De maand juli 2023 was de warmste maand ooit, met hittegolven in Zuid-Europa, Afrika, Azië, Canada, Noord-Amerika, met onblusbare vuurzeeën in onder andere Algerije, Italië, Griekenland, Californië. Die vaststelling werd gemaakt door de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) en de Europese Copernicus Klimaat-diensten, nog voor de maand om was (persmededeling 27 juli, bron 1).. Een alarmerend verontrustende mijlpaal voor de oprukkende klimaatopwarming
Even was er een sprankeltje hoop dat juli zou eindigen met historische klimaatdoorbraken waarvoor drie acteurs konden zorgen: Joe Biden, António Guterres en Jim Skea. De twee eersten hielden een persconferentie op 27 juli, en de laatste was de dag ervoor verkozen tot nieuwe voorzitter van het IPCC en tweette daarover. Echter, het bleek dat de drie sleutelfiguren in de strijd tegen de klimaatopwarming, hun afspraak met de geschiedenis misten, eens te meer. De week van 27 juli is geen historische week geworden voor de klimaat-politiek. Tot nader order zal de klimaatopwarming ongestoord haar opgang naar het inferno verder kunnen zetten en wacht voor de mensheid de hel op aarde.
Joe Biden en de niet zo existentiële dreiging
Biden kondigde op zijn persconferentie aan dat hij het ging hebben over “the existential threat of climate change” (bron 2). Dat klonk dermate veelbelovend dat het voor het De Standaard volstond als krantenkop (bron 3) en voor het VRT-nieuws als opening-item. Echter, bij nader toezien, had Biden het niet over een existentiële bedreiging “van de mensheid”, maar is het de standaard uitdrukking die hij al als presidentskandidaat in 2019 hanteerde. Met “existentieel threat” bedoelt hij “ongemakken in het dagelijks bestaan”. En dan nog, het dagelijks bestaan van uitsluitend VS-burgers.
Joe Biden en de natie
“We zullen het hebben over stappen die we nemen om mensen te helpen deze moeilijke tijd door te komen, en […] om gemeenschappen te helpen zich voor te bereiden, te plannen en te herstellen, en onze natie weerbaarder te maken in toekomstige hittegolven.” Weerbaar, veerkrachtig, voorbereid, aangepast… ouwe koek die het IPCC al drie decennia gebruikt. En in het voorbijgaan, het gaat over “de natie”, met de Amerikaans vlag ernaast. Hij doet weliswaar enkele sociale tegemoetkomingen, maar het blijft zeer pover.
Laten we duidelijk zijn, voor Biden is de klimaatopwarming onvermijdelijk en onomkeerbaar, waarvoor niemand rechtstreeks verantwoordelijkheid draagt. Het komt er uitsluitend op aan de gevolgen ervan fysiek als materieel draagbaar te maken voor de eigen burgers. Wat betreft concrete maatregelen tegen de klimaatopwarming, blijft het oorverdovend stil in zijn betoog.
António Guterres, baas van de wereld, zonder gehoor
Antonio Guterres, secretaris generaal van de VN, sprak na de persconferentie van de WMO waarnaar hij, in tegenstelling tot Biden, uitdrukkelijk verwees. Guterres voelt zich veel meer betrokken en schijnt de omvang van het naderend onheil ernstiger in te schatten. Hij spreekt van “global boiling”, want het is inderdaad niet gemakkelijk meer om gepaste superlatieven te vinden voor temperaturen die de 50°C naderen. Met “het is angstaanjagend en het is nog maar het begin” windt hij er geen doekjes om (bron 4).
Guterres spreekt in naam van de wereldbevolking, wat onmiddellijk een ruimer perspectief in de hand werkt: “voor grote delen van Noord-Amerika, Azië, Afrika en Europa is het een wrede zomer. Voor de hele planeet is het een ramp”. Hij spreekt niet van “existential threat”, maar hij omschrijft het niet minder duidelijk.
Hij richt zich naar de wereldleiders: “het niveau van de winsten uit fossiele brandstoffen en de passiviteit ten opzichte van het klimaat is onaanvaardbaar. Leiders moeten leiden. Geen aarzeling meer, geen excuses, niet meer wachten tot anderen eerst in beweging komen. Daar is gewoon geen tijd meer voor”. Het zijn moedige woorden, helaas is er geen wereldleider die naar hem luistert…
António Guterres’ tweede fase van de klimaatopwarming
Merkwaardig zijn de uitspraken van Guterres omdat ze een diepe bewogenheid uitdrukken, zoals Greta Thunberg trouwens. Zo drukt hij zonder het met zoveel woorden te zeggen, de onaanvaardbaarheid van de op hol geslagen klimaatopwarming uit.
Guterres interpreteert ook de tekens aan de wand veel scherpzinniger: “the era of global warming has ended, the era of global boiling has arrived”. Daarmee treedt hij onze tweefasen-analyse van de klimaatopwarming bij. De eerste, deze van de “lineaire” opwarming enkel veroorzaakt door de antropogeen CO2-uitstoot, ligt achter ons. De tweede fase, deze van zelfopwarming, is deze van het smelten van de Arctica ijszeeën en het dooien van de permafrost begonnen midden jaren 1950. Kenmerk van de tweede fase zijn de heftigere en frequentere klimaatextremen – chaotisch weergedrag – precies wat we nu meemaken (zie ons 280ppm Klimaat-Herstel-plan, bron 5).
Deze tweede fase gaat uiteraard gepaard met ondragelijk hoge temperaturen… “kokend” heet. In de IPCC-discours, gretig overgenomen door presidenten en andere politici – is hiervan in de verste verte geen sprake.
Jim Skea, bemiddelaar van de stakeholders
Jim Skea is de nieuw verkozen voorzitter van het IPCC. Hij was jarenlang co-voorzitter van ‘Werkgroep III Beperking van de klimaatverandering’, de meest politieke werkgroep van de drie.
De vorige voorzitter Hoesung Lee, economist die zijn carrière begon bij ExxonMobil (!), heeft zoals van hem werd verwacht geen klimaatpotten gebroken. Van Skea wordt allicht hetzelfde verwacht. Hij is specialist in hernieuwbare energieën, die volop op het traject van de energietransitie zit. Geopolitiek gezien een ingewikkeld spel en voor de betrokken industriële belangengroepen een uiterst complex project om het getransformeerd te krijgen naar fortuin-genererende investeringen.
Van Skea geen persconferentie bij zijn benoeming, enkel een zuinige twitter van 12 lijntjes, waarvan slechts de zes laatste over zijn ‘visie’ gaan. Daarin vernoemt hij tweemaal de ‘stakeholders’. Wat men er ook van zegt, maar ‘stakeholder’ verwijst naar ‘aandeelhouder’, diegenen die financieel belang heeft bij een bedrijf of project waarin hij geïnvesteerd heeft. De term uitbreiden naar bijvoorbeeld ecologie-activisten, is een orwelliaans schimmenspel. Het verraadt zijn persoonlijk wereldbeeld.
De drie diplomatieke prioriteiten van Jim Skea
Verder vernoemt hij “drie sleutel-prioriteiten”: “zorgen voor inclusieve deelname en samenwerking; het gebruik van de beste wetenschap; en de impact van het IPCC maximaliseren door samenwerking met beleidsmakers en andere ‘stakeholders’”. Waar gaat deze gecodeerde boodschap over? Vrij vertaald over één belofte: met het IPCC diplomatisch om springen tegenover politici en aandeelhouders. Met stoppen en omkeren van de klimaatopwarming heeft dit alles niet veel te maken.
Onze drie prioriteiten
Waarover had dit wel moeten gaan? Over waarom na dertig jaar IPCC de klimaatopwarming ongestoord is kunnen verder gaan; over het ondertussen empirisch bewezen feit dat klimaatopwarming tot ondergang leidt; en over de aankondiging dat het klimaat tot pre-industriële waarden moet worden hersteld. Inderdaad een heel ander soort “sleutel-prioriteiten”… Maar als IPCC-voorzitter werd dan ook geen voorkeur gegeven aan een paleoklimatoloog (co-voorzitter Werkgroep I, Valérie Masson-Delmotte) noch aan een klimatoloog (Pascal van Ypersele, vice-voorzitter IPCC) noch aan een bioloog…, kortom aan een wetenschapper, want de klimaatopwarming is een zuiver wetenschappelijk vraagstuk dat om wetenschappelijk correcte analyses vraagt en dito maatregelen.
Eensluidend dom
Maar over één zaak zijn de drie het roerend eens: “het is nog niet te laat om onder de 1,5°C opwarming te blijven”. Doen uitschijnen dat drastisch verminderen van de CO2-uitstoot tegen 2050 haalbaar is én voldoende om de klimaatopwarming te stoppen, is wetenschappelijke nonsens. Zoals we het in een vroeger artikel hebben geargumenteerd zijn deze beweringen wetenschappelijk absoluut fout (bron 5). Dat aan dergelijke bewering hardnekkig wordt vastgehouden maakt ze tot een leugen.
Voor deze leugenachtige onverzettelijkheid bestaat er geen redelijke verklaring. Het is een deel van de Antropoceen-verschijnselen geworden. Naast de afbraak van de biodiversiteit, vervuiling van de oceanen, afbraak van het klimaat, wereld-overbevolking, sociale ongelijkheid, enzoverder, is men geneigd er een bij te voegen: veralgemeende intellectuele regressie, in de eerste plaats bij de politiek-economisch machtigen van de wereld zelf. Een de facto anti-verlichting regressie: achteruitgang in het gebruik van de rede en wetenschap. Waarschijnlijk is de ‘elite’ van de wereld zelf beginnen geloven in haar leugencampagnes opgezet door de olie-lobbygroepen (gekopieerd op de sigaretten-campagnes van weleer) en is zelf het slachtoffer geworden van de manipulaties van pers en media. Een andere uitleg is niet denkbaar.
Het lot van de wereld in handen van drie
Het pijnlijke van deze 26 en 27 juli fait-divers (want daar draait het fataal op uit), is dat deze drie persoonlijkheden het lot van de wereld en van de toekomst van de mensheid, in handen hebben. Joe Biden als leider van het rijkste, militair machtigste en ideologisch dominant land van de wereld; António Guterres als leider van een pseudo-wereldregering en het geweten van de wereld; en Jim Skea als hoofd en wereld-autoriteit van wat aan wetenschappelijke kennis bestaat rond de klimaatopwarming. Alleen, ze zijn er zich niet bewust van…
Stel nu… het lang verwacht ambitieuze klimaatplan
Mocht Joe Biden zijn onmetelijke staatsrijkdommen ter beschikking stellen, mocht António Guterres in hoedanigheid van internationaal moreel gezag de nodige internationale samenwerking in gang trappen, mocht Jim Skea zijn wetenschappers op het spoor zetten van research naar massale en efficiënte DAC-technologieën, dan kan op tijd van een decennium aan de burgers van de wereld – arm en rijk, in noord en zuid, uit oost en west – een hersteld gezond klimaat terug gegeven worden én – vooral – de herwonnen realiteit van het opnieuw bestaan van ‘de toekomst’.
Dat is wat in handen lag van dit trio… of, laten we hopen, nog ligt in de korte toekomst die ons rest.
Bronnen
1) Juli 2023, warmste maand ooit, Wereld Meteorologische Organisatie, perscommuniqué van 27 juli 2023:
https://public.wmo.int/en/media/press-release/july-2023-set-be-hottest-month-record
2) Bidens persconferentie van 27 juli:
3) Krantenkoppen over Bidens persconferentie van 27 juli:
https://www.standaard.be/cnt/dmf20201219_98038281
4) Guterres’ persconferentie van 27 juli:
5) 280ppm KlimaatHerstel-plan in UITPERS, 4 november 2022:
https://www.uitpers.be/pleidooi-voor-het-280ppm-klimaatnoodplan-2/
