Libanon is een klein en moeilijk land ten noorden van Israël en ten westen van Syrië, waarmee het onder meer een stuk grens van de door Israël bezette Golan hoogvlakte gemeen heeft. (En op die grens in de heuvels een totaal betekenisloos stuk heuvelland dat Israël bezet houdt hoewel het Libanees zou zijn. Dit zijn de “Sheba Farms” in het oorlogsjargon, zij waren het argument voor Libanese milities, in hoofdzaak de Hezbollah, om tegen Israël te blijven vechten na de Israëlische terugtrekking in 2000.
Hezbollah is een radicale sjiïetische groep en militie die ontstond ten tijde van de Libanese burgeroorlog (1975 – 1990) onder Iraanse inspiratie. Al gauw werden de Hezbollah met hulp uit Iran de best georganiseerde en militair best getrainde en bewapende in de waaier van Libanese milities. Zij bleven tijdens de Israëlische bezetting van Zuid-Libanon (1982 – 2000) het Israëlische leger treiteren en waar mogelijk bestoken.
Na de Israëlische terugtrekking bleek Hezbollah de best ingeplante Libanese partij in hoofdzakelijk sjiïetisch Zuid-Libanon. De groep was intussen militair ruim zo sterk als het officiële Libanese leger, vormde een partij voor de verkiezingen en won daar een ruime vertegenwoordiging in het parlement — en zo ook in de regering. In het politiek en religieus nog steeds sterk verdeelde Libanon is Hezbollah sindsdien een niet weg te cijferen, bepalende factor, bijna een staat in de staat.
De Litani.
Van oost naar west, van de Bekaa vallei aan de Syrische grens naar de Middellandse Zee, stroomt in zuidelijk Libanon de Litani, die in zee uitmondt ten noorden van Tyrus. Tussen de Litani en de Israëlische grens zit een strook van tien tot veertien kilometer breed. Die strook, tot aan de Litani dus, prijkte al op de eerste zionistische plannen voor de staat Israël als Israëlisch grondgebied, op de vredesconferentie in Parijs in 1919. Chaim Weizmann en David Ben Gurion kregen de Litani toen niet mee voor de Israëli’s, maar de stroom is nooit uit hun strategische plannen verdwenen. In die plannen zit de strook tot aan de Litani steevast, al dan niet in zoveel woorden vermeld, op z’n minst als bufferzone. Bijgedachte zal zijn de stroom in te schakelen in de Israëlische waterhuishouding.
Na de zoveelste episode in deze eindeloos heroplaaiende oorlog, bedacht de VN Veiligheidsraad na de Israël-Hezbollah oorlog in 2006 Israël met zijn Resolutie 1701, waarin stond dat gewapende “non-state actors” zoals de sjiïetische militie Hezbollah, een eind van de grens moesten wegblijven. Voor Israël betekende dat: geen Hezbollah tot over de Litani. Maar zoals Israël routinematig VN-resoluties naast zich neerlegt, besloot in dit geval Hezbollah dat ook te doen, en in plaats van zich terug te trekken groef het zich dieper in en bewapende verder, zodat het in feite Noord-Israël onder schot houdt. Dat is de zone waaruit de regering van Israël sinds 7 oktober en het begin van de Gaza-oorlog bij de 100.000 inwoners uit steden en dorpen geëvacueerd heeft, inwoners die nu de regering van Benyamin Netanyahu mee onder druk zetten om zijn oorlogen te beëindigen zodat zij terug naar huis kunnen. Deze situatie is volgens experten onderdeel van de Iraanse defensie in geval van een Israëlische aanval. Teheran zou dat niet zomaar willen opgeven.
De “as van verzet”
Maar tot die 7de oktober 2023 heerste hierover de facto een soort bestand, dat min of meer 17 jaar lang standhield. Natuurlijk vloog hier en daar wel een raket, natuurlijk viel af en toe een Israëlische bom, maar in grote lijnen liep het nooit echt de spuigaten uit. Beide kanten wisten dat een échte oorlog te grote schade zou kunnen aanrichten. Iran kon in het conflict getrokken worden, de Verenigde Staten aan de andere kant: geen van beiden wilde dit. Toen die 7de oktober Hamas uit Gaza losbarstte en Israël de totale oorlog begon, veranderde dit. De door Iran gesponsorde “as van verzet” (Iran, Syrië, Hamas, Hezbollah, Houthi’s) kwam in aktie om de Palestijnen te steunen door bijkomende fronten te openen voor Israël, hoe onbeduidend die aanvankelijk ook leken. De bedoeling was Israël onder druk te zetten om de oorlog te beëindigen.
Maar aangezien premier Netanyahu daar niet over piekerde, kwamen andere plannen op tafel, onder meer de oude ambitie om Hezbollah over de Litani te drijven — zie Resolutie 1701 — en die bufferzone te realiseren. Bezwaar was dat daarvoor een zo goed als echte oorlog zou nodig zijn, en Israël was al behoorlijk overstretched met zijn soldaten in Gaza en in de Westoever zodat het — eigenlijk — de soldaten niet heeft voor een invasie in Libanon, maar dat zijn argumenten waar oorlogschef Netanyahu geen oren naar heeft. En heeft het tekort aan soldaten, een luchtmacht heeft het wel, met Amerikaanse bommen bewapend.
Mossad.
Dus werd, zeggen experten, een oorlog voorbereid. Op zich is dit niet vreemd, het is het normale werk van strategen en generale staven. Meteen lijkt ook de Mossad ingeschakeld te zijn. Dat is de buitenlandse geheime dienst van Israël, die vooral bekend is als buitengewoon professionele, doeltreffende moordorganisatie.
De Mossad had, denkend op lange termijn en links naar Taiwan en Boedapest organiserend, via een speciaal daartoe opgerichte firma BAC in Boedapest, een manier gevonden om massaal geproduceerde met ingebouwde springstof “aangepaste” biepers, van het merk Gold Apollo nagemaakt, walkie-talkies en wat voor speelgoed verder nog meer aan de Hezbollah te verkopen. Het idee vloeide voort uit de beslissing van Hassan Nasrallah, de leider van Hezbollah, om de leden van zijn organisatie het gebruik van mobiele telefoons te verbieden, omdat de Mossad die te vaak gebruikte om er vijanden mee te vermoorden. Het huzarenstukje was hier dan niet de fabricage van de biepers, maar wel de verkoop van 5000 toestelletjes aan de Hezbollah die ze dan onder haar kaders verdeelde. De ingebouwde chip was zo afgesteld dat alle 5000 geleverde biepers op één signaal, tegelijk zouden ontploffen.
De logica was dat dit zou gebeuren in de beginfase van de oorlog, om zo het leidinggevende kader van de vijand te ontredderen. Te onthoofden eigenlijk. Dat het wapen integendeel gebruikt werd voor de geplande oorlog begon, zou verklaard worden door informatie dat Hezbollah-leden de biepers verdacht begonnen vinden en dat het plan dreigde uit te lekken. Dus werd op die knop gedrukt, en later nog eens op die van de “aangepaste” walkie talkies, met als resultaat tientallen doden en duizenden gewonden in Libanon, en de oorlog volgde vanzelf.
Want de specialiteit van de Mossad is wraak en liquidatie, niet zozeer internationaal, humanitair of zelfs oorlogsrecht. Het was evident dat het agentschap niet kon controleren wie precies die biepers ging dragen, of waar: in de Hezbollah-hoofdkwartieren wat wellicht de bedoeling was, of op de markt, op de bus, in de kindertuin of thuis. Dat maakt het een willekeurig moordwapen dat geen verschil maakt tussen strijders en burgerbevolking, ouders of kinderen. En dàt plaatst het gebruik ervan allicht buiten het internationaal recht. — zoals gezegd, niet de eerste prioriteit van Israël. Hezbollah-leider Hassan Nasrallah verklaarde dan ook dat Israël hiermee “alle rode lijnen overschreden had.” Dat vond de regering van Israël voldoende om hem de oorlog te verklaren.
Of Hezbollah met de bieper-actie zo zwaar beschadigd werd als de Mossad hoopte, is zeker niet onmiddellijk gebleken. De honderden raketten die de militie onmiddellijk op Israël begon af te vuren, met name vaak op militaire installaties, terwijl de Israëlische luchtmacht Libanon bombardeerde tot in Beiroet zelf, suggereren het tegendeel.
De grote oorlog?
Het grotere plaatje zit vol onbekenden, als men niet let op de kreten en de oorlogspropaganda. Natuurlijk juichte de regering van Israël de eerste dagen van hun bombardementen op Libanon: ze hadden “tienduizenden raketten” van de Hezbollah vernietigd, zei minister van Defendie Gallant, en bijna elke dag konden ze weer een hooggeplaatste Hezbollah-offiicier vermoorden. Maar toch bleven de raketten komen. Woensdagmiddag werd er nog één uit de lucht geschoten die, vermoedt men, op weg was naar het Mossad-hoofdkwartier in Tel Aviv.
Want zo lang zitten de twee aartsvijanden elkaar al te bestuderen, dat Tel Aviv — en zeker het IDF-hoofdkwartier, de “Kyria” in Tel Aviv — letterlijk alles van Libanon, en zeker elk detail in Zuid Libanon in kaart heeft gebracht en dus ook de installaties van de Hezbollah, terwijl de Hezbollah zo goed als alles weet van Israël.
Wat kan nu de bedoeling zijn van de regering Netanyahu? Hij weigert zijn oorlog in Gaza te stoppen, hoezeer zijn “bondgenoten”, de VS en wat Europeanen, daar ook op aandringen, hoezeer zijn Israëlische volk daar ook op aandringt, volk dat zijn gijzelaars terug thuis wil die een voor een door de oorlog vermoord worden. De Israëlische officieuze onderhandelaar Gershon Baskin, die al decennia tracht te bemiddelen tussen Israëli’s en Palestijnen, benadrukt dat hij een akkoord op zak heeft waarbij Hamas instemt met een staakt het vuren in drie weken: einde oorlog, Israël weg uit Gaza, een overeen te komen aantal welbepaalde Palestijnse gevangenen vrij en de terugkeer van alle gijzelaars. “Ik heb het zelfs zwart op wit op papier van Hamas. De tekst ligt bij Netanyahu en heel zijn team onderhandelaars; en ook bij Biden, de emir van Qatar en het hoofd van de Egyptische inlichtingendienst. Alle gijzelaars kunnen terug zijn binnen de drie weken.”
(Gershon Baskin September 21, 2024)
Er is weinig reden om hieraan te twijfelen. Dan valt het op dat er zo weiinig aandacht aan besteed wordt iin de media. Men moet denken dat iedereen al weet dat Bibi Netanyahu er niet aan denkt de oorlog in Gaza te stoppen, ook al verklaart Hezbollah geregeld dat wat hen betreft de oorlog ophoudt als de oorlog in Gaza ophoudt. Bibi wil dit niet want dan valt zijn regering en is het met hem gedaan. Wat de Israëlische premier wil is zijn oorlog voeren, aangezien hij een man van oorlog is. Hij wil de Hezbollah over de Litani drijven en de fortificaties in Zuid Libanon afbreken. Als hij daarvoor soldaten op de grond in Libanon nodig heeft, zal hij die sturen. Ook al is Zuid Libanon de Gazastrook niet, met zijn tunnels in de zandgrond. In Zuid-Libanon zijn dat heuvels en rotsen. De IDF weet dat best.
Als Iran zich bedreigd zou vinden door de nakende vernietiging van zijn Hezbollah-filiaal, en militair moeten reageren tegen Israël (wat het tot op heden duidelijk niet wil), dan zou Bibi Netanyahu zijn oorlog tegen Iran hebben, waar hij al zo lang naartoe werkt.
Dus blijft Israël Libanon bombarderen, zoals het al zo vaak gedaan heeft, in de hoop dat de Hezbollah in elkaar zal stuiken en op de vlucht slaan naar de overkant van de Litani. Als dat zou gebeuren, zou Bibi Netanyahu het land Israël vergroot hebben zoals David Ben Gurion het wenste, en daarmee de geschiedenis ingaan als groot en succesvol krijgsheer.
Maar experten zeggen dat het niet zo zal gaan. Hezbollah is Hamas niet. Het is sterk, goed voorbereid en kwaad. Het zit goed verschanst in heuvelland dat prima geschikt is voor guerrilla-oorlog, en modern bewapend door Iran. Hamas houdt het in Gaza al een jaar vol, en nog steeds komen zijn strijders uit tunnels gesprongen om Israëlische troepen aan te vallen. Niemand weet hoe lang dat nog kan duren. Hoe lang de IDF het nog kan volhouden. Maar het is vrijwel zeker dat de Hezbollah het eveneens jaren kunnen volhouden.
Alleen diplomatie kan de oorlog doen ophouden, laat België horen, maar de vraag is met wie er dan onderhandeld moet worden.
Want terwijl we dit schrijven zijn er volgens Libanese cijfers meer dan 558 doden gevallen in Libanon. Volgens Palestijnse cijfers zijn er 41.000 doden gevallen in de Gaza oorlog, en meer dan 800 doden in de Westoever sinds 7 oktober. We blijven tellen.
