Ley Mordaza, of hoe de Spaanse regering de kritische bevolking de mond snoert

Wat doe je als je een bevolking hebt die het wanbeleid van de regering niet langer pikt en dat met luide stem tot uiting wil brengen? Je keurt een wet goed die dergelijke kritiek zeer hard bestraft met als excuus dat de veiligheid van het land gegarandeerd moet blijven.  

Dat is wat de regerende Partido Popular (PP) gedaan heeft: met de zogenaamde ‘Ley de Seguridad Ciudadana’, door zowat iedereen snel omgedoopt tot ‘Ley Mordaza’ (mordaza = knevel) worden zeven zeer ernstige overtredingen en maar liefst 31 ernstige overtredingen vastgelegd die zware boetes (tot 600.000 euro) tot gevolg kunnen hebben.

Dat een aantal van die overtredingen bestraft worden, zoals feiten in verband met drugs of wapendracht, is logisch te noemen. Voor sommige andere valt minder begrip op te brengen, ze zijn vaak ook zo vaag geformuleerd dat de regering ze kan gebruiken als joker voor alles wat haar niet bevalt.

De autoriteiten kunnen nu bijvoorbeeld een betoging verbieden omdat ze de openbare orde zal verstoren of dicht bij “noodzakelijke infrastructuur” plaatsgrijpt. Probeer maar eens een betoging te organiseren die de openbare orde op geen enkele wijze ontregelt en zich niet in de buurt van pakweg een trein- of metrostation voltrekt… Een betoging ook waar niemand iets roept tegen de politieke klasse, het is immers ook verboden om Spanje of zijn instellingen te beledigen.

Zie je hoe een politieagent iemand zonder reden met de knuppel bewerkt en fotografeer of film je dat met je mobieltje (zoals dat ettelijke malen is gebeurd ten tijde van de protestacties van de indignados), dan riskeer je een zware boete. En als je dan nog niet de moed hebt opgegeven om vreedzaam te protesteren, volstaat een “gebrek aan medewerking” bij identiteitscontroles, fouilleer- en ontruimingsacties e.d. om meteen aangehouden te worden.

Het is duidelijk dat de conservatieve Partido Popular met deze wet het groeiende protest tegen het versmachtende crisisbeleid, tegen de grootschalige corruptie en tegen de inperkingen van vrijheden wil criminaliseren. Dat nagenoeg elke repressieve daad vrijwel onmiddellijk leidt tot indrukwekkende solidariteitsacties (denk bijv. aan het protest van buren en mensenrechtenorganisaties tegen de gedwongen uitzettingen van mensen die hun hypotheek/huur niet meer kunnen betalen), daar zal men toch wel van opgekeken hebben.

Ook door de EU werd de partij van premier Rajoy op de vingers getikt hiervoor, zij het timide daar de Europese Volkspartij niet wil weten van zelfkritiek. Voor deze en andere maatregelen die het land richting politiestaat drijven lijkt de partij wel zelf gestraft te gaan worden, alle peilingen voor de komende verkiezingen geven aan dat haar macht stevig aan het afbrokkelen is en dat het klassieke tweepartijensysteem in Spanje (conservatieve en socialistische partij die elkaar afwisselen aan de macht) plaats moet ruimen voor een meerpartijenstelsel, met kordate nieuwkomers op het politieke toneel als Podemos en Ciudadanos. De burger kan enkel maar wel varen bij een plurale samenleving…