INTERNATIONALE POLITIEK

Kiezer zet het Baskische nationalisme buitenspel

De kersverse minderheidsregering tussen socialisten en conservatieven in Baskenland zet een punt achter 29 jaar dominantie van het Baskische nationalisme en leidt een nieuwe periode van spanningen in.

Doorgaans leveren verkiezingen minstens evenveel zelfverklaarde winnaars als deelnemers op, maar in het geval van de regionale verkiezingen in Spaans Baskenland (Euskadi) van afgelopen maart was de verliezer heel snel gevonden: de centrumrechtse partij PNV haalde wel de meeste zetels maar verliest haar absolute meerderheid ten koste van de twee grote partijen op landelijk niveau, de socialisten van premier Zapatero en de conservatieve Volkspartij van ex-premier Aznar. Buiten de Noord-Spaanse regio gunnen beide partijen elkaar het licht in de ogen niet, maar samen behaalden ze meer zetels dan de PNV en kwamen ze opmerkelijk snel tot een akkoord. Daardoor wordt de socialist Patxi López binnenkort de nieuwe Baskische premier (lehendakari), terwijl de Volkspartij het regionale parlement mag voorzitten.

Hoewel de belastingsinning nog grotendeels onder de controle blijft van de PNV, is deze verkiezingsuitslag een flinke streep door de rekening van haar boegbeeld en aftredende lehendakari Juan José Ibarretxe. De PNV wijst het geweld van de afscheidingsbeweging ETA voorzichtig af, maar volgens het door hem gelanceerde Plan Ibarretxe hebben de Basken wel het recht om zelf te beslissen over de onafhankelijkheid van de autonome regio. Dat veelbesproken voorstel voor zelfbestuur werd eerder al tegenhouden door de politieke en gerechtelijke instanties in Madrid, en lijkt nu helemaal een stille dood te sterven.

Opmerkelijk is ook dat drie gematigd-nationalistische bondgenoten van de PNV heel wat stemmen kwijtraakten, wat erop wijst dat de Baskische burger stilaan genoeg heeft van “vlees noch vis”-nationalismen. Anderzijds kan diezelfde burger ook niet terecht bij de radicaal-nationalistische partijen, die keer op keer verboden worden wegens hun relatie met de ETA. Niet verwonderlijk dus dat meer dan één op de drie Basken gewoon thuisbleef.

Gevraagd naar zijn toekomstige beleid in Euskadi noemde Patxi López twee even evidente als lastige opdrachten: besturen voor iedereen en een einde maken aan de ETA. De PNV heeft het moeilijk om voor het eerst sinds de dood van Franco de macht af te staan terwijl het nog steeds de partij met de meeste stemmen is. De Partido Popular van haar kant is allerminst een betrouwbare partner en zal er alles aan doen om Zapatero via zijn Baskische pion een stevige hak te zetten, zeker met de Europese verkiezingen in het verschiet. En ten slotte mag de socialistische partij al helemaal geen geschenken verwachten van de radicalere formaties die telkens weer opduiken met nieuwe namen en al dan niet bekende gezichten.

Nog moeilijker wordt het om vooruitgang te boeken wanneer een van de betrokken groepen al 30 jaar stilstaat: ook nu werden de verkiezingen ongeldig verklaard door de ETA en als “antidemocratisch” bestempeld, opnieuw werden politici en opiniemakers bedreigd en nadat het resultaat van de stembusgang bekend raakte werd “caudillo” López prompt gemeld dat hij nu al dient te vrezen voor zijn leven.

In Frankrijk werd onlangs de nieuwe militaire leider van de organisatie opgepakt, maar voor elk aangehouden ETA-kopstuk staan er wel 10 kandidaat-opvolgers klaar. Na het fiasco van de regeringsonderhandelingen met de ETA kiest de aanvoerder van de Baskische socialisten er wellicht voor om de harde aanpak van het geweld voort te zetten en de druk op de afscheidingsbeweging te verhogen, maar of dat het geweld zal kunnen stoppen en Euskadi zo eindelijk opgelucht zal kunnen ademhalen is zeer de vraag.

 

(Uitpers, nr. 109, 10de jg., mei 2009)

Relevant

Europa en Gaza: mosterd na de maaltijd

Het Israëlisch leger gaat al 19 maanden te keer als een moorddadige psychopaat in Gaza, maar de Europese leiders beginnen zich pas recent te roeren. De taal van het…

Drie jaar oorlog in Oekraïne: gemiste kansen van Europa

Op 24 februari is het drie jaar geleden dat Rusland Oekraïne binnenviel. Als vredesbeweging hebben we deze zware schending van het internationaal recht van bij het begin consequent veroordeeld.…

Wil Rusland echt een tweede front openen?

Volgens Michel Hofman, de stafchef van het Belgisch leger, moet Europa zich dringend voorbereiden op een mogelijke oorlog met Rusland. Wie vrede wil, bereidt zich best voor op een…

Laatste bijdrages

Van graaien gesproken: de Franse subsidiepotten

211 miljard ‘steun’ gaat ook naar aandeelhouders   De Franse regering zoekt 40 miljard euro om het begrotingstekort onder 5 percent van het bnp te drukken. 40 miljard, dat…

Dat best bewaarde geheim van Israël.

Over de atoombommen in het Midden-Oosten. De “Samson Option” was sinds decennia een van de best bewaarde publieke geheimen in de zozeer met geheimen doorvlochten conflictenknoop van het Midden-Oosten.…

“Het verschil in visie tussen ons en Damascus blijft groot”

Op 8 december 2024 viel het regime van Bashar al-Assad in Syrië als een zwaar beschoten ruïne in elkaar. Sindsdien volgen de gebeurtenissen elkaar snel op. Ahmed al-Sharaa vulde…

De herontdekking van Amerika van binnenuit

You May Also Like

×