Veel mensen denken als ze aan Israël denken, tegelijkertijd aan de Palestijnse kwestie. Hoe je een probleem kan oplossen dat zoveel mensen onrecht aandoet. Hoe er een einde kan komen aan het langst durende conflict in de hedendaagse geschiedenis. Hoe de Israëli’s en de Palestijnen pas een normaal leven kunnen leiden als er eindelijk die Palestijnse staat is, de Palestijnen rechten hebben en de joodse staat grenzen heeft.
Je kan ervan dromen maar zijn dromen geen bedrog?
Op dinsdag 9 april 2019 stemmen de Israëli’s voor een nieuw samengesteld parlement, de Knesset. Tijdens de verkiezingscampagne zijn deze ogenschijnlijk zo fundamentele onderwerpen enkel zijdelings aan bod gekomen. Het interne politieke debat, de steeds meer tribale en nationaal-religieuze standpunten van de Israëlische rechtse meerderheid, de regionale instabiliteit en de ‘vijanden’ (Hezbollah, al-Assad, de ayatollah’s, Hamas) leiden tot een vreemde situatie. Het steunen van een tweestatenoplossing die in vrede en veiligheid naast elkaar bestaan, wordt als een daad van agressie tegenover Israël, als antisemitisme beschouwd. Nochtans blijft het een grondbeginsel van de Europeanen, de Russen en de internationale diplomatie. Het geldt zelfs voor de Verenigde Staten die al een half jaar lang ‘binnenkort’ Trump’s vredesplan zullen voorstellen.
Benny Gantz, voormalig parachutist, voormalig oorlogsheld, voormalig stafchef van het leger poogt bij deze verkiezingen om veiligheid en vrede te combineren. Nog maar eens is de enige geloofwaardige tegenstander van Bibi Netanyahu en Likoed een poging tot het klonen van de voormalige vermoorde premier Yitzhak Rabin. Gantz is niet de leider van de ooit eens grote Arbeiderspartij die nu onbeduidend is geworden. Gantz is de leideer van een nieuwe politieke coalitie, Kahol Lavan, (Blauw en Wit), wat staat voor de kleuren van de Israëlische vlag. ‘Gematigd’.maar meer centrumrechts dan centrumlinks. Hoewel deze begrippen in Israëlisch perspectie moeten begrepen worden.
Gantz benaderde de Palestijnse kwestie met grote omzichtigheid. Het woord dat hij en een verzameling van voormalige legergeneraals en oud-bazen van de inlichtingendiensten binnen zijn partij gebruiken is “scheiding” Een concept dat meer negatief is dan positief maar toch wel goed klinkt. Enkele dagen geleden was Gantz, hoewel nog steeds zeer voorzichtig, een beetje explicieter. “Alleen met nieuw leiderschap in de twee kampen (Israël en de Palestijnse Autoriteit, red.) kunnen we proberen vooruit te komen”. En nog: “We moeten een perspectief behouden voor een toekomstig akkoord.”.
Maar wat definitief aantoont dat de voorstanders van de tweestatenoplossing alle contact met de realiteit verloren hebben komt vooral tot uiting in een peiling van Ha’aretz. Ha’aretz is in dit opzicht een krant boven elke verdenking. Ze is centrumlinks en ondersteunt de tweestatenoplossing. Welnu, volgens dit onderzoek met als titel ‘One state, two states, whatever’ is 42 procent van de Israëliërs gewonnen voor annexatie van de Westelijke Jordaanoever en is slechts 28% van hen nog steeds te vinden voor de tweestatenoplossing.
Dat de annexatie wordt gesteund door Likoed hoeft niet te verwonderen. Die partij neemt al lang geen gematigde posities meer in. Ook het feit dat de overtuigde religieus-zionistische ministers van Onderwijs Naftali Bennett en van Justitie Ayelet Shakedh, beiden in december 2018 oprichters van de “Nieuw Rechts”-partij de Westelijke Jordaanoever al lang willen annexeren is geen verrassing. Evenmin trouwens als het feit dat de libertaire zionist Moshe Feiglin schreeuwt dat hij de Derde Joodse Tempel op de esplanade van de moskeeën wil herbouwen.
Maar de annexatie wordt ook gesteund door een deel van de kiezers van Kahol Lavan, Labour, de linkervleugel van Meretz’s en zelfs door vele Israëlische Palestijnen. De cijfers zijn wel niet eenvoudig zwart-wit. De voorstanders worden in drie categorieën onderverdeeld. Er zijn diegenen die de volledige annexatie van de Westelijke Jordaanoever willen zonder enig recht voor de meer dan drie miljoen Palestijnen die er wonen (16%); degenen die dat ook willen maar in ruil daarvoor volledige rechten aan de Palestijnen willen geven (11%); en degenen die alleen maar voorstellen om gebied C te annexeren (15%).
Tijdens de akkoorden van Oslo over de Palestijnse autonomie werden de bezette gebieden in drie administratieve categorieën verdeeld: één onder de volledige controle van de Palestijnse Autoriteit, één onder gedeeld bestuur en een derde – gebied C – uitsluitend onder Israëlische jurisdictie. Gebied C beslaat wel 61% van de Westelijke Jordaanoever, bezit het grootste aantal joodse koloniën en er wonen, voor de goede orde, meer dan 300.000 Palestijnen.
Als we de 28% van de Israëliërs uitsluiten die blijven geloven in de twee statenoplossing en de 30% die niet in staat zijn een antwoord te geven op de peiling, dan is het politiek gezien van belang dat een relatieve maar solide meerderheid een vorm van annexatie wil. Dat is de achtergrond van de stemming van dinsdag 9 april 2019.
Bibi Netanyahu, een oudstrijder van duizend campagnes, legt al zijn gewicht als prestigieus politieker in de schaal. Daarbij inbegrepen de nadruk op niet-bestaande gevaren, allerlei insinuaties en nepnieuws uit de encyclopedie van de sociaal reactionairen.
Een paar dagen terug trok Bibi naar Washington voor een foto met Donald Trump en keerde terug met diens handtekening onder een document waarin hij de soevereiniteit van Israël over de Golanhoogten erkent. Hij speelt ook nog even gastheer voor de Braziliaanse president Jair Bolsonaro van wie men verwacht dat hij de verhuizing van de Braziliaanse ambassade naar Jeruzalem zal aankondigen. Uiteindelijk word het enkel maar de opening van een handelsmissie en wat klinkklare onzin over het nazisme. Zijn internationale campagne rond Bibi af met een ultiem bezoek aan Vladimir Poetin die hem de resten van de sinds 1982 in Libanon vermiste sergeant Zachary Baumel overhandigd. De terugkeer van Baumel’s lichaam heeft emotionele waarde voor de Israëli’s en Bibi, die Poetin twee jaar geleden vroeg om te helpen met deze zaak, strijkt – een paar dagen voor de stemming — de eer op
Misschien dat Benny Gantz op dinsdag een paar zetels meer wint dan Likoed en krijgt hij het recht om als eerste een coalitie en een parlementaire meerderheid te zoeken. Dit is de meest optimistische mogelijkheid vandaag de dag. De realiteit is echter dat Gantz waarschijnlijk geen centrumlinkse meerderheid zal vinden en dat Bibi daar op rechts wel in slaagt. Het wordt wel weer een overvloedige meerderheid van ruziënde extremisten. Israël zal nog etnocentrischer worden, de Israëlische Arabieren zullen meer en meer tweede- en derderangsburgers worden, de Palestijnen zullen nog meer gevangen gehouden worden in hun steden die belegerd worden door kolonisten en omringd zijn door controleposten. En tot slot zal de nieuwe regering het laatste taboe van de internationale diplomatie doorbreken, nieuwe kolonies bouwen en niet alleen meer de bestaande uitbreiden.
In het Israëlische proportionele systeem bestaat nog altijd de hypothese dat Bibi en Gantz samen een regering vormen. Dat zou het voordeel hebben dat de natte dromen van nationaal-religieus rechts gefnuikt worden terwijl Israël internationaal niet verder geïsoleerd geraakt.
De laatste grote hindernis die Bibi ervan zou kunnen weerhouden om in functie te blijven is justitie. Procureur-generaal Avichai Mendelblit heeft hem aangeklaagd voor drie gevallen van corruptie en over een paar maanden volgt een proces. Bibi kan twee records breken. Hij zal langer premier van Israël geweest zijn dan de eerste premier van het land, de legendarische David Ben-Gurion. Het tweede record is dat hij de eerste regeringsleider in functie zal zijn die voor de rechter verschijnt.
