Iran kiest voorgekozen president

De Iraanse kiezers kunnen deze vrijdag een staatshoofd kiezen, maar de theocratie heeft al een preselectie gemaakt zodat die kiezers zich niet al te veel vergissen. Maar zelfs als ze niet helemaal stemmen zoals gewenst, dat is niet zo erg, want de echte machthebbers zijn de Opperste religieuze leider (nu Ali Khamenei) en de Raad der Bewakers die zich niet aan verkiezingen moeten onderwerpen.

Over de echte leiders wordt niet gestemd en de president heeft geen macht, waarom zouden de kiezers zich deze vrijdag massaal verplaatsen, ook al noemde Khamenei het religieuze plicht te gaan stemmen.

De Raad heeft de lijst grondig beperkt tot 7, van wie er een zich op het laatste ogenblik drie terugtrokken. Van de 7 worden er 5 tot het oerconservatieve kamp gerekend, naast twee hervormingsgezinden – van wie een terugtrad. Maar het maakt het weinig uit welk etiket ze hebben.

Raisi

Uittredend president Hassan Rohani werd twee keer gekozen in de hoop op hervormingen, maar zijn twee ambtstermijnen hebben vooral aangetoond hoe weinig ruimte er is voor hervormingen.

De repressie is er zeker niet minder op geworden, elk sociaal protest werd zeer gewelddadig onderdrukt, vrouwen die de hoofddoek afwierpen, werden zeer zwaar aangepakt. Kandidaat Ebrahim Raisi zat in de jaren 1980 achter de massamoorden op Iraniërs die samen met de religieuzen de sjah hadden verjaagd, maar een ander Iran wilden dan deze theocratische dictatuur.

De verkiezing zou de bekroning moeten worden van Raisi, die vorige keer het onderspit dolf tegen Rohani. Raisi is als man van de harde repressie de favoriet van de religieuze topleiders. Met hem geen enkel risico op hervormingen in de zin van een maatschappelijke liberalisering. Tijdens een tv-debat zei kandidaat Mohsen Mehr Alizadeh, de ‘gematigde’ die zich nu samen met ook twee conservatieven terugtrok, onomwonden dat het regime hemel en aarde verzet om hun favoriet te doen kiezen. De anderen zijn figuranten.

Met de terugtrekking van Mehr Alizadeh, een vroegere provinciegouverneur zonder echte basis, zouden de kansen moeten stijgen van die andere “gematigde”, Abdolnasser Hemmati. Maar nogmaals, waarom zouden kiezers zich verplaatsen voor een verkiezing zonder praktisch belang. Misschien willen hoopvolle Iraniërs dan toch Raisi tegenhouden om te beletten dat hij later de echte machthebber, Khamenei, zou opvolgen.

Zie ook:

Iraanse 'eierrevolutie', meer dan een ontlading