Staatsgreep in een ‘ontwikkelingsland’? Soldaten bezetten de omroep. Machtsgreep in een ‘ontwikkeld land? Geen soldaten. Advocaten en bureaucraten. Parlementen zetten presidenten af. Regeringen zetten omroepbazen ‘opzij’. ‘Vlaanderen’: vroeger al ‘Beieren aan de Noordzee’. Nu: Rio aan de Noordzee? Met een regeringsleider die zelfs door de bedaarde CD&V-bankierster Marcia De Wachter met Trump vergeleken werd. Trump of Bolsonaro?
Maar minister-president Jambon blijft er met de vuile voeten doorgaan. Na een ellendig lange reeks besparingen in met name de cultuursector én bij de VRT, besloot de ‘Vlaamse regering’ op maandag 20/1/2020 de in 2016 door haar aangestelde ‘CEO’ van de ‘Vlaamse’ Radio en Televisie te ontslaan.
“Opzij schuiven” heette het overal eufemistisch in de pers (van De Standaard tot Van Thillo’s Laatste Nieuws). Alsof Paul Lembrechts verkast werd naar een ander leuk postje.
‘Hold Up’, intimidatie, ontslag …
“Het vertrek” van Lembrechts volgde op de ‘hold up’ door het Jambon-regime op de VRT en het daaruit volgend conflict van Lembrechts met directeur Media & Productie Peter Claes. Lembrechts eiste diens ontslag. De raad van bestuur – met een meerderheid van NVA, Blok en CD&V – weigerde.
Lembrechts kreeg nochtans de steun van de andere VRT-directieleden. In wat De Standaard “een vlammende brief naar Van den Brande” noemde, “beschuldigden ze Claes van deloyaal en oncollegiaal gedrag, zelfs van intimidatie.” Ook de socialistische en christelijke vakbonden bij de VRT zegden hun vertrouwen op in Claes omdat de man het VRT-personeel zwaar de duimschroeven aan wil draaien.
VRT-personeel? Vlaamse regering: “Weg ermee …”
Door het ontslag van Lembrechts, een oud-bankier, komen de ‘Vlaamse’ regering en haar pionnen bij de VRT andermaal in botsing met het omroeppersoneel. Het wordt stilaan een lange reeks. Toen een eerdere zetbaas aan het hoofd van de omroep, Bert De Graeve, in 1998 de BRT veranderde in VRT, was dat ook al tegen de wil van de overgrote meerderheid van het BRT-personeel.
Het personeelsfront van de VRT, “Iedereen VRT“, verwerpt samen met de vakbonden ACOD, ACV en VSOA, “krachtig” het ontslag van Lembrechts. “Lembrechts heeft zich ondubbelzinnig geëngageerd om de toekomst van de VRT te beschermen tegen de massale besparingen die de Vlaamse regering ons wil opleggen. De reactie van de Vlaamse regering is hem te ontslaan.” Donderdag gingen overigens met hoorzittingen in het Vlaams Parlement, de onderhandelingen van start voor een nieuwe beheersovereenkomst. “Net nu beslist de regering de VRT te onthoofden. Onaanvaardbaar.” (2)
En de winnaar is? Persgroep-baas Van Thillo
Paul Lembrechts is niet de eerste CEO van de VRT die vanwege zijn te onafhankelijk beschouwd gedrag – volgens De Standaard werd Lembrechts ervaren als “iemand die ‘lak heeft’ aan politiek” – het onderspit moet delven tegen een Vlaamse regering die hem aanstelde. Het overkwam ook al Tony Mary die zich tegenover VTM en Van Thillo te strijdlustig had opgesteld.
Wat je daarover in de pers zelden zult lezen is wie twee maal de grote winnaar werd: Persgroep-eigenaar Christian Van Thillo die recent in het Antwerpen van burgemeester De Wever in geen tijd zijn nieuw hoofdkwartier bouwen mocht. (1) Waarna hij prompt de VTM-nieuwsredactie – ook alweer tegen de zin van die redactie – wegtrok uit de Brusselse rand. Moet straks de VRT volgen? Wordt Antwerpen door de separatisten meer en meer gezien als de alternatieve ‘Vlaamse’ hoofdstad, vermits Brussel niet meer in ‘Vlaanderen’ in te lijven valt?
Van Thillo: lang geleden al werd hij de ‘Vlaamse Berlusconi’ genoemd. Is hij niet eerder de ‘Vlaamse’ Murdoch? De man die van in de coulissen de politiek stuurt in zijn eigen commercieel belang.
Kranten moeten niet verhullen, maar onthullen
De Standaard kost nu al 2,5 euro. En krijg je ‘waar’ voor dat geld? Soms wel, soms niet. Op dinsdag 21 januari was het in alle geval verschieten dat De Standaad er in slaagde quasi 3 pagina’s (p. 2-4) te brengen over het ontslag van Lembrechts zonder één keer Van Thillo te vermelden.
De hele ‘berichtgeving’ beperkte zich tot de conflicten tussen Lembrechts en Claes en tussen CD&V-minister Dalle en Lembrechts. Daar ging het nadien op het web, ook op woensdag, volop verder over. Met name over het bemiddelingsrapport over de VRT-top dat mediaminister Benjamin Dalle (CD&V) verklaarde niet gelezen te hebben toen hij Lembrechts ontsloeg.
Maar waar vernam je in de media dat er op de achtergrond andere lui aan de poten van Lembrechts zaagden? NVA-baas De Wever die de VRT liefst zou begraven én compagnon Van Thillo. Wordt het niet pure desinformatie als je alleen het poppenspel toont maar niet wie aan de touwtjes trekt?
Op pagina 19 in De Standaard van dinsdag werd beschreven hoe ook de Britse BBC en de Nederlandse NPO onder druk staan. Ook daarbij weer geen woord over de commerciële belangen die tegen de openbare omroepen ageren. Ook daar werd de economisch machtsstrijd vergeten en lag de focus op persoonlijke schandalen en hoge gages; alsof die bij de privézenders niet uitbetaald worden. Rupert Murdoch: we mogen veronderstellen dat DS-journalist Dominique Minten van die mediatycoon al gehoord heeft? Dat journalisten van De Standaard, Van Thillo niet durven bekritiseren, valt te begrijpen. Wie als krantenjournalist bij De Standaard-groep buitenvliegt, kan alleen nog bij De Persgroep terecht. Maar waarom Murdoch niet vermelden ? Omdat dan gevaarlijke parallellen zichtbaar worden?
Van Thillo start ‘Vlaamse Netflix’ + 2de VTM en kaapt VRT-kopstuk weg
Nog geen twee dagen na het ontslag van Lembrechts pakte Van Thillo’s ‘De Persgroep Media’ (DPG) op woensdag uit met het nieuws dat de ‘Vlaamse Netflix’ er komt. In 2020 lanceert DPG een betalende streamingdienst. Met zowel lokale als internationale programma’s en veel ‘exclusieve content’. DPG Media lanceert de Vlaamse Netflix alleen. Eerder waren er wel gesprekken met VRT, SBS en met de telecombedrijven Proximus en Telenet. “Of” het aanbod van de Persgroep-Netflix “voldoende zal zijn om de kijker te laten betalen voor een tweede abonnement, naast Netflix, is nog de vraag” schreef Hilde Van Gool op woensdag in het ezine Netties. “Vooral omdat je heel wat van die content gratis op de reguliere tv-kanalen zal kunnen bekijken”…”
Verder komt er een tweede VTM-zender, terwijl de twee kinderzenders samensmelten. VTM lokte ook weer een VRT-kopstuk weg: nethoofd Maarten Janssen verruilt Ketnet voor een job als ‘channelmanager’ van VTM. Hij moet “het DNA van VTM als familiezender bewaken” meldde De Standaard op dinsdag. Het DS-artikel over hem eindigde met te vermelden dat “alle betrokken partijen ontkennen dat er een link zou zijn tussen de overstap van Jansen en de perikelen aan de top van de VRT. Het is in ieder geval zo”, schreef Ton Hermans, “dat Janssen bij VTM komt kort nadat daar een bezuinigingsoperatie is afgerond, waarbij 87 jobs sneuvelden.” Waaronder die van Janssens voorganger, Ricus Jansegers. Benieuwd hoe lang Janssen het aan de VTM-top vol houdt, want van Christian Van Thillo is bekend dat hij keihard met ‘zijn mensen’ omspringt.
Wil VLD de VRT privatiseren?
In het VRT-programma ‘De Afspraak’ op vrijdag kon oud-VRT-journalist Walter Zinzen even de naam van Van Thillo vermelden en dat die mijnheer wel heel toevallig kort na het ontslag van Lembrechts, uitpakte met grootse plannen (tweede zender + Vlaamse Netflix). Zinzen stelde ook dat het Vlaamse regeerakkoord allesbehalve vriendelijk is voor de VRT. Een vermindering van dotatie én van de reclame-inkomsten, dat is om de concurrentie plezier te doen.
Els Ampe – kandidaat VDL-voorzitster – hamerde er op dat het ‘genant’ was dat een minister de CEO van de VRT benoemt en ontslaat. Zij pleitte voor een ‘depolitisering’ van wat ze beschouwt als een ‘media-bedrijf’ … En in dat bedrijf zou volgens haar privé-kapitaal kunnen ingebracht worden. Het begin van de privatisering van de omroep. Naar een scenario zoals bij Belgacom-Proximus en De Post. Waarbij er winst gemaakt moet worden voor de privé-partners … Moeilijk voor de media in een tijd dat grote reclamebudgetten weggezogen worden door Google en Facebook naar Amerika.
Maar met privé-investeerders erbij, heb je volgens Noël Slangen “geen openbare omroep meer. Wat is typisch aan een openbare omroep? Dat men keuzes kan maken los van commerciële beweegredenen.” Waarbij hij de investeringen in ‘Vlaamse fictie’ als voorbeeld gaf. Deed denken aan Bert De Graeve die vaak hamerde op het belang van de ‘Vlaming’ gratis alle belangrijke sportwedstrijden te laten bekijken.
Zonder onafhankelijke berichtgeving, geen democratie
Dient een openbare omroep niet in eerste instantie voor dat wat Ampe als laatste vermeldde in haar opsomming van taken voor de VRT: “sport, cultuur, fictie, nieuws … “
Merkwaardig dat vervolgens ook oud-journalist Zinzen ging hameren op de VRT als “in de eerste plaats een culturele instelling”.
Merkwaardig hoe zelfs Zinzen niet wees op het belang van onafhankelijk vergaarde en gratis gebrachte, maatschappelijk relevante informatie voor de hele bevolking als noodzakelijke voorwaarde voor een democratische samenleving!
NVA en Persgroep gaan voor ideologische dominantie
Merkwaardig ook dat niemand in alles wat ik de voorbije week onder ogen kreeg er op wees hoe NVA door zijn nauwe band met De Persgroep van Van Thillo zijn conservatief/ultraliberale ideologische dominantie over wat zij ‘Vlaanderen’ noemen, wil versterken.
“De valse start van de Vlaamse regering blijft zich wel doorzetten” rondde Ivan De Vadder zijn moderatie van De Afspraak af. Maar is dat een valse start of een toepassing van de ‘schock-doctrine’ zoals we andere rechtse regimes in andere landen al hebben zien toepassen?
Via de bevriende Van Thillo-pers kunnen NVA’ers en het Vlaams (bouw-, chemisch en ander) patronaat dat ze dienen, de beeldvorming overigens weer in hun richting sturen. Kijk maar naar al de verhalen die ‘Dag Allemaal’ al bracht van, met en over Bart De Wever.
Onlangs nog liet het grootste weekblad van ‘Vlaanderen’ de ‘godfather’ interviewen door twee kinderen van bekende Vlamingen. “Ik heb zo hard gewerkt en het haalt allemaal niets uit” mocht De Wever op de cover van Dag Allemaal klagen. In het interview zelf mocht hij de klimaatjongeren vaderlijk de pan uitvegen …
Met ‘Het Laagste Nieuws’ naar ‘Vlaamse bananenrepubliek’ …
Op zaterdag nog eens een weekendnummer van Het Laatste Nieuws gekocht. De ‘grootste krant van Vlaanderen’. Zaterdag was dit hét grote Vlaanderenschokkende nieuws: dat ‘Rode Duivel’ Michy Batschuayi “ergens in Duffel een halfdoof dochtertje van twee” heeft, waarvoor “haar mama” via de rechtbank alimentatie moest afdwingen. Het verhaal over dat ‘liefdeskind’ domineerde de cover (met als enige echt wereldnieuws: het coronavirus) en vulde de pagina’ drie en vier van de krant. Andermaal een toepassing van Van Thillo’s stelregel dat journalisten niet moeten brengen wat de mensen moeten weten, maar wel wat de mensen willen weten …
Van rechtszaken krijgen ze bij HLN nooit genoeg en dus mochten ook ‘het euthanasieproces’ en verder strafpleiter Hans Rieder niet ontbreken. Heelder pagina’s ook voor een populaire tv-presentator, twee fietsersvriendinnen, ‘mevrouw Panamarenko’ én twee middenpagina’s voor een ziekenhuis voor pedofielen.
En waar moesten we het altijd zo luciede opiniestuk van Jan Segers gaan zoeken? Een kolom aan de binnenkant van de linkerpagina 12. Waar je het zou verwachten, op de eerste binnenpagina, prijkte de HLN-columniste Nadine Van der linden met een ten voeten uit-geposeerde-foto. Zij had het over hoe mensen moeten en zullen leren om de ‘speeltuin’ van het Internet op orde te krijgen. Ja, het zal wel. Blablabla. Segers kreeg nota bene geen foto ten voeten uit; enkel zijn hoofd mocht er bij.
Gelukkig zou je nog gaan denken heeft ons land nu een vrouwelijke premier en zo mocht Sophie Wilmes dan toch ook pagina 13 vullen. In de volgende katerns: veel showbizz-nieuws (uiteraard ook over borsten op het Internet) en ondraaglijk veel sportnieuws. De reclamebijlagen had ik uiteraard al in de krantenwinkel achtergelaten nadat ik voor zoveel papierverspilling 3,5 euro had mogen neertellen.
Het venijnigste was wellicht dit rechts bovenaan pagina 7: “MNM-dj in de clinch met vakbonden: “VRT staakt niet””. Hebben ze toch wel een jonge dj gevonden om “de bonden er van langs te geven in een vlammende open brief”. Volgens het jonkie waarvan ik u de naam bespaar, staakt niet de VRT, maar de vakbonden. En de vakbonden: daar heeft Het Laagste Nieuws als rechts pulpblad dik de pest aan. Zouden al zijn werkende lezers zich van de anti-vakbondsmanipulatie bewust zijn?
Als dit ‘onze’ pers van de toekomst wordt, krijgen we hier Zuid-Amerikaanse toestanden waarbij een totaal gedesinformeerde bevolking stemt op de goorste extreemrechtse figuren. Zie nu al de door de VRT ontmaskerde maar via Vlaams Belang verkozen geraakte Dries Van Langenhove.
De strijd voor ‘de culturele ecologie van onze planeet’
“Als eerste stap naar de opbouw van een alternatieve wereld moeten we een einde maken aan het in onze geest ingeplante wereldbeeld en aan al die valse beloften die alleen maar dienen om de misdadige en overzadigbare behoefte aan verkopen, te rechtvaardigen en te realiseren.” (John Berger)
Eerder werd hier al vermeld dat ook BBC en NPOS onder druk staan. Niet alleen van politici maar vooral van de commerciële belangen die hen hun ‘marktaandeel’ willen afpakken. Hetzelfde in andere landen, zoals Duitsland bv. Overal zijn politici bezig met het uitverkopen van collectieve eigendommen waaronder de openbare omroepen, aan privébelangen.
Jaren geleden waarschuwde Michael Tracey, professor massacommunicatie aan de universiteit van Colorado (V.S.) en auteur van het boek “The Decline and Fall of Public Service Broadcasting and the Production of Political Television”, al voor de uitverkoop van de openbare omroepen.
In de VPRO-reeks ‘Beeldstorm’ wees hij op het gevaar dat de nieuwe media de economische uitbuiting van de samenleving door een kleine groep topindustriëlen doen toenemen. Terwijl de overheid bij gebrek aan geld en visie, afhaakt, krijgen commerciële reuzen zoals de beruchte Amerikaanse GAFAM (Google, Apple, Facebook, Amazon en Microsoft) vrij spel. Het winstbejag van deze multinationals bepaalt wat er ontwikkeld wordt en wat niet.
Tracey bestudeerde de maatschappelijke effecten van commerciële televisie in de V.S. Hij beschouwt de manier waarop de Amerikaanse commerciële media functioneren als zeer ongezond voor onze planeet. De ‘triviale nonsens’ die commerciële media over de wereld uitstrooien, leiden de mensen af van de dingen waar het echt om gaat. Ze maken van de burger een kritiekloos consumerende parasiet die het ecosysteem waarin hij leeft naar de bliksem helpt. Tracey stelt dan ook dat
het grote gevaar voor de toekomst van deze planeet, niet alleen een fysisch ecologisch gevaar his, maar een gevaar dat de culturele ecologie van onze planeet betreft.” (2)
En het gevecht voor de ‘culturele ecologie’ wordt uitgevochten via de media. Vandaar dat we ons allen moeten engageren om overal waar mogelijk de commercialisering en trivialisering van de media te onthullen en te bestrijden. Een niet aflatende strijd waarin alleen de scherpste geesten stand kunnen houden en resultaten boeken.
Voetnoot
(1)Voor een kritisch artikel over “Vlaams regeerakkoord draagt stempel Christian Van Thillo”, zie Apache: https://www.apache.be/2019/10/02/vlaams-regeerakkoord-draagt-stempel-christian-van-thillo/?sh=293ca40fdaf703f7bfb81-1662601330
(2) TRACEY , M., citaat uit WIERING, F. & SCHRÖDER, R., “Beeldstorm, voorlopig handboek voor de digitale revolutie”, VPRO, 1994. Dit handboek bevat de teksten van de interviews uit de documentaire serie ‘Beeldstorm’ van de VPRO, 1994
Dit artikel is een bundeling van artikels eerder verschenen in het elektronisch dagblad De Groene Belg.
