Een verhaal van patronale willekeur, winstmaximalisatie en vernieuwde sociale strijd ondanks de terughoudendheid van de officiële vakbonden.
winst
In 2018 boekte General Motors 11,8 miljard winst maar besliste wel vijf fabrieken in de VS en Canada te sluiten, en 14.000 banen te elimineren. De jaarwinst 2018 betreft een achteruitgang van 8 procent in vergelijking met het voorgaande jaar. De GM-leiders willen nu in de eerste plaats Wall Street gerust stellen dat ze er alles zullen aan doen om de winstcijfers te maximaliseren en dat ze niet zullen buigen voor de volksprotesten tegen de sluiting van de fabrieken en de massale ontslagen.
De eerste 4.000 ontslagen – ingenieurs, technici managers, bedienden en arbeiders – van GM Tech Center in de voorstad Warren in Detroit vielen al in februari. De assemblagefabriek van de 50 jaar oude inplanting in Lordstown (Ohio) werd gesloten in maart. De Hamtramck GM-fabriek in Detroit moet op 1 juni dicht. De assemblagefabriek in Oskawa/Ontario volgt dan tegen het vierde kwartaal van 2019. De GM-bedrijfsleiding is verder ook van plan om de transmissie-installaties in Baltimore en Warren te sluiten.
UAW
Bij het eerste faillissement van Chrysler in 1979 beweerde de United Auto Workers (UAW) dat er enorme loonsverlagingen nodig waren om de auto-industrie te redden en weer winstgevend te maken. De UAW is de vakbond die de arbeiders vertegenwoordigt in de automobielsector, de vliegtuigbouw en andere industrieën in de VS, Canada en Puerto Rico. Na drie decennia van inlevering herhaalde de UAW diezelfde beweringen in 2009 om de lonen te verlagen tijdens de herstructureringvan GM en Chrysler toen ze samenwerkte met Obama.
In 2017 werd de Vauxhall fabriek in Groot-Brittannië overgelaten voor 1,3 miljard aan Opel Duitsland dat op zich vervolgens aan Peugeot werd verkocht voor 2,2 miljard dollar. Als onderdeel van de transactie kreeg GM 4,2 procent van het kapitaal van Peugeot en werd dus aandeelhouder wordt van het Franse autoconcern.
De autobedrijven zijn nu uit de geldproblemen maar eisen nog meer opofferingen van hun werknemers, terwijl ze miljoenen aan Wall Street geven. Sinds 2015 heeft GM 10,6 miljard dollar verspild aan het terugkopen van aandelen om de waarde van de aandelen van het bedrijf te verhogen. Dat is meer dan het dubbele van de 4,5miljard dollar die GM volgend jaar hoopt te besparen op de lonen van haar werknemers.
Miljarden zijn uitgegeven aan dividenduitkeringen aan de vermogende aandeelhouders. Dit betekent nog grotere fortuinen voor de top GM investeerders, zoals Warren Buffet, ‘s werelds derde rijkste man (ter waarde van 84,4 miljard dollar), wiens beleggingsfirma Bekshere Hathaway 52,4 miljoen GM aandelen bezit, of zoals Laurence Fink (nettowaarde va 1,1 miljard) wiens Black Rock beleggingsondernemingen79 miljoen GM aandelen in portefeuille hebben.
GM topvrouw, Mary Barra, vertelde aan vertegenwoordigers van Goldman Sachs, Morgan Stanley, Citibank, Barclays, Deutsche Bank en andere beleggingsondernemingen dat GM de toezeggingen die zij aan hen – “onze eigenaars” – hebben gedaan zullen nakomen om op korte en lange termijn meer rijkdom te creëren voor de aandeelhouders.
afdankingen
Arbeiders in de VS, Canada, Korea, Brazilië en andere landen worden op straat gegooid – de Opel Fabriek in Antwerpen ging dicht op 15 december 2010 – , de winsten die ze hebben gecreëerd worden overgedragen aan de financiële aristocratie die heerst over de samenleving. De werknemers van GM kregen bij deze een objectieve cursus over hoe het kapitalisme werkt. Terwijl de arbeidersklasse alle rijkdom van de maatschappij produceert is het product van haar arbeid in handen van de heersende klasse, die enorme bedragen in de zakken van de superrijken steekt, terwijl de werknemers worden veroordeeld tot armoede en sociale ellende.
Niemand van de aandeelhouders en investeerders had bezwaar tegen de sociale verwoesting ten gevolge de sluiting van fabrieken en massale ontslagen. Een analist van de Zwitserse UBS uitte echter zijn bezorgdheid voor een mogelijke publieke afkeuring als gevolg van de sluiting van de bedrijven. Hij vroeg GM bazin Barra: “hoeveel van de 4,5 miljard dollar aan besparingen riskeert ingetrokken te worden als de vakbonden de sluiting van bedrijven en de toegevingen niet toelaten”? De GM directeur stelde hem gerust toen ze zei: “dat risico is onbestaande”. Ze maakte duidelijk dat de UAW al had getekend voor de sluiting van wat ze bestempelde als onderbenutte fabrieken. De status van elk bedrijf wordt deze zomer tijdens nieuwe CAO onderhandelingen met de UAW afgerond.
In plaats van de fabriekssluitingen te bestrijden hebben de leiders van UAW en Unifor-Unie van Canada de decimering van de banen en levensstandaard van de autowerkers actief gesteund. Vakbonden en hun leiders zagen hun beleggingsportefeuille in waarde stijgen. Toen in 2009 de automobielconstructie in de USA met 49,5 miljard dollar overheidsgeld werd geherstructureerd en van het bankroet gered, kreeg de UAW preferentiële aandelen toegeschoven. Toen GM de bedrijfssluitingen in november 2018 aankondigde steeg de waarde van het GM aandelen in handen van de UAW met meer dan 200 miljoen.
GM is nu van plan om net niet de helft van deze preferentiële aandelen in eigendom van de UAW-gezondheidstrust, terug te kopen voor zowat 3,2 miljard dollar. De bedrijfskosten worden aldus verminderd door deze overeenkomst te financieren via goedkopere leningen.
klassenstrijd
De groeiende strijdbaarheid van de arbeiders brengt de vakbonden in diskrediet omwille van tientallen jaren verraad en omkoping. De UAW geeft Mexicaanse arbeiders de schuld voor het zogenaamd stelen van banen van de Amerikaanse en Canadese arbeiders, in navolging van de nationalistische tirades van de Trump regering. Deze leugen is nu echter ontploft door de moedige strijd van Mexicaanse arbeiders in de ‘sweatshops’ van Matamores. Die arbeiders hebben drie weken strijd geleverd na ‘n rebellie tegen de vakbonden. Ze vormden onafhankelijke stakingscomités en zetten volksvergaderingen op om te strijden voor betere lonen en arbeidsvoorwaarden.
Nu ze onder de vleugels van de gecorrumpeerde vakbondsleiders uit zijn geraakt, marcheerden de arbeiders naar de grens van de Verenigde Staten in Bronsvile (Texas) en riepen de Amerikaanse arbeiders op om deel te nemen aan de strijd tegen internationale bedrijven. De strijd heeft zich uitgebreid naar de supermarktwerknemers en andere sectoren in Matamoros. De officiële bedrijfsbladen waarschuwen voor de verspreiding en besmetting van de verhevigde klassenstrijd.
Het opnieuw opduiken van de klassenstrijd en de politieke radicalisering van de arbeidersklasse hebben de heersende klasse angstig gemaakt. Doodsbang dat de arbeidersstrijd een bewust antikapitalistisch perspectief krijgt, verklaarde Trump in zijn verklaring van ‘State of the Union’: “We zijn verontrust door nieuwe oproepen om het socialisme in ons land binnen te brengen” Zijn waarschuwing kreeg de goedkeuring van de verzamelde vertegenwoordigers van de heersende klasse in de VS, zowel Democraten als Republikeinen, die hoopten dat hun applaus de golf van woede van de werknemersklasse die zich verspreid over het land en internationaal, zal kunnen stoppen .
op zaterdag 9 februari werd er betoogd. De mars was een verzet tegen het veronderstelde recht van GM om zijn bedrijven naar willekeur te sluiten. Het appel is niet gericht aan de goedwillendheid van de bedrijfsleiders, noch aan hun vakbond, de UAW, maar het gaat om een rechtstreekse oproep aan de arbeiders om hun belangen te verdedigen en zich onafhankelijk te organiseren.
De demonstraties willen dat er een einde gemaakt wordt aan alle bedrijfssluitingen, de afschaffing van het tweeledige loonstelsel – nieuwkomers in het bedrijf krijgen ander loonbarema dat veel lager is dan de anciens – en uitkeringsstelsel, de transformatie van alle tijdelijke werknemers in voltijdse banen en het opnieuw in dienst nemen van alle ontslagen werknemers.
In tegenstelling tot de dictatuur van de bedrijfsleiding op de werkvloer, moet er een strijd gevoerd worden voor industriële democratie en arbeidscontrole van de productie. Het gaat erom de transformatie van GM, Ford en de andere autoregio’s en overheidsbedrijven te realiseren naar democratisch gecontroleerde ondernemingen in gesocialiseerde eigendom.
Dergelijk programma is een cruciaal onderdeel voor een socialistische transformatie van de wereldeconomie, om de sociale behoeften te bevredigen en gelijkheid te creëren. Niet de accumulatie van groteske niveaus van persoonlijke rijkdom. Dat moet het leidende beginsel zijn van het economische, politieke en sociale maatschappelijk leven.
