Jospin, een balans

La Gauche imaginaire et le Nouveau Capitalisme. Gérard Desportes en Laurent Mauduit.
Ed. Grasset, Paris, 127 F.fr. (ca 780 B.fr., 19,5 euro).

Wat beloofde de Franse linkerzijde vóór de verkiezingen van juni 1997 op economisch vlak en wat bracht zij er als regering van ???la gauche plurielle??? onder Lionel Jospin van terecht? Weinig, luidt de balans die Desportes en Mauduit van twee jaar Jospin-beleid maken.

De partijen van links, ook de PS van Jospin, hadden beloofd het ???capitalisme dur??? aan te pakken. Een enquête in de lente van 1997 had aangetoond dat 31 keer meer Fransen gerevolteerd waren door het kapitalisme dan dat er enthousiastelingen waren. De maatschappij was dus blijkbaar klaar om dat kapitalisme aan te pakken. Maar de auteurs verwijzen onder meer naar de sluiting van Renault-Vilvoorde als een voorbeeld van gebroken beloften.

Maar tegelijk wijzen de auteurs op "verzachtende omstandigheden", zoals de mogelijke druk van grote buitenlandse beleggers die kandidaat waren om deel te nemen aan een van de vele privatiseringen, b.v. de gedeeltelijke privatisering van France Télécom.

Dat soort "verzachtende omstandigheden" is niet nieuw, ze wordt al een eeuw ingeroepen om telkens weer uit te leggen hoe groot de hinderpalen zijn om als regeerders een antikapitalistisch beleid te voeren. Tussen de twee wereldoorlogen werd de sterkte van de "geldmuur" als excuus ingeroepen, na de Tweede Wereldoorlog de noodzaak aan Amerikaanse hulp voor de wederopbouw en de voorbije twintig jaar is het de schuld van buitenuit, de "mondialisering van de economie” wordt ingeroepen als uitleg voor de eigen zwakte. Vanuit die linkerzijde wordt het nu voorgesteld alsof de nationale staat machteloos staat tegenover die mondialisering. Dat wordt zelfs ingeroepen om de geringe marges voor verbeteringen van het systeem uit te leggen.

Op dat vlak is deze balans zelf te licht.