La France insoumise (LFI) stapte mee op in de mars van 10 november in Parijs tegen de islamofobie, met Jean-Luc Mélenchon voorop. Maar dat lokte een nieuwe crisis uit binnen LFI, want heel wat militanten begrijpen die ommezwaai niet. Zoals bij de rest van links en bij de Macronie (LRM) is LFI daarover immers zeer verdeeld. Tussen de onvoorwaardelijke verdedigers van de “laïcité”, de strikte scheiding tussen kerk en staat, en anderen die het gevaar van stigmatisering van een bevolkingsgroep voorop stellen.
Religofobie
Op de zomeruniversiteit van LFI barstte een kleine bom. Filosoof Henri Peña-Ruiz verdedigde er het standpunt dat men volop het recht heeft islamofoob te zijn, zoals met ook kathofoob of atheofoob mag zijn. Dat heeft niets met racisme te maken, onderstreepte hij, maar met afkeer voor de greep van religie op de samenleving.
Voor burgers die het nog meegemaakt hebben hoe de katholieke hiërarchie zich met alles moeide – levenswijze, schoolkeuze, politiek enz. – is de scheiding van kerk en staat onaantastbaar. In veel Europese landen is die scheiding trouwens nog lang niet doorgetrokken. In Frankrijk wordt steevast verwezen naar de wet van 1905 die dat (behalve in de Elzas) regelt.
Confessionalisering
De kwestie verdeelt zowel de regerende LRM van president Macron als de linkse partijen. Na heel wat interne discussie heeft LFI op 1 november toch een oproep voor de mars van 10 november ondertekend. Vooral de parlementsleden die gekozen zijn in districten met veel moslimkiezers, pleitten daarvoor. Anderen blijven erbij dat men het recht heeft islamofoob, en in het algemeen religofoob, te zijn. François Ruffin, een van de belangrijkste gekozenen van LFI, weigerde alvast mee op te stappen in Parijs.
Benoit Schneckenburger, een filosoof die eerder een tekst van LFI daarover opstelde, betreurt de “confessionalisering van het antiracisme. Iedereen blijft wel achter de wet van 1905 staan, maar vult dat anders in”.
De PS nam niet deel. De communistische PCF was verdeeld tussen oproepers en anderen die niet wilden opstappen met o.a. religieuze extremisten.
Sluier
Het uiterst-rechtse Rassemblement National (RN) is er de voorbije maanden in geslaagd het debat daarover naar zijn hand te zetten. De turbulente uitval van een regionale verkozene tegen een moeder die gesluierd een schooluitstap meemaakte, leidde tot een emotioneel debat in de media en binnen LRM. De enigen die daar garen bij spinnen, zijn de RN-troepen van Marine Le Pen.