De strijd tegen klimaatopwarming als mogelijk slachtoffer van de stembus? Het gevaar is niet denkbeeldig, want zowel in de VS als in Frankrijk vinden belangrijke presidentskandidaten – Donald Trump en Nicolas Sarkozy – dat we ons daar niet moeten mee bezig houden. Een complot, vindt de ene (Trump), gewoon de bevolkingsexplosie tegengaan, aldus de ander. Dit klimaat-negationisme valt vanzelfsprekend bij enkele lobby’s in goede aarde.
Is de afkeer van Hillary Clinton zo groot dat je als progressieve VS-burger toch maar zou kiezen voor protectionist Donald Trump die jobs wil beschermen, of die minder oorlogszuchtig lijkt? Kijk alleen al maar naar de rechters die een Trump in het Hooggerechtshof kan benoemen om daar enkele belangrijke rechten tegen te houden of terug te draaien (gelijke rechten, abortus, homohuwelijk…). Of wat dat zou betekenen in de strijd tegen klimaatopwarming. Trump ligt wel achter in peilingen maar is nog lang niet uitgeteld. Zijn verkiezing zou ongetwijfeld een ramp zijn voor de klimaatstrijd.
Complotten
Climate change? Waarom staat mijn ijskast dan nog koud? Het vriest en sneeuwt in New York, waar is die opwarming? Al die praat over het klimaat is een Chinees complot om ons in de VS op kosten te jagen en onze productiviteit te ondergraven. Aldus beknopt de visie van Trump en zijn omgeving op het klimaatprobleem. Een visie die wordt toegejuicht door olie-, landbouw- , mijn- en andere lobby’s. Met Trump geen sluitingen van steenkoolmijnen. Misschien komt er zelfs herroeping van de zo moeizaam tot stand gekomen internationale akkoorden. Zo zal hij bij verkiezing het grote klimaatakkoord van Parijs van vorig jaar ‘herbekijken’.
Het was acht jaar geleden niet anders met Sarah Palin die toen Republikeinse kandidate vice-president was en de verwarming weglachte. Het is een wijdverbreid idee bij de Republikeinen dat er een duister complot achter schuilt. Onder hen enkele leden van de Flat Earth Society, het genootschap dat ook al een complot ziet achter de stelling dat de aarde rond is. Volgens recente peilingen gelooft meer dan de helft van de VS-burgers in complottheorieën, waarom dan ook niet dit.
Gore
De tegenstelling met de Democraten is hier wel reëel. Al Gore, de man die in 2000 de verkiezingen won tot het Hooggerechtshof hem een massa stemmen uit Florida afnam ten voordele van George W. Bush, heeft een belangrijke rol gespeeld in de bewustmaking van het publiek voor de gevaren van de opwarming. De documentaire ‘An Inconvenient Truth’ schudde wereldwijd mensen wakker.
Clinton krijgt steun van Gore in haar campagne. Maar het klimaat komt niet echt aan bod. In het tweede debat Clinton-Trump ging één vraag erover (steenkoolcentrales), maar er was meer aandacht voor de rode trui van de vragensteller dan voor het onderwerp zelf. ‘Fracking’, schaliegas en olie, blijft ook weg uit de campagne, iedereen heeft boter op zijn hoofd.
Sarkozy
Toen Nicolas Sarkozy in 2007 president van Frankrijk werd, ontpopte hij zich aanvankelijk als een vurig voorstander van een actief milieuvriendelijk beleid. Hij maakte de vermaarde milieuverdediger Nicolas Hulot twee jaar lang het hof met het voorstel hem superminister van Duurzaamheid te maken. Hij organiseerde het grootscheepse ‘Grenelle de l’environnement’ dat Frankrijk pionier zou moeten maken van een nieuw duurzaam beleid. Tot hij in 2010 zijn kar keerde toen hij merkte dat daar electoraal niet veel viel te winnen. Talrijke landbouwers en kleine ondernemers onthielden vooral dat die duurzaamheid voor hen extra uitgaven betekenden.
Nu voert Sarkozy actief campagne om de strijd tegen klimaatopwarming niet te voeren. “Het klimaat verandert al vier miljard jaar. Alleen de arrogante mens kan denken dat wij het klimaat hebben gewijzigd”, zei Sarkozy op een recente bijeenkomst met patroons. “De allereerste oorzaak van de milieuproblemen ligt in het aantal mensen op aarde”, zei hij onlangs op tv.
Teveel volk
Aan die demografische groei moet in de eerste plaats iets gedaan worden, niet aan het klimaat, vindt hij. Het gevaar ligt volgens deze radicaalrechtse kandidaat vooral in Afrika met zijn bevolkingsexplosie, wat alsmaar meer mensen de Middellandse Zee overjaagt. Een mensenstroom die de “Gallo-Franse” identiteit steeds dunner maakt… Sarkozy probeert het probleem dus van klimaat naar demografie te verleggen om zo uit te komen bij zijn centraal thema: de bedreigde nationale identiteit – hetzelfde thema dat het Front National zo nauw aan het hart ligt.
De demografische problemen bestaan natuurlijk, maar de grootste menselijke bijdrage aan de klimaatopwarming ligt wel in gebieden met lage bevolkingstoename of zelfs stagnatie en afname. Het is niet zozeer het aantal inwoners dat beslissend is, wel hun levenswijze. Een Noord-Amerikaan zorgt gemiddeld per persoon voor 22 ton CO uitstoot per jaar; een West-Europeaan voor 13, een Chinees 6, een Afrikaan 1,9. ‘Over de American way of life kan niet worden onderhandeld’ waarschuwde George Bush (vader) ooit.
Woestijn
Een overwinning van Trump zou alleen al om klimaatredenen een ramp zijn en dus een reden voor veel VS-kiezers om de neus dicht te knijpen en dan toch maar die grote vriendin van Wall Street en van Israël te kiezen. Terwijl ook Sarkozy om deze en vele andere redenen best de woestijn wordt ingestuurd om daar de klimaatveranderingen te bestuderen.
