De voorbije weken en dagen voerden de twee Amerikaanse partijen een handig stuk bekvechten en schaduwboksen op rond het schuldenplafond van de VS. Dat er op de valreep een akkoord tot stand zou komen voor een tijdelijke verhoging was voorspelbaar. Het maakte deel uit van het scenario om de Democraten over de lange termijn te kunnen blijven aanvallen; de problemen voor de Obama administratie worden alsmaar groter.
De berichtgeving wijdde uitvoerig uit over de prijs van de zogenoemde Obamacare. Dat was ook de politieke inzet van de Tea-Party-Republikeinen. Waarover men haast niet spreekt is het feit dat Washington vele miljarden dollars investeert in het moderniseren van zijn nucleair wapenarsenaal zogezegd wegens de noodzaak om de veilige stockering te garanderen, maar in feite zoekt men nieuwe kernwapens te ontwikkelen. Dit alles gaat gepaard met scherp kostenstijgingen voor het budget van de Verenigde Staten, een land dat al opgescheept zit met een enorme schuldenberg.
Ontwapening op de lange baan
Obama heeft in zijn toespraken steeds de mond vol over nucleaire ontwapening. In Praag 2009, gebruikte hij zijn slagzin “Yes, we Can” voor een wereld zonder kernwapens. Maar sindsdien is hij kennelijk bescheidener geworden. Toen hij dit jaar in Berlijn het selecte publiek toesprak verkondigde hij dat de VS het aantal kernwapens met een derde kon verminderen op voorwaarde dat Rusland zou instemmen om ook zijn nucleair wapenarsenaal te verminderen. Tijdens deze toespraak vergat hij te vermelden dat de VS en de NAVO druk ijveren voor het opstellen van een rakettenschild met radarsystemen rond Rusland. Tussen haakjes, kernwapens dienen als afschrikking, maar blijkbaar is deze onvoldoende want we hebben nu ook nog een rakettenschild nodig. Wat is de zin van die afschrikking dan?
De realiteit achter Obama’s boodschap is volledig het tegengestelde van wat hij verkondigde, zoals we kunnen lezen in een artikel van de Union of Concerned Scientists (UCS) over de modernisering van het Amerikaanse kernwapenarsenaal. Het UCS rapport stelt dat de Obama regering de nucleaire vuurkracht op peil wil houden, zelfs nieuwe en efficiëntere wapens wil ontwikkelen. Van ontwapening is er weinig te bespeuren.
Allerlei boodschappen geven de indruk dat het aantal kernwapens drastisch is verminderd. Maar de VS beschikt nog steeds over ongeveer 7700 kernkoppen, waarvan 2150 actief inzetbaar zijn.
modernisering
De huidige Amerikaanse kernwapens werden vooral in de periode 1990-1992 uitgetest. In 1992 heeft de VS haar ondergrondse kernproefnemingen gestopt en is ze overgeschakeld op computersimulatie. Deze omschakeling heeft er echter nu volgens de haviken voor gezorgd dat het Amerikaanse nucleaire wapenarsenaal verouderd is en dringend aan vernieuwing toe is. Bijgevolg is het Amerikaans militair complex van mening dat grote investeringen nodig zijn voor modernisering.
Volgens het UCS artikel wil de VS regering 60 miljard dollar voor de komende 25 jaar besteden voor de modernisering van haar kernwapenarsenaal. Dat is in feite maar een fractie van wat de Amerikaanse supermacht voor haar atoomwapens zal uitgeven. Het rapport van het UCS maakt een en ander heel concreet. De kosten voor het Los Alamos National Laboratory zijn van 3,7 miljard naar 5,9 miljard gestegen, dat is het negenvoudige van 2004. De kost voor de nieuwbouw van een uraniumverwerkingsfabriek werd in 2004 geschat tussen 60 miljoen en 1,1 miljard dollar, ondertussen spreekt men van een kostenplaatje van 7,5 miljard dollar.
De modernisering van de kernbommen van het type B61 – die in Kleine Brogel liggen – werd in 2010 door de VS energie ministerie op zowat 2 miljard begroot, verdeeld over een periode van vier jaar. Nadien sprak men van 4 miljard en in 2012 was de kostprijs 6 miljard. Volgens het UCS rapport zijn de kosten opgelopen tot 10 miljard ( 7,4 miljard euro).
Het moderniseringsprogramma van de B61 kernbom krijgt kritiek. Over de in Europa opgeslagen Amerikaanse nucleaire bommen is er een consensus dat deze verouderd zijn en dateren uit de periode van de koude oorlog. Dus zouden ze verwijderd moeten worden. Maar de VS regering is dit niet van plan. Washington wil deze nucleaire bommen moderniseren, waardoor volgens deskundigen er sprake is van een nieuw kernwapensysteem. Hierover heerst er een totale stilte in de Europese regeringskringen en bij de NAVO.
De gemoderniseerde en verbeterde B61 zijn volgens de Amerikaanse ontwapeningexpert, Hans Kristensen, wapens van het nieuwe type met een, grotere vuur- en vernielingskracht. Volgens de actuele plannen wil Washington tegen 2019 ongeveer 400 van deze nieuwe kernbommen produceren, waar van een deel in Duitsland op de VS luchtmacht basis van het Eifeldorf Buchel en ander Europese NAVO landen – België, Nederland, Italië, Turkije – opgeslagen zouden worden.
superkernmacht
Volgens het UCS zou hierdoor de Amerikaanse nucleaire wapensystemen van zeven naar vijf herleid worden. De inzetbaarheid en de atoomladingen vergroten : op langeafstandsraketten, bommenwerpers en kruisraketten. Hiervoor moeten nieuwe productie-eenheden gebouwd worden. De VS wil ten alle prijze haar positie als superkernwapenmacht in stand houden.
Deze voornemens van Washington zijn, volgens Philip Coyle van het Center for Arms Control and Non-Proliferation, medeopsteller van het UCS rapport, in strijd met de belofte van de Amerikaanse regering om geen nieuwe kernwapens te ontwikkelen. Dat is überhaupt geen banale inbreuk op de overeengekomen akkoorden. In het nieuwe “ New Start” ontwapeningsakkoord van 2011 tussen Rusland en de Verenigde Staten, hebben beiden de verplichting aangegaan om tegen 2018 het aantal door hen opgestelde kernkoppen te verminderen van 4000 naar 1550. Experts vrezen dat de toekomstige ontwapeningsgesprekken in het gedrang komen als de VS ondanks de wederzijdse beloften toch vasthoudt aan het moderniseren en ontwikkelen van nieuwe, efficiëntere en krachtigere kernwapens enerzijds, en door blijft gaan met het opstellen van rakettenschilden en radarsystemen aan de grenzen van Rusland, anderzijds.
veiligheid
Het UCS rapport is ook bezorgd over de gigantische hoeveelheid uranium van de te ontmantelen verouderde Amerikaanse kernwapens. Volgens het Zweedse ontwapeningsinstituut SIPRI beschikken de VS over ongeveer 2500 inzetbare kernkoppen en over 3000 die op ontmanteling wachten. Bijgevolg recupereert men een enorme hoeveelheid plutonium en hoog verrijkt uraan dat niet meer nodig is door de buitendienststelling van die kernwapens. Dan nog beschikt VS over genoeg nucleaire brandstof voor 13.000 atoomwapens.
Het UCS rapport wijst op de absolute noodzaak om de veiligheid rond het nucleair materiaal maximaal te garanderen, om diefstal te vermijden. Door de slordigheid bij ontmanteling en opslag van het nucleair materiaal is een dergelijk gevaar niet denkbeeldig.
