Via zijn advocaten gaf Fatah-leider en politieke gevangene Marwan Barghouthi een interview vanuit de Israëlische Hadarim-gevangenis over het Israëlische bezettingsconflict en het Palestijnse verzet. Een weergave van het interview gevolgd door een portret van deze populaire Palestijnse leider.
Marwan Barghouthi wordt wel eens de Palestijnse Nelson Mandela genoemd. Deze laatste was trouwens op het proces waarop zijn veroordeling (in 2004) is uitgesproken. Hij is bovendien razend populair bij het merendeel van de Palestijnse bevolking (zie verderop zijn portret).
In het interview stelt hij dat we op momenteel een hoogtepunt kennen in de kolonisatieactiviteiten sinds de bezetting van de Westelijke Jordaanoever in 1967. Daarnaast is er de verregaande verjoodsing van Jeruzalem. “Eerst ging het om het ene huis na het andere. Nu deint het uit van de ene wijk na de andere.” Volgens Barghouthi is het een illusie om te geloven dat er met de huidige Israëlische regering vrede mogelijk is, net zo min als dat lukt met de voorgaande regeringen. “Het probleem is dat er geen leiders zijn in Israël zoals Charles de Gaulle in Frankrijk die een einde maakte aan de kolonisatie van Algerije, of zoals De Klerk, de Zuid-Afrikaanse president die de macht aan Neslon Mandela overdroeg. Israël maakt geen vrede en is niet bereid een einde te maken aan de kolonisatie.”
Inmiddels zijn er geruchten en tekenen dat er binnenkort mogelijks een derde Intifada uitbreekt. Maar Barghouthi benadrukt dat zoiets niet zomaar van bovenaf kan gepland worden. “De Intifada is niet het resultaat van een beslissing van deze of andere leider of fractie. Het gaat om de collectieve wil van de Palestijnen. Dat is wat er gebeurde in de eerste en tweede Intifada. Wat we nu nodig hebben is een volksbeweging van vreedzaam verzet tegen de nederzettingen. Een beweging waaraan alle leiders, fracties, organisaties en de Palestijnse Autoriteit aan deelnemen. Het is duidelijk dat de condities onder dewelke de tweede Intifada uitbrak nog altijd aanwezig zijn.”
De recente topbijeenkomst in New York tussen de Palestijnse president Mahmoud Abbas, de Israëlische premier Benjamin Netanyahu en VS president Barack Obama vindt hij een spijtige zaak. “Eerlijk, ik hoopte dat ze niet zou hebben plaatsgevonden omdat het mislukken daarvan al op voorhand vaststond. Het is spijtig dat het standpunt van Obama en verwelkomt door Arabieren, moslims en Palestijnen, geleidelijk aan in lucht is opgegaan. De enigen die voordeel hebben gehaald uit deze top zijn de Israëli’s en de Amerikanen.” Barghouthi stemt volmondig in met weigering van President Abbas om de onderhandelingen opnieuw op te starten zolang de nederzettingen verder uitbreiding nemen. “Hij zou deze houding moeten handhaven. Als de onderhandelingen opnieuw opstarten met een dergelijke regering, wat zullen we winnen?”
Hij vraagt het Uitvoerend Comité van de PLO (Palestijnse Bevrijdingsorganisatie, de koepel van de meeste seculiere politieke partijen) om er te blijven op aandringen dat Israël zich tot een stopzetting van de bezetting verbindt, zich terugtrekt tot over de grens van 1967, het Palestijnse recht op zelfbeschikking erkent, evenals een onafhankelijke staat met Jeruzalem als hoofdstad, VN-resolutie 194 (recht op terugkeer van de vluchtelingen en compensatie) erkent, de nederzettingen stopt en de Palestijnse gevangenen vrijlaat als een voorwaarde voor onderhandelingen met de Israëlische regering. “Ik hoop dat we niet de ervaringen van voorgaande jaren zullen herhalen toen de Israëli’s de onderhandelingen gebruikten als een dekmantel om de nederzettingen uit te breiden en de wereldwijde publieke opinie te misleiden.”
Over de nederzettingen zegt Barghouthi dat het eerst en vooral belangrijk is dat er een vastberaden en samenhangende positie wordt ingenomen op basis van de eerder opgesomde punten. Vervolgens zou het Uitvoerend Comité van de PLO met alle fracties een plan en visie moeten ontwikkelen voor een brede populaire en vreedzame beweging tegen de nederzettingen. “We hebben het Uitvoerend Comité, de fracties en de leden van de Palestijnse Legislatieve Raad (het Parlement) nodig om het volksprotest verder aan te wakkeren.”
“Wat we nodig hebben van Israël en de VS is een beslissing om de bezetting stop te zetten, niet om nog eens te onderhandelen. Onderhandelen doen we nu al jaren en zo is het wel voldoende geweest. De Palestijnse leiders zouden een strategie moeten ontwikkelen om Israël te isoleren en te dwingen de internationale resoluties uit te voeren.”
Volgens Marwan Barghouthi is het plan van de Palestijnse Eerste Minister Salam Fayyad (‘Palestina: het stopzetten van de bezetting, het oprichten van een staat’) een goed plan omdat het de stopzetting van de bezetting als voorwaarde stelt voor de oprichting van een staat. Maar hij vindt dat de PLO en de daarin zetelende fracties daarnaast ook een blauwdruk zouden moeten maken voor een vreedzaam en populair verzet.
Barghouthi heeft altijd de nadruk gelegd op eenheid binnen de Palestijnse beweging. Hij lag mee aan de basis van de oproep van gevangenen in de lente van 2006 voor nationale eenheid. De gevangenen afkomstig van diverse politieke fracties, met inbegrip van Hamas, pleitten daarnaast ook voor de opname van Hamas in de PLO en het recht op verzet. “Het gevangenendocument was in feite het product van de collectieve wil van de leiders van alle fracties binnen de gevangenis. Het was een eer voor me dat ik er aan mocht participeren samen met de leiders van Hamas, Islamic Jihad, PFLP (Volksfront voor de Bevrijding van Palestina), DFLP (Democratische Front voor de Bevrijding van Palestina) en Fatah. Het gaat nog steeds om het beste programma voor politieke eenheid.”
Het recente Egyptische voorstel voor Palestijnse verzoening verwelkomt hij evenzeer. “Ik roep alle nationale en islamitische fracties op om deze gelegenheid aan te grijpen om een alomvattende nationale dialoog te houden waar een akkoord kan gesloten worden voor het einde van oktober, samen met een dringende aankondiging van een datum voor verkiezingen voor een nieuwe president, parlement en het stopzetten van de hetzes in de media en politieke arrestaties. De fracties moeten ook de gevangenen bevrijden en een nieuwe bladzijde omdraaien zodat er nationale samenwerking en pluralisme kan zijn met geregelde verkiezingen.”
(Bron: Maan News Agency, 4 oktober 2009)
Wie is Marwan Barghouthi?
Marwan Barghouthi (50) is een Palestijns militant die zijn politieke autoriteit vestigde tijdens de eerste en tweede Intifada waarin hij een actieve rol speelde. Al heel vroeg, op de leeftijd van 15 jaar, zou hij lid worden van Fatah. Hij was een van de belangrijkste leiders van de in 1987 uitgebroken eerste Intifada. Israël arresteerde en verbande hem naar Jordanië. Zeven jaar later, als gevolg van de Oslo-akkoorden, mocht hij terugkeren. In 1996 werd hij verkozen voor de eerste Palestijnse Wetgevende Raad (Palestijns parlement). Hij verzette zich fel tegen de corruptie binnen Fatah. Tijdens de tweede Intifada, groeide de populariteit van Barghouthi als leider van de Tanzim, de gewapende arm van Fatah. Hij organiseerde ook marsen naar checkpoints en riep in zijn toespraken voortdurend op tot gewapend verzet. Met Arafat en zijn entourage kwam hij meer en meer in conflict omdat hij hen corruptie verweet en de Palestijnse veiligheidsdiensten beschuldigde van mensenrechtenschendingen.
Hij stond bovenaan de Israëlische lijst van meestgezochte personen. Er volgden twee mislukte pogingen om hem uit de weg te ruimen. De Israëlische autoriteiten arresteerden Barghouthi in april 2002 in Ramallah. In mei 2004 werd hij tot vijf keer levenslang + 40 jaar gevangenisstraf veroordeeld wegens moord. Barghouthi weigerde zich te verdedigen tegen de aanklachten omdat hij het hele proces als illegaal en niet legitiem beoordeelde. Op 18 januari 2002, kort voor zijn arrestatie, schreef hij een opiniestuk in de Washington Post: “En terwijl ik, en Fatah waartoe ik behoor, zich ten zeerste verzetten tegen aanvallen op burgers in Israël, onze toekomstige buur, hou ik me het recht voor om mezelf te beschermen, tegen de Israëlische bezetting van mijn land te verzetten en te vechten voor mijn vrijheid.”
Vanuit de gevangenis zet hij zijn politieke rol verder. Hij was een van de initiatiefnemers van het document van de gevangenen voor Palestijnse nationale eenheid (mei 2006). In 2006 werd hij herverkozen voor de Palestijnse Legislatieve Raad. Deze zomer, tijdens het Fatah-Congres in Bethlehem, werd Barghouthi verkozen in het Centraal Comité. Verschillende opiniepeilingen wijzen hem aan als de populairste Palestijnse politicus. Hij staat momenteel op de Hamaslijst voor een gevangenruil met de gegijzelde Israëlische soldaat Gilad Shalit.
(Uitpers, nr. 114, 11de jg., november 2009)