Door de opkomst van nieuwe concurrenten in de internationale financiële wereld wordt de huidige samenstelling van de IMF-muntkorf in opspraak gebracht. Het Fonds staat voor de keuze, wil het zijn voorbestaan als mondiaal geldinstituut veiligstellen, om de samenstelling van zijn muntkorf aan te passen aan de mondiale economische en financiële realiteit. Zeven jaar na de de Wall Steet crash en het bankroet van Noord-Amerikaanse en Europese banken zien we dat het financieel systeem van het neoliberalisme zich krampachtig tracht te bestendigen. Wat de centrale banken aanzet om de geldpers te laten draaien. De FED heeft al biljarden dollars gepompt (quantative easing, heet zoiets tegenwoordig) om de speculatie en het parasitisme van banken en beleggingshuizen in leven te houden, maar die niet bijdragen om de crisis op te lossen. In tegendeel ze scheppen de voorwaarden voor nog meer onheil.
De FED en de brokers op Wall Street
De Amerikaanse FED komt om de drie maanden samen om de rente voor zakenbanken te bepalen. Sinds 2008 ligt de leenrente om en bij de nul procent. Door deze lage rente kunnen de banken gunstige kredieten aanbieden. Voor investeerders is dat een aanmoediging om te investeren of te beleggen op de aandelenmarkt. Ook de ECB heeft haar rente voor banken tot een minimum herleidt. Bij een eventuele verhoging van de rente wil de VS de indruk wekken dat de economische crisis voorbij is, maar de realiteit toont dat er maar een zeer bescheiden groei van het BMP is, waarvan alleen de rijke bovenlaag profiteert.
Vele economen maken zich ongerust dat de FED -rente al te lang zo laag is; ze zijn bevreesd voor een verslaving aan goedkoop geld in een tijd waar de volgende crisis zich al aankondigt. Bovendien is er het gevaar dat de gunstige kredieten zullen misbruikt worden voor risicovollere activiteiten en speculaties die niet terugbetaald kunnen worden en dreigen nieuwe banken crisissen te veroorzaken. Het zou ook een signaal kunnen zijn voor de geldbeleggers om een gelduitstroom uit de opkomende landen op gang te brengen en hun geld in de VS onder te brengen. Hierdoor zou in deze landen een geldgebrek voor investeringen in de reële economie ontstaan en een recessie met zich brengen.
Het IMF, de WB en de OESO waarschuwen dat een eventuele verhoging van de rente een grote impact met zich zou brengen voor de opkomende landen en de stabiliteit op globaal vlak zou ondermijnen. FED-verantwoordelijke, Janet Yellen, durfde niet in te gaan tegen de internationale beleidmakers die waarschuwen voor de negatieve gevolgen op de internationale conjunctuur en beurshandel. Onder Obama worden de pogingen nog opgedreven om Europa en zijn economische rijkdom in hun greep en controle te krijgen door een ganse reeks van provocaties tegen Rusland in het westen en tegen China met de “pivot to Asia strategie” in het oosten. Hierbij kan Washington op de steun rekenen van Duitsland, Japan en Australië.
Onder de vlag van “oorlog tegen het terrorisme” wordt de rechtvaardiging gegeven om de democratische rechten van de burgers aan banden te leggen en wordt de ontwikkeling van autoritaire vormen tegen de burger uitgewerkt. Ze misbruiken de term van austeriteit om de sociale verworvenheden te ondermijnen, de kloof tussen arm en rijk nog te vergroten. Maar deze ontwikkeling moet onvermijdelijk leiden tot grotere confrontatie en meer sociale conflicten, aangezien er geen oplossing komt voor de crisis van het neoliberaisme en het in vraag stellen van de internationale financiële instellingen.
De Chinese yuan al reservemunt
Peking is er zich blijkbaar bewust van dat haar toetreding tot de muntkorf in werkelijkheid een vraag is over het tijdstip wanneer dit zal gebeuren. Dat wordt al duidelijk merkbaar door de verklaring van de Duitse centrale bank en het ministerie van financiën op de bijeenkomst van de G20 ( Twintig belangrijkste industrielanden)in Ankara. De Bundesbank chef, Jens Weidmann, formuleerde het als volgt: “de IMF muntkorf moet in principe de economische globale krachtverhouding weerspiegelen, onafhankelijk van gebeurlijke machtsafzwakking of koersverlies op de aandelenmarkt”.
China is ondertussen zonder enige twijfel een economisch zwaargewicht geworden. Ook het IMF kan dit niet ontkennen. China streeft er ten stelligste naar om de IMF-muntkorf in haar samenstelling aan de realiteit van vandaag aan te passen. Christine Lagarde verklaarde onlangs dat het voor haar niet langer een princiepsvraag is maar veel meer een tijdsvraag: wanneer verrijkt de Chinese munt de IMF-muntkorf. Het opnemen van de Chinese yuan ( renminbi) zou gunstig zijn voor de financiële instelling maar dat wordt nog altijd geblokkeerd door de Verengde Staten. Want het zou de positie van Washington verzwakken en meer invloed geven aan Peking.
De IMF-raad heeft onlangs beslist om de huidig geldende samentelling tot september 2016 te verlengen. Hierdoor kan de yuan maar pas gebeurlijk in de herfst van 2016 een nieuw bestanddeel van de IMF muntkorf worden. Hiervoor is de toestemming van 70 procent nodig, die zou eind dit jaar of begin volgend jaar moeten worden gegeven. Dit zou geen probleem vormen wanneer Washington niet langer op de rem staat en ophoudt iedere aanpassing te weigeren. Ondertussen verhoogt China haar goudreserves om de duurzaamheid van haar munt te versterken, want goud betekent nog altijd macht, het is een garantie tegen politieke risico. De Chinese centrale bank heeft in juli 19 ton goud en in augustus 16 ton aangekocht, waardoor haar omvang aan goudreserves eind augustus verder aangroeide met meer dan 600 ton sinds 2009. Omgerekend aan de dollar-wisselkoers van eind augustus vertegenwoordigt ze zowat 612,8 miljard dollar. De Chinese centrale bank wil meer diversificatie aanbrengen in haar reserves, daarom blijft het goud aankopen. De dollar staat voorlopig relatief sterk ten opzichte van andere valuta’s, terwijl de goudprijs onder druk staat, waardoor China veel goud kan kopen met haar dollarreserve. Rusland is ook een grote goudkoper, in juli heeft Moskou 12,5 ton goud gekocht, waardoor haar goudreserve groeide tot 12.877 ton.
Een eventuele integratie in de IMF-muntkorf van de Chinese munt in het jaar dat Peking het voorzitterschap van de G20 in handen heeft, kan het internationaal prestige van Peking verder doen groeien. Het land komt zo op financieel vlak op ooghoogte met de VS, EU en Japan. De VS heeft in de voorbije jaren steeds bij Peking aangedrongen om de Amerikaanse dollar als dominerend machtsinstrument te gebruiken en te aanvaarden.
De wisselkoers aan de markt vastklinken
De toetredingscriteria tot de IMF muntkorf worden door China als tweede economische wereldmacht al een geruime tijd vervuld. Wat nog onderzocht moet worden is of de Chinese munt als wereldhandelsmunt kan gebruikt worden en of ze vrij converteerbaar zal zijn. De Chinese munt moet als betaalmiddel wereldwijd op de financiële markten gebruikt kunnen worden en verhandelbaar zijn.
Achter dit alles staat, dat de koers van de Chinese yuan door de markt bepaald wordt en dus flexibel zal zijn, zoals reeds aangekondigd door de Chinese Centrale Bank. Dit veroorzaakte onlangs een tijdelijk koersverlies van de Chinese munt. De nog voorhanden zijnde bepalingen in het Chinese politieke systeem met nog grote plan-economische elementen kunnen eventueel en vertraging met zich brengen. Maar anderzijds zijn er tekenen dat Peking opschuift naar meer marktoriëntering. Voor de G20 groep kunnen de nog bestaande problemen opgelost worden.
Prestige
Met de opname van de Chinese munt in de IMF muntkorf zou de yuan quasi officieel als wereldhandels en reservemunt erkend worden. De samenstelling van de IMF muntkorf omvat tot op heden de munten van vier landen, de VS dollar 41,9%, de euro 37,40%, de Japanse yen 9,40% en het Britse pond 11,30%. De muntkorf kan om de vijf jaar haar samenstelling wijzigen. Zij vormen theoretisch de muntbepaling en de trekkingsrechten (SDR) voor het verstrekken van kredieten en de bijdrage in het IMF fonds die de 188 lidstaten moeten storten.
Voor China betekent opname van haar munt buiten de vergroting van haar prestige ook een toename van praktische voordelen. De centrale banken van de wereld zullen dan een groter deel van hun deviezenreserve in Chinese yuan aanleggen. Daarenboven zullen meer economische en financiële akkoorden in yuan gesloten worden, zo spaart de Chinese economie transactiekosten uit.
