Lucas Catherine vergist zich van vijand

Reactie vanwege Oxfam-Wereldwinkels vzw op het artikel ‘Oxfam en Palestijnse produkten (aflevering 2)’ door Lucas Catherine in Uitpers van januari 2007.

Reeds 15 jaar werkt Oxfam-Wereldwinkels samen met partners uit Palestina. In onze rekken liggen olijfolie, amandelen, dadels en couscous, ingevoerd vanuit Palestina via het gekende ‘hindernissenparcours’ (checkpoints, veiligheidstaksen en Israëlische tussenpersonen), met de nodige stockbreuken, kwaliteitsverminderingen en kopzorgen tot gevolg. Handel voeren met Palestina is verre van evident. Dat weet Lucas ook. Toch verkiest hij in één pennenhaal de inspanningen van de kaart te vegen die Oxfam-Wereldwinkels levert om, ondanks alles, een duurzame relatie op te bouwen met de Palestijnse producenten en hen te verzekeren van een afzetmarkt. Omwille van onze relatie met onze Israëlische partner Sindyanna, straft hij ons af. Plots zouden we vergeten dat Israël een bezetter is en de Palestijnen het slachtoffer, plots is onze blik “verduisterd”.

Het artikel van Lucas is een sterk staaltje van vertroebeling van begrippen als eerlijke handel, fair trade en solidariteit. “Taybeh heeft zowat 0 % fair trade-gehalte”, heb ik ooit eens gemaild aan één van mijn collega’s. Dat klopt ook. Want wat is ‘fair trade’? “Eerlijke handel”, zegt de definitie, “is een initiatief om aan achtergestelde producenten en werknemers uit ontwikkelingslanden een menswaardig leven te bieden en – ruimer gezien – meer rechtvaardigheid in de internationale handel te brengen. Om dit te bereiken worden er eerlijke, duurzame en transparante handelsrelaties opgezet, met respect voor de rechten van de producenten, inbegrepen de gelijke behandeling van mannen en vrouwen. Eerlijke handel ondersteunt de organisaties van producenten en werknemers, en versterkt hun handelscapaciteiten, met respect voor het milieubewustzijn. Eerlijke handel sensibiliseert het publiek en ijvert voor wijzigingen in de regels en de praktijken van de internationale conventionele handel.”

Oxfam-Wereldwinkels hanteert een lijst van criteria bij de keuze van zijn partners. Onze voorkeur gaat uit naar kleine achtergestelde producenten die op één of andere manier georganiseerd zijn. De organisatie moet bijdragen tot de sociale en economische ontwikkeling van haar leden en de gemeenschappen waarin die leden leven. Daarnaast wordt de organisatie democratisch gecontroleerd door haar leden. Allemaal droge koek, maar wel noodzakelijk om duidelijk te maken waarom Taybeh niét in het plaatje van fair trade past: Ramzi Khoury is namelijk geen achtergestelde producent die op één of andere manier georganiseerd is met andere producenten in een democratische structuur.

Maar toch, Lucas: je voorstel om Taybeh te verkopen in de wereldwinkels is bij ons niet in dovemansoren gevallen. Tijdens een missie naar Palestina in november 2006 is Oxfam-Wereldwinkels op bezoek gegaan bij de gebroeders Khoury. Lekker bier, een echt kwaliteitsproduct. Maar geen product van eerlijke handel, dat is duidelijk. Wel hebben we gemerkt dat de brouwerij van Taybeh inderdaad het kloppende hart van de dorpsgemeenschap is; Ramzi’s broer is trouwens de burgemeester van het dorp. En inderdaad roomt de brouwerij een deel van haar winsten af voor het gemeenschappelijk goed. Indien ook nog de werknemers van de brouwerij een leefbaar inkomen genieten, dan is er misschien wel een plaatsje voor Taybeh-bier in onze winkelrekken. Maar dan wel rechtstreeks uit Palestina en niet uit Ingelmunster, als het even kan.

En dan Sindyanna, de doorn in Lucas’ oog. Waarom toch? Enkel en alleen omdat het gaat over een organisatie die, naar zijn mening, geleid wordt door Israëlische joden, die ook nog eens het gezicht van de organisatie zijn.

Ja, Sindyanna is opgericht door twee Israëlische dames. Maar die hebben wel een tijd in een Israëlische gevangenis gezeten vanwege hun dissidente mening over de bezetting en hun communistische overtuiging dat Arabieren en joden op gelijke voet staan. Wees gerust: mocht Sindyanna niet democratisch georganiseerd zijn, mochten de producenten er geen woord te zeggen hebben en mochten Palestijnse of Arabische Israëli’s bij de leiding van de organisatie niets in de pap te brokken hebben, dan zouden er geen producten van Sindyanna in onze winkelrekken mogen liggen. Maar ze liggen er dus wel. En ze liggen ook in Zwitserse, Japanse, Duitse, Oostenrijkse en Canadese wereldwinkels. Geloof je nu echt dat al die eerlijke handelsorganisaties zich zo schromelijk vergissen in Sindyanna?

Lucas, leg je pen even neer en surf langs de verschillende organisaties die inherent verbonden zijn met Sindyanna, zoals Workers Advice Center en Hanitzotz Publishing Houses. Ook deze initiatieven steunen we met de verkoop van de producten. Sindyanna is meer dan een liefdadigheidsinstelling met goede bedoelingen.