De temperatuur van de aarde is aan het stijgen. Sinds de industriële revolutie, de laatste tweehonderd jaar, komen er enorme hoeveelheden broeikasgassen in de atmosfeer bij. Gedurende een tijd konden de planten en de oceanen er grote massa’s van opslorpen door de fotosynthese, waarbij water en CO2, dank zij de bladgroenkorrels in de planten, voedsel synthetiseerden voor de planten. Deze broeikasgassen zorgen nu voor een serre-effect.
Het serre effect maakt dat de warmte, die van de zon door de aarde teruggekaatst wordt blijft hangen, zoals in de ons welbekende serres. Nu zou zonder de ‘normale’ hoeveelheid ‘broeikasgassen’ de aarde niet leefbaar zijn: Men heeft berekend dat de temperatuur hier zo een 30° lager zou zijn. Maar teveel is teveel. Meer en meer wetenschappers zijn ervan overtuigd dat de stijging van de temperatuur die we tegenwoordig meemaken voor een deel te wijten is aan die enorme uitstoot van de laatste twee eeuwen.
Het koolstofdioxide steeg sinds 1750 tot nu van 280 ppm (deeltjes per miljoen) tot 375 ppm. En die stijging gaat versneld. In de twintigste eeuw steeg de temperatuur met 0.6°Celsius, en het International Panel on Climate Change verwacht dat de komende eeuw de temperatuur zal stijgen tussen de 1.4 en de 5.8 ° . Zoals we zullen zien is een stijging van 2° Celsius al rampzalig.
De gevolgen voor de nu levende flora en fauna kunnen dramatisch zijn. En wij maken deel uit van die fauna. In de klimatologie en de ecologie staat alles met elkaar in verband: omdat de bossen overmatig gekapt worden en de industriële landbouw zich onbeperkt uitbreidt, waardoor er nog méér bossen gekapt worden (denk aan het Amazonegebied, waar men bossen kapt om genetisch gemodificeerde soja te kweken, dat voornamelijk gebruikt wordt voor het veevoeder in het westen, denk aan Indonesië, waar de laatste dertig jaar liefst 80% van het regenwoud verloren gegaan is.), wordt niet enkel veel minder CO2 uit de atmosfeer terug geabsorbeerd, maar wordt ook de neerslag niet langer vastgehouden in de ondergrond.
Normaal werken de bossen als sponsen, die het regenwater opslorpen en vasthouden en beetje bij beetje loslaten. Indien deze bossen weg zijn, heeft het water de tijd niet in de grond te sijpelen en erodeert het de vruchtbare bovengrond, die nodig is voor de landbouw. Zes miljoen hectaren landbouwgronden verdwijnen jaarlijks, woestijn komt in de plaats….Zodat nog minder CO2 terug uit de atmosfeer gehaald wordt.
Waar woestijn ontstaat, kan geen voedsel meer gekweekt worden en de wereldbevolking blijft toenemen. (herinner je: in de 16de eeuw waren we met 450 miljoen inwoners, in 1900 met 1,5 miljard en vijftig jaar later met 2,5 miljard Op dit ogenblik zijn we met 6,5 miljard mensen, in 2050 waarschijnlijk met 10 miljard. Vergeet niet dat de aarde niet in volume toeneemt….(Moesten al de chinezen volgens onze ‘welvaart’ leven, dan zouden we vier aarde’s nodig hebben.)
Dus het water wordt niet meer vastgehouden door de ondergrond van de bossen en men heeft enorme overstromingen door het veel te brutaal wegstromen van het water zodat tegelijkertijd de waterreserves op het land verdwijnen en we met een stijgende zeespiegel zitten. (De stijging van de zeespiegel is niet enkel te wijten aan de smeltende gletsjers, maar tegelijkertijd aan de uitzetting van het oceaanwater, dat bij verhoging van de temperatuur een groter volume aanneemt).
De hoeveelheid water die op dit ogenblik vastgehouden wordt door gletsjers is onwaarschijnlijk groot: op de zuidpool en Groenland bereikt de dikte van de vastgehouden hoeveelheid water onder vorm van sneeuw en ijs 2.500 meter! Moest dat smelten, dan zou de zeespiegel stijgen met 70 meter. (Vergeet niet dat gedurende de ijstijd, toen enorme massa’s water bevroren vastlagen op het land, het zeeniveau 120 meter lager was.)
Nu, een stijging van de temperatuur met 2 graden zou de zeespiegel 2 meter doen stijgen. Gebieden (vooral langs de kusten gelegen) zouden gewoon onder lopen, en dit voor een totaaloppervlakte van zo’n één miljoen vierkante kilometer (De grootte van Frankrijk). Eilanden in de Stille Oceaan zouden verdwijnen net zoals ganse kustgebieden. We mogen ook niet vergeten dat de kustgebieden uiterst dicht bevolkt zijn en kijk maar eens op kaarten hoeveel grote steden zich langs die kustlijnen bevinden.
Naast de stijging van de zeespiegel verwacht men ook een heviger worden van stormen, toename van droogtes en hiermede gepaard gaande bosbranden en op andere plaatsen overstromingen met alle gevolgen vandien.
Het wordt dus hoog tijd dat een halt wordt toegeroepen aan deze waanzinnige toestand. Nu is hier verder nog een groot probleem: als men vandaag de uitstoot van al de gassen zou stoppen, dan zou het nog een hele tijd duren voor dat merkbaar wordt: de klimaatsveranderingen reageren traag op de veranderingen in de atmosfeer.
En men verwacht dat het energieverbruik in de volgende 25 jaar met 60% zal stijgen. 80% van die energie zal geleverd worden door fossiele brandstoffen, die bij verbranding C02 geven. Op dit ogenblik wordt 80% van de energie verbruikt door 20% van de bevolking, waarbij de VS met 4% van de wereldbevolking 25% voor hun rekening nemen.
Met het Kyoto-protocol willen een aantal landen de huidige toestand stabiliseren en verminderen. Enkel betweters (onder andere de bende rond Bush) doen hier niet aan mee. In Knack nr. 40 stond een column van ‘filosoof/natuurkundige’ Gerard Bodifée, waarin hij opmerkte dat Katrina en Rita uitgeraasd waren. Dat dat uitgeraasd zijn een zekerheid was, maar de andere veronderstellingen (invloed van de mens op het klimaat) helemaal niet ‘zeker’ zijn… Het is deze redenering die Bush en trawanten ertoe gebracht hebben het protocol niet te tekenen. Nu bestaat er het voorzorgsprincipe, dat zegt dat men bij verschillende mogelijke scenario’s in ieder geval voorzorgen neemt om de ergst mogelijke situatie te beperken. De redenering van Bodifée is dus vreselijk gevaarlijk en reactionair.
Maar er is meer: terwijl de industriële revolutie een noodzaak was, en men op dat ogenblik geen idee had van de invloed hiervan op de opwarming van de aarde, weet men nu wél wat de invloed is van onze polluties en in welke alles verslindende consumptiemaatschappij we zitten. 4-wieldrivers en elektrische tandenborstel zijn echt niet zo broodnodig, en zo zijn er nog wel enkele andere producten op de markt.De rotzooi wordt enkel nog verkocht dank zij misleidende barnumpromoties.
Verder weten we ook dat de armste steeds de eerste en grootste slachtoffers zijn van de klimaatsveranderingen.: zie het hatelijke gebeuren in New Orleans. (We moeten niet vergeten dat in Cuba in 1996 1.5 miljoen mensen geëvacueerd werden bij een orkaan…Er vielen geen doden.) Maar Cuba is een beetje socialistisch
We zien ook dat in New Orleans het ergste had kunnen voorkomen worden: maar de nodige kredieten voor de nodige bouwwerken voor de bescherming van de stad waren afgebouwd en de nodige manschappen voor de noodzakelijke reddingswerken zaten in Irak….Wel wordt er méér dan een miljard dollar per dag besteed voor het leger in de VS.
Natuurlijk is een andere maatschappij, waar men voor de noodzakelijke behoeften van iedereen op een duurzame manier produceert, mogelijk. En dat is hoog tijd, niet enkel, maar ook om de opwarming van ons klimaat te vertragen! Anders komen we hoe langer hoe meer in een allesomvattende barbarij terecht.
(Uitpers, nr. 69, 7de jg., november 2005)