Irak in boek

Tegenwoordig kan men geen krant openslaan zonder iets over Irak te lezen. In elk nieuwsjournaal komt Irak uitgebreid aan het bod. Ook worden er wekelijks debatten, conferenties georganiseerd om de complexe situatie van Irak uit te leggen en er oplossingen voor te vinden. Zonder een goede kennis van de Iraakse geschiedenis en cultuur kan je geen analyse maken. In dit artikel zal ik de belangrijkste Nederlandstalige boeken die over Irak gaan bespreken.

Het boek Irak: Een geschiedenis(1) is het basis werk over de geschiedenis van Irak. De schrijver Charles Tripp behandeld de geschiedenis van Irak voor haar onafhankelijkheid. Hij laat zien dat Irak geen kunstmatige creatie is. Maar een land dat een lange geschiedenis heeft. Hij schets de belangrijkste gebeurtenissen van Irak tot aan de Golf oorlog van 1990.

Het volgende boek is een oud boek dat niet meer via de boekhandel is te krijgen maar misschien via tweedehands boekenwinkels. De titel is Minderheden in het Midden-Oosten : Hun betekenis als politieke factor in de Arabisch wereld. De schrijver is de professor Biegel die een aantal boeken over het Midden-Oosten op zijn naam heeft staan. Dit boek geeft de positie van Irak weer in een groter kader. De Sjiieten zijn politieke minderheden in het Midden-Oosten en ook de Koerden. In Irak zijn zij de numerieke de meerderheid maar politiek de minderheid tot voor kort. Het boek geeft het ontstaan weer van het Iraaks nationalisme dat grotendeels het Arabisch nationalisme heeft weg geparkeerd.

Het laatste boek in het Nederlands is het werk In de schaduw van Saddam: Het Koerdisch experiment in Irak.(2) Het boek is een samengesteld werk waar meerdere auteurs hebben aan meegewerkt. De Koerden hebben als linguïstisch etnische bevolkingsgroep een grote invloed in het Midden-Oosten. Ze maken in Irak 20% uit van de bevolking. In Syrië 10% en Turkije meer dan 25%. Sinds de Golf oorlog hebben ze een autonome regio in het uiterste noorden van Irak. Zal de Koerdische autonome regio uitgroeien tot een onafhankelijke staat? Zullen de Koerden in andere landen dit voorbeeld volgen? Al deze vragen en andere komen uitgebreid aan het bod in het boek.

Het boek De Golfoorlog is niet meer te krijgen in de boekhandel maar misschien vind je het in de bibliotheek.Het boek is geschreven is door Charles Van Der Leeuw een journalist die een vergelijkende studie probeert te maken tussen Iran en Irak. De Golfoorlog tussen Iran en Irak is na de Tweede wereldoorlog het bloedigste conflict dat de wereld heeft gekend. Het boek is in gemakkelijke taal geschreven en is zeer gedetailleerd.

Het tweede boek gaat over de Iraakse inval in Koeweit. Koeweit brandt is gepubliceerd door EPO. Het is van dezelfde auteur als het voorgaand boek. Het boek geeft een inzicht in het economische verval van Irak na de oorlog tegen Iran. Irak heeft zich in schulden miljarden dollars verzonken. Het geeft het verhaal weer van oorlog die leidt tot de ondergang van Irak.

Het laatste boek is De Judaskus . Het is een vertaald werk uit het Engels en is geschreven door de Midden-Oosten kenner Kenneth R.Timmerman. Het Westen heeft zich tijdens de Iran/Irak oorlog volledig achter Saddam Hoessein geschaard om te voorkomen dat de Islamitische revolutie van ayatollah Khomeini zich in heel het Midden-Oosten zou verspreiden. Het boek beschrijft dat Europa een grote rol heeft gespeeld in het bewapenen van Saddam en het verstrekken van nucleaire informatie aan Saddam Hoessein.

Het eerste boek dat verscheen over het post-Saddam tijdperk is van de politicoloog Mohammed Hassan. Irak: Oog in oog met de bezetting(3) is wel een simplistisch boek. Het geeft niet duidelijk weer wie tegen de bezetting is en wie er duidelijk voor. Ook schrijft hij niet duidelijk wat en wie het verzet is. Maar het is een interessant boek om te lezen en vooral omdat hij beschrijving geeft van de politieke spelers van Irak.

Het volgende boek is een topper en is zeker de moeite waard om te lezen. Zaki Chehab een journalist die goede contacten had met het voormalige Baath-regime gebruikt deze om in het verzet te komen. Irak in lichterlaaie: Bezetting en opstand geeft een gedetailleerde beschrijving van het verzet. Het verzet is niet altijd hoe het men eigenlijk voorstelt. De schrijver zijn stelling is dat het verzet na een termijn volledig zal worden overgenomen door de Islamisten.

Het laatste boek is een persoonlijk dagboek van Paul Bremer. Het is een kijk achter de schermen van het complexe politiek spel van het nieuwe Irak. Het geeft weer hoe de nieuwe interim-premier Iyad Allawi en de bestuursraad werd gekozen. Het belangrijkste deel van het boek is de opstand van Muqtada Sadr tegen de Amerikanen. Het boek Na Saddam is een verrijking voor de geschiedschrijving rond Irak.

(Uitpers, nr. 92, 9^de jg., december 2007)

(1) http://www.bulaaq.nl/product.php?categorie_id=1&product_id=35

(2) http://www.bulaaq.nl/product.php?categorie_id=1&product_id=34

(3) http://www.epo.be/uitgeverij/boekinfo_boek.php?isbn=9789064453359