De beslissing van de sjiitische leider Moqtada al-Sadr om in het gewapend verzet tegen de Amerikanen te gaan heeft volgens schrijver en journalist van New Left Review, Tariq Ali,de situatie in Irak grondig veranderd. Hij hoopt ook dat een Koerdische groep alsnog aan dit verzet zal gaan deelnemen. Een interview met Tariq Ali.
Ik denk dat de beslissing van Moqtada al-Sadr om zich aan te sluiten bij het verzet dat de beëindiging eist van de bezetting de situatie in Irak drastisch veranderd heeft. Het betekent in de eerste plaats dat er in vele steden in het zuiden nu openlijk verzet is, zowel gewapend verzet als massale straatdemonstraties.
Ten tweede, het legt een enorme druk op ayatollah Ali al-Sistani en op de meer gematigde groepen om zich aan te sluiten bij het verzet of anders geïsoleerd te geraken bij de bevolking omdat de wreedheid van de bezetting nu duidelijk is voor de hele wereld.
Degenen die dachten dat het een bevrijding ging zijn nu geschokt. Zelfs Massoed Barzani, een van de tribale leiders van de Koerdische groepen zei: "We dachten dat dit een bevrijding zou zijn, maar het is een bezetting aan het worden".
Als er nu een belangrijke Koerdische groep op zou komen tegen de bezetting, dan zou dat de basis kunnen zijn voor de oprichting van een nationale bevrijdingsbeweging om de bezetters uit Irak te verdrijven – iets wat van extreem belang is voor de toekomst van dat land.
Welke staatsvorm zou het meest geschikt zijn voor het toekomstige Irak: een gecentraliseerd systeem zoals in Frankrijk of een meer federaal systeem zoals in België? En wat gaat er gebeuren op 30 juni?
De zogenaamde machtsoverdracht op 30 juni is grotendeels schijn. De bedoeling is de Amerikaanse bevolking in het vooruitzicht van de verkiezingen te doen geloven dat er een machtsoverdracht is. In werkelijkheid is er geen enkele machtsoverdracht. Het Amerikaanse leger blijft en het zal zijn Irakezen hebben om in zijn naam het land te besturen. De Amerikaanse ambassade zal het voornaamste machtscentrum zijn. De Amerikaanse ambassadeur zal de voornaamste beslissingen nemen.
Heeft de kwestie van de gevangenen een grote invloed op de publieke opinie?
Het schijnt een belangrijke zaak te zijn in het Westen, waar de mensen kort van geheugen zijn, maar in de Arabische wereld zeggen ze als naar de foto’s van de folteringen kijken: "Wat is hier nieuw aan?". De koloniale bezetting ging altijd gepaard met foltering, vernedering, ontering van de lokale bevolking. Het verbaast me dat de mensen in het Westen zo kort van geheugen zijn! In het bijzonder in de Verenigde Staten, die veel ergere dingen dan deze deden in Vietnam. Daar droegen ze van Vietnamese gevangenen afgesneden oren als een halssnoer rond hun nek. Zo werkt een koloniale bezetting. In het grootste deel van de wereld is men niet verrast, zeker niet in Latijns-Amerika waar de Amerikanen en hun lokale handlangers voortdurend folteren. Maar het is goed dat het schokgolven veroorzaakt in het Westen omdat het de oorlogspolitici isoleert.
Sommigen zeggen: "Als de VS zich terugtrekken, moeten ze vervangen worden door troepen van de Verenigde Naties om chaos te voorkomen". Wat is uw mening daarover?
Dat is geloven wat men graag wil geloven. De mensen denken dat de VN iets anders zijn dan de VS. Hoe zou dat? De VN zijn het masker dat de VS opzetten om te beweren dat ze niet direct verantwoordelijk zijn. Kofi Annan en Brahimi en al die anderen zijn te vergelijken met mensen die de toiletten opkuisen nadat er iemand een rotzooi van gemaakt heeft. De VN is de opruimingsdienst van het Amerikaans imperium.
De Amerikanen gaan ergens naartoe en maken er een zootje van. Daarna hebben ze iemand nodig om de boel op te kuisen en de indruk te wekken dat alles weer blinkt. Dat is de enige functie die de VN hebben. De centrale eis moet zijn: de terugtrekking van alle buitenlandse troepen uit Irak, de verkiezing van een grondwetgevende vergadering om de toekomstige grondwet van Irak op te stellen. Ik denk dat die waarschijnlijk een federale grondwet zal worden.
Sommigen zeggen dat het vertrek van de troepen tot chaos zal leiden. Zal dat niet zo zijn?
De troepen hebben chaos geschapen, hoe zou hun terugtrekking tot nog meer chaos dan er vandaag is, kunnen leiden? Naar mijn mening is dit een racistisch argument. Het gaat ervan uit dat de Irakezen dommeriken zijn en dat ze elkaar zullen doden als er geen blanke soldaten of blanke westerse landen aanwezig zijn. Dat is dom. We horen al 150 jaar lang dezelfde argumenten.
Anderen zeggen dat de huidige VN slecht is, maar dat ze wel de VS-troepen kunnen vervangen als de VN democratisch is geworden.
Ja, maar dat is ook een droom. Ik ben het er mee eens, maar als elke lidstaat van de VN een gelijke stem zou krijgen bij het nemen van beslissingen, dan zouden de VS eruit trekken. De hele manier waarop de VN is opgebouwd is erop gericht dat de grote mogendheden de VN zouden domineren.
Als Irak een federale staat wordt, zullen er dan muren tussen de mensen komen?
Dat kan niet. Het moet een Irak worden dat autonomie geeft aan de minderheden als ze dat willen. Een belangrijk punt is dat er geen groot verschil is tussen soennieten en sjiieten. Het verschil wordt overdreven in de westerse pers met de bedoeling verdeeldheid te scheppen. Er is nooit een groot verschil geweest. Ze vochten samen tegen de Britten en vechten nu samen tegen de Amerikanen.
De voornaamste kwestie is die van de Koerdische gebieden. Ik denk dat het Koerdisch gebied autonomie moet hebben in het kader van een verenigd Irak. Als ze onafhankelijk proberen te worden, dan wordt het onmogelijk voor de VS of voor iemand anders om te voorkomen dat het Turkse leger intervenieert.
Hoe zit het nu eigenlijk? In elk geval moeten we begrijpen wat echte onafhankelijkheid betekent in de wereld van vandaag. Een klein land zoals Koerdistan er een zou zijn, zou naar mijn mening een land zoals Jordanië worden, een Israëlisch-Amerikaans protectoraat dat door de Israëli’s en de Amerikanen gebruikt zou worden als een basis om te pogen de rest van de regio te controleren. Het is dus niet in het belang van het Koerdische volk om voor onafhankelijkheid te gaan in de huidige conjunctuur.
Er is nu een sterke anti-Koerdische stroming in Irak, sterker dan voorheen. Waarom is dat zo en kan daar wat worden aan gedaan?
De Koerdische leiders zelf kunnen daar wat aan doen. Ze kunnen veel leren van de Turks-Koerdische organisaties. Die hebben nooit hun onafhankelijkheid in het gedrang gebracht, ook al was de verleiding soms groot. Ze hebben sterk verzet geboden tegen de imperiale macht en de imperiale aanwezigheid in en buiten Turkije. Dat zal de Koerdische groepen in Irak helpen eens de VS zich beginnen terugtrekken. Het is van enorm belang dat ze dit doen. Ik denk dat als er een militante organisatie bestond bij het Koerdische volk in Irak, en het niet de tribale leiders waren die de controle hadden, dan zou dat kunnen veranderen.
Iets anders dat een grote tragedie is voor Irak is dat de Iraakse communistische partij volop in de collaboratie geëngageerd is. Ze is een deel van de bezettingsautoriteiten, wat betekent dat Iraaks links op dit moment geen stem heeft.
(Uitpers, nr. 54, 5de jg., juni 2004)
