoe Hulot zich dat jaar als minister moet gevoeld hebben: veel geblaat over transitie, maar zonder wol. Ook zij moet nu toezien, zoals Hulot indertijd, hoe Macron en zijn nieuwe minister van Justitie, Eric Dupond-Moretti, de jagers omarmen. De partij ‘Chasse-Pêche-Nature-Traditions’ haalde ooit veel stemmen in enkele streken met jachttraditie.
Wellicht zal Macron een of twee referendums uit zijn hoed toveren rond een voorstel waar niemand in beginsel kan tegen zijn. De grondwet zou herzien worden om de bescherming van biodiversiteit en strijd tegen de opwarming van de aarde vast te leggen… De meeste voorstellen van de conventie zijn redelijk ‘ongevaarlijk’. Een voorstel om een taks van 4 % te heffen op dividenden vond Macron dan wel te riskant, dat zou investeringen ontmoedigen.
Met andere woorden: laat ons wel groen zijn, maar tegelijk niet aan ons systeem schudden. Misschien rekent Macron erop dat de groenen (EELV) traditiegetrouw tegen 2022 wel in eigen voet zullen schieten.
