Onderduiken. Dat is de prijs die je moet betalen, ook anno 2021 en ook in Amsterdam, als je doodsbedreigingen ontvangt nadat je in een boek op onverbloemde wijze hebt verteld wat de islam zoal doet met een jonge vrouw van Turkse afkomst. Die jonge vrouw is Lale Gül die in een autobiografische roman de kwellingen beschrijft die ze ondervond en ondervindt door zich los te maken van de godsdienst van haar ouders en familie.
We weten stilaan wel wat de godsdienst, in dit geval de islam, met mens en samenleving kan doen. Maar Lale Gül beschrijft het zo concreet, zo uit het leven gegrepen, dat het je de ogen nog meer opent. Vele mensen gaan echter liever met gesloten ogen door het leven en worden boos als iemand probeert ze tot enig inzicht te brengen. Nog voor de auteur doodsbedreigingen ontving en ze moest onderduiken wist ze dat ze zich aan boze reacties kon verwachten. Zo schrijft ze in haar boek: ‘Gemeenschapsgenoten, sommigen onder u zullen boos worden om wat straks komen gaat, maar weet dat ik hier slechts mijn bestaan beschrijf en de paradoxen waar u aanstoot aan neemt zich vooral in uw eigen hoofd bevinden. En sommigen (…) zullen mij willen wreken. Want met uitzondering van de wijze zal iemand je het niet snel vergeven dat je hem ontnuchtert.’
Lale, die in het boek Büsra heet, groeit in Amsterdam op in een gezin waar de Turkse ouders zich strikt aan de voorschriften van de islam houden. Vooral de moeder wijkt daar geen millimeter van af. De beschrijving van haar leven als kind, meisje en jonge vrouw is een voortdurende kritiek op de islam die ze als volgt definieert: ‘De islam is de laatste collectivistische ideologie die nog zwaar zit te spartelen tegen de stroom der moderniteit.’ Kritiek leveren op de islam is voor Gül ‘een kwestie van beschaving’. Zo laakt ze de schijnheiligheid waaraan vele moslims zich bezondigen. Ze leven helemaal niet volgens de religieuze voorschriften die ze zo vurig verdedigen, iets dat eigen is aan alle godsdiensten. De Koranschool is er volgens Gül vooral om het zoeken naar waarheid te beletten. Voor wetenschap en rede is geen plaats. Voor twijfel zeker niet, hoewel voor Lale Gül de afwezigheid van twijfel de afwezigheid van geestelijke groei is. Gül is het roerend eens met Nietzsche die beweerde dat de beste methode om jongeren te bederven erin bestaat hen gelijkgezinden hoger te doen achten dan andersdenkenden. Voor de auteur is godsdienst een bedwelming, een variant op de gekende uitspraak dat godsdienst opium van het volk is. Voor haar is het geen probleem dat mensen geloven, zolang dat maar een privéaangelegenheid blijft en niet wordt geëist dat het openbare leven op een religieuze grondslag wordt geordend. Dat jongeren van haar generatie die in Nederland geboren en getogen zijn toch denken als hun strikt gelovige ouders kan er bij haar niet in. Ze vindt het ook ongehoord dat godsdiensten door de overheid worden gesubsidieerd.
Vrouwen moeten fatsoenlijk zijn
Dat de vrouw in de islam, zoals in alle godsdiensten, onderdrukt en misprezen wordt is geen geheim. Gül geeft daar tal van voorbeelden van. Zo mag een vrouw voor haar huwelijk niet alleen gaan wonen. Ze zou alleen maar verleid worden om zwaar te zondigen. Voor een jonge man is dat geen probleem. Op de Koranschool kreeg Gül te horen dat vrouwen de zwaarste beproeving zijn voor de mannen. In de lessen over het huwelijk werd vooral gezegd dat de vrouw de man moet gehoorzamen. Bij de geboorte van een jongen moeten twee schapen worden geofferd, bij de geboorte van een meisje slechts één. De getuigenis van een vrouw is maar de helft waard van die van een man. Mannen mogen meerdere vrouwen hebben. Het omgekeerde is ondenkbaar. Vrouwen moeten maagd zijn om te kunnen huwen, mannen niet. Vrouwen mogen door hun man worden geslagen. Een vrouw heeft de toestemming van haar vader nodig om te mogen trouwen, een man niet. Meisjes worden streng aan de leiband gehouden. Jongens mogen hun gangen gaan. Meisjes moeten een hoofddoek dragen na hun eerste menstruatie. Jongens hoeven niets op hun hoofd te zetten na hun eerste zaadlozing. En over menstruaties gesproken: meisjes mogen geen tampon gebruiken, want die zou het maagdenvlies kunnen schenden. En met een geschonden maagdenvlies ben je geen maagd meer en kan je niet trouwen. Dus, leve het maandverband. Make-up, epileren van wenkbrauwen, korte of te strakke kleding zijn allemaal zondig.
Meisjes mogen bij geen andere mensen, familie inbegrepen, overnachten, want overal zijn mannen in huis. En mannen hebben lusten die ze niet altijd onder controle hebben, aldus Büsra’s moeder die eraan toevoegt dat iedere man met zijn geslachtsorgaan denkt. De vrouw mag geen scheve schaats lopen (zoals de clandestiene relatie van de ongehuwde Büsra met haar eveneens ongehuwde Nederlandse vriend Freek), want dan is de eer van de familie geschonden en volgt de eerwraak. In Nederland worden jaarlijks vijfhonderd gevallen van eerwraak, waarvan twintig moorden, bij de politie gemeld. In Turkije raken jaarlijks tweeduizend gevallen tot bij de politie.
Toch besloot de Turkse president Recep Tayyip Erdogan, grote verdediger van de islam, op 20 maart 2021 zijn land terug te trekken uit het verdrag van de Raad van Europa voor het voorkomen en bestrijden van geweld tegen vrouwen. Volgens Erdogan leidt dit verdrag tot de instorting van het gezin en haalt het de vrouwen weg van hun traditionele taken. Voor Erdogan heeft de vrouw maar één opdracht: moeder zijn. Steeds volgens de Turkse president zou het verdrag de homoseksualiteit willen promoten. En in verband met de moorden op vrouwen zei de Turkse vice-president dat vrouwen zich fatsoenlijk moeten gedragen.
Na jaren een fantastische, maar geheime, relatie te hebben gehad met de autochtone Nederlander Freek, verbrak Lale Gül die relatie voor de lieve vrede met haar ouders. Die zouden die man immers nooit aanvaarden. Ook niet als hij zich tot de islam zou bekeren, want dan zou hij in hun ogen niet meer dan een nepmoslim zijn. Het valt op hoe de geëmancipeerde Lale zoveel mogelijk rekening houdt met de gevoelens van haar ouders, ook als het pijn doet. Na de publicatie van haar boek heeft ze de ouderlijke woning toch verlaten.
Links en de islam
Lale Gül kan er helemaal niet bij dat zogenaamd progressieven blindelings de islam en al zijn uitspattingen steunen. Dat gebeurt dan zogezegd uit respect voor de migranten. In feite bewijst dit dat die pseudo-progressieven nog altijd geen onderscheid kunnen maken tussen mensen en de godsdienst die ze belijden. Kritiek op de godsdienst heeft niets te maken met vreemdelingenhaat. Integendeel, die kritiek kan mensen aanmoedigen zich te bevrijden van de godsdienstige vervreemding en onderdrukking. Het toppunt is dat de pseudo-progressieven Gül nu verwijten met haar kritiek op de islam extreemrechts in de kaart te spelen. Ze hebben dus nog niet ontdekt dat extreemrechts niet tegen de godsdienst is, maar wel tegen de migranten, cfr. ‘Eigen Volk Eerst’.
We zouden Lale Gül oneer aandoen door niets te zeggen over haar schrijfstijl: gedreven, recht voor de raap, provocerend, vlot en geestig. Het realistische verhaal wordt overgoten met een humor die niets of niemand ontziet. Het gevolg van de bedreigingen die Gül na de publicatie van haar boek ontving is wel dat ze niet meer over de islam zal schrijven, omdat ze niet meer durft. Een besluit dat alles zegt over onze samenleving. Gelukkig is er de laatste zin van dit verhelderende boek: ‘Men moet trouw blijven aan het vermogen om alles wat vals is genadeloos te verraden.’
