Wijlen de Belgische premier Leo Tindemans ging er prat op “student” te zijn geweest van Henry Kisisnger”. Als minister van Buitenlandse Zaken had hij er, in mijn ervaring, weinig van opgestoken. Er was hoe dan ook geen reden om fier te zijn in de leer te zijn geweest bij deze recent overleden oorlogsmisdadiger, Nobelprijs voor de Vrede….
Nobel
Laten we beginnen bij die Nobelprijs. Die werd toegekend omdat hij samen met de Vietnamees Le Duc Tho (die ook de prijs kreeg, maar hem afwees) met een vredesovereenkomst in 1973 een einde had gemaakt aan de VS-oorlog tegen Vietnam en zijn buurlanden. Maar hij had die oorlog ook mee gevoerd, en wel op een bijzonder mensonwaardige manier.
Vier jaar lang, sinds Richard Nixon in 1969 president was geworden en mede op Kissingers advies de vredesonderhandelingen afbrak. Om de oorlog met alle mogelijke middelen verder te zetten met massale bombardementen op Hanoi en napalmbommen over gans Vietnam. Honderdduizenden doden, een veelvoud aan verminkten en andere zwaargewonden. Plus de Vietnamezen aan de gevolgen van die chemische oorlogvoering stierven.
In het verlengde van die oorlog waren er ook de massale bombardementen op buurland Cambodja. De slimme strategen van het Pentagon vermoedden daar het hoofdkwartier van de Vietcong, het communistisch verzet in Zuid-Vietnam. Dat hoofdkwartier bestond niet, maar het bestoken van iets onbestaand, kostte ook alweer honderdduizenden mensenlevens. Het dreef de Cambodjanen naar de Rode Khmers, met de bekende gevolgen van dien. Ook hier slachtoffers op termijn, er liggen nog altijd mijnen die mensen doden en verminken.
Juntas
In Latijns Amerika liet hij vele sporen na. In 1978 bezocht hij Buenos Aires ten tijde van de bloedige militaire dictatuur. Kissinger, die toen geen officiële functie bekleedde, had niets dan lof voor de manier waarop de junta “de terroristen bestreed” – 30.000 opposanten “verdwenen”.
Veel erger was zijn actieve rol in de staatsgreep van Pinochet, september 1973, tegen de democratisch gekozen president Allende. Mede op Kissingers advies besteedde Washington 11 miljard dollar om Allende te destabiliseren (aldus William Colby, toen chef van de CIA). De misdaden van Pinochet tijdens en na de coup konden op Kissingers steun rekenen.
Een maand na Pinochets coup, in oktober 1973, was er de Yom Kippoeroorlog: Arabische landen, Egypte voorop, vielen Israël aan. Kissinger zorgde ervoor dat Israël zo snel mogelijk wapens kreeg om het tij te doen keren. Nadien ging hij actief bemiddelen tussen Israël en de Arabische landen met naar zeggen als belangrijkste doel “de Palestijnen isoleren van de Arabische wereld.
Alle begrip
Oost-Timor. In 1975 moedigde Kissinger in Jakarta de Indonesische dictator Soeharto aan om in Ooost-Timor niets of niemand te ontzien. Dat gebied was losgekomen van de Portugese kolonisator en prompt door Indonesië, tegen de wil van de bevolking, geannexeerd. Indonesische troepen gingen er met de vuile voeten door, 200.000 doden, een vierde van de bevolking, werd vermoord.
Het jaar daarop, 1976, bezocht Kissinger Zuid-Afrika, vlak na de onderdrukking van de opstand in de zwarte wijk Soweto. Dat was een flinke ruggensteun voor het Apartheidsregime dat toen in nauwe schoentjes zat.
Dat Kissinger alle begrip had voor de Turkse militaire invasie van Cyprus in 1974, hoeft niet te verwonderen. Dat hij niet rouwde voor de honderdduizenden slachtoffers in de strijd voor onafhankelijkheid van Oost-Pakistan, nu Bangladesh, evenmin. Hij had ook begrip voor het neerslaan van de menigte op en rond Tiananmen in juni 1997, want welke staat zou dulden dat massa’s mensen maandenlang het belangrijkste plein van de hoofdstad bezetten?