De VS-senaat keurde op 14 juni 2017 met een overweldigende meerderheid een verscherping van de sancties tegen Rusland goed. In feite verklaart de VS hiermee een handelsoorlog aan Rusland. De consequenties van deze verstrenging kunnen echter leiden tot een verhoogde spanning tussen de EU en de VS en zou zelfs het einde van de NAVO met zich kunnen meebrengen.
Het wetsvoorstel kreeg in de Amerikaanse senaat de instemming van 97 op de 100 senatoren. Ze motiveerden hun stemgedrag met de argumentatie dat Rusland zich in de Amerikaanse presidentverkiezing heeft gemengd, dat het een antwoord is op de Russische annexatie van de Krim en de steun aan de Assad regering in Damascus. Deze nieuwe sancties moeten nog de instemming van het Amerikaanse Congres en de handtekening van Trump krijgen.
strategie
Eigenlijk gaat het over de verkoop en de levering van Amerikaans vloeibaar gas aan Europa. Deze stap tegen Rusland moet men plaatsen in de Amerikaanse strategie die door de Bush administratie in 1990 in praktijk werd gebracht om het post koude oorlog Rusland uit te kleden en tot een vazalstaat te maken. Een politiek die later door andere presidenten tot en met Obama gehandhaafd werd. De door Obama benoemde Secretary of State for European and Eurasian Affairs, Victoria Nuland, besloot bijvoorbeeld haar telefoongesprek van 4 februari 2014 met de VS-ambassadeur in Kiev over de plaats van de Verenigde Staten voor de beoogde regime change in Oekraïne, met een duidelijke “fuck the EU”.
Zoals gezegd gaat het vooral om de verkoop van Amerikaans LNG en het terugdringen van de Russische aardgasleveringen voor de Europese markt. De bedoeling is om zo Amerikaanse arbeidsplaatsen in de eigen gas en olie-industrie veilig te stellen. Maar ook om de greep en machtspositie in Europa te vergroten en de Europese landen meer afhankelijk te maken van Amerikaanse energiegrondstoffenleveringen. Gas en olie worden nog altijd in dollar verhandeld en dus wil deze sanctiewet onrechtstreeks ook de dollar als internationale handelsmunt steunen.
Opmerkelijk hierbij is dat de VS deze stap niet heeft afgestemd met Europa voor een gemeenschappelijke verklaring. Dit alles vooral om te vermijden dat Europa zijn bezwaren over het wetsontwerp ten berde zou kunnen brengen. Met zijn “America First” beleid heeft Trump alleen maar oog voor de Amerikaanse economische industriële belangen en de strategische machtspositie in de wereld.
Kern en Gabriel
De achtergrond van de Amerikaanse beslissing brengt het ongenoegen van Washington over de Northstream I en II gaslijnen naar Duitsland in beeld.
De Oostenrijkse bondskanselier, Kern, en de Duitse BZ-minister, SPD-er Sigmar Gabriel, hebben de nieuwe VS-sancties op een scherpe toon bekritiseerd. Ze zijn de mening toegedaan dat de Europese energie aankopen een Europese aangelegenheid vormen en niet een Amerikaanse. De Amerikaanse halsstarrigheid om het Russisch gas van de Europese markt te willen verdrijven bedreigt ook arbeidsplaatsen in de EU. Oostenrijk en Duitsland ergeren er zich ook over dat de nieuwe wet Europese bedrijven onder druk zal zetten die betrokken partij zijn, zoals BASF en Wintershall, het Oostenrijkse Voetstalpine en OMV, het Britse Royal Dutch Shell. De investering beloopt 74 miljard, waarvan 30 procent wordt verzekerd door vijf aandeelhouders van de Northstreamholding en 70 procent door leningen bij internationale banken. De tekst van het sanctievoorstel heeft namelijk een specifieke paragraaf die Europese maatschappijen met strafmaatregelen bedreigt die deelnemen aan de aanleg en uitbating van Northstream. Northstream is een concurrent voor de Amerikaanse gasexport naar Europa. De VS gas- en olie-oligarchie investeerde 50 miljoen dollar (2015-16) in de voorbije verkiezingscampagne om mensen te laten verkiezen die hun belangen behartigen.
Wenen wil al geruime tijd de sancties tegen Rusland versoepelen, ook minister Gabriel heeft zich meermaals uitgelaten voor een geleidelijke versoepeling van de sancties die zeer nadelig zijn voor beide landen en de EU.
Rusland is de belangrijkste gasleverancier van Europa. Voordien gebruikte Moskou het pijplijnennetwerk via Oekraïne. Dat verklaart voor een groot deel waarom de VS met miljarden dollars de staatsgreep in Kiev steunde en aanwakkerde. Zo hoopt men de Europese gastoevoer te kunnen controleren en eventueel af te sluiten. Dat is dan ook de reden dat Rusland alternatieve pijplijnen aanlegt, wat Washington tracht te verhinderen.
Gazprom
Een goeie vijf jaar nadat de eerste werd opgestart in 2011 is nu de tweede Northstreamleiding praktisch in gebruik. De Northstream pijpleidingen bieden een capaciteit van 53 miljard kubieke meter aardgas per jaar genoeg voor ongeveer 26 miljoen huishoudens voor minstens vijftig jaar. De gasleidingen van Gazprom vertrekken van het nieuwe compressorstation van Portovaya aan de Russische Oostzeekust. Het zorgt ervoor dat het gas onder druk van 220 bar zonder tussentijdse hercompressie over een afstand van 1.224 km naar het eindstation bij Lubmin aan de Duitse Oostzeekust gestuurd wordt, om het dan verder over de Europa gasmarkt te verdelen. Zo wordt voor Rusland en Europa een uiterst moderne en efficiënte aanvoerroute om de gasbehoefte van Europa te verzekeren tot stand gebracht met een rechtstreekse verbinding met de Europese markt. Het biedt ook de gelegenheid om de transitkosten aan Oekraïne, de Baltische staten en Polen uit te sparen. De Russische productie- en transportkosten zijn lager, bovendien moet men het gas niet vloeibaar maken en heeft men voor het transport geen tankervloot nodig.
Het aanleggen van een pijplijn gaat zelden alleen maar om energiezekerheid. Het gaat ook vooral om macht en miljarden.
De Trump administratie diaboliseert Duitsland voor haar instemming met Russische gashandel. Voor Trump is dat een sabotage van de economische veiligheidsbelangen van de Centraal en Oost-Europese landen. Door Northstream ziet het failliete Oekraïne 2 miljard dollar gastransit inkomsten aan zich voorbij gaan.
spanning
De afkeurende reactie van Duitsland toont duidelijk dat het conflict tussen Washington en Berlijn aan het verscherpen is. Hierbij gaat het niet alleen om de persoon van Trump, maar de vernieuwde Europese afstandelijkheid heeft dus ook diepere objectieve wortels.
Merkel heeft na de G7 top de verbondenheid met de Verenigde Staten in vraag gesteld. Zij verklaarde dat “een vrij Europa” zelf haar toekomst in handen moet nemen. Dat betekent dat Duitsland met zijn beleid systematisch ernaar zal streven om zo zijn politieke en economische mondiale invloedssfeer uit te breiden, om de ruimte te bezetten waar de Amerikaanse invloed teruggedrongen wordt. Dit moet uiteraard leiden tot meer spanningen met Washington.
Bijgevolg hebben de verklaringen van Gabriel en Merkel ten opzichte van de Verenigde Staten niets te zien met pacifisme. Het is de promotie van de imperiale Duitse belangen in de EU en de wereld, die in conflictueuze tegenspraak staan met deze van Amerika. Het Duits objectief is dan ook veelmeer het creëren van een Europese legermacht die in staat moet zijn om hun imperiale belangen, desnoods onafhankelijk van NAVO en VS, op het mondiaal toneel kracht bij te zetten.
Met het Northstream project ontstaat een compleet nieuwe dimensie in de Europees-Amerikaanse relatie.
Polen
Maar de Trump administratie wil de Amerikaanse vlag over de drie Europese zeeën laten wapperen. In deze strategie ontpopt Polen zich als de trouwste partner vazal van Washington.
In zijn rede op de conferentie van de drie zeeën, verklaarde Trump dat hij zich wil concentreren op de ontwikkeling van de energie infrastructuur, met de nadruk op de eerste Amerikaanse LNG-levering aan Polen. De beoogde doelstelling is duidelijk: men wil de Europese import van Russisch aardgas gevoelig doen verminderen. Het alternatief vereist echter dat men het Amerikaanse gas vloeibaar moet maken, dat men over een grote tankervloot beschikt, en dat er goede havenstructuur en voldoende opslagplaats komt in Swienemunde in Polen aan de Oostzee.
Met de door Trump administratie beoogde VS-overheersing over de drie Europese zeeën wordt de soevereiniteit van de Europese landen aan banden gelegd.
Met zijn toespraak in Warschau wilde president Trump bewust de tweespalt in Europa opdrijven en liet zich bejubelen door de geselecteerde toehoorders toen hij proclameerde dat Polen het hart van Europa is. Dat zijn burgers fantastische mensen zijn in de strijd voor de toekomst van de “Westerse beschaving en waarden”. Hij heeft van de gelegenheid gebruik gemaakt om er acht patriotraketten voor een waarde van 7,6 miljard dollar te verkopen. Tot grote vreugde van het Amerikaans industrieel wapencomplex, voor wie hij een uitstekend handelsvertegenwoordiger is.
bronnen:
Patrick Martin: Trump Speech in Poland
Pepe Escobar: Washington and Berlin in Colission Course
Mannlio Dinucci: Drapeau US sur les trois mers de l’Europe
