Bangladesh eist met grote aandrang dat India de afgezette premier Sheikh Hasina uitlevert om in Dhaka terecht te staan voor haar moorddadige repressie tegen opposanten. Onder Hasina waren de relaties tussen beide landen erg goed. Maar sinds ze werd verdreven, schiet daar niets van over. Indiërs komen massaal op straat tegen wat ze de vervolging van hindoes in Bangladesh noemen.
Bangladesh is maar één van de buurlanden waarmee India niet op goede voet staat. Met Pakistan is het van oudsher, sinds 1947, permanente spanning die ook al tot oorlogen leidde. Maar het gaat ook minder met Nepal, en sinds de verkiezing van een nieuwe president zijn de relaties met Sri Lanka gekoeld. Op de nabije Maldiven wonnen voorstanders van nauwere banden met China – en lossere met India – vorig jaar de verkiezingen.
Bangladesh
De Indiase diplomatie pronkt op het wereldtoneel met de prominente rol van India in allerlei clubs, zoals de G 20, het Samenwerkingsverband van Shanghai, de Brics. Ze kan praat gaan op goede banden met tegelijk de VS en Rusland. Maar in de eigen buurt loopt het dus minder.
In India is er al enkele weken een campagne tegen wat radicale hindoegroepen de vervolging van hindoes in Bangladesh noemen. Van de 170 miljoen inwoners in dat land zijn er ca 12 miljoen hindoe. Die zouden na de afzetting van Sheikh Hasina begin augustus worden aangevallen en mishandeld, fanatieke moslims zouden hun woningen binnendringen. Indiase media brengen dagelijks berichten over mishandelingen en vernielingen van eigendom. Hindoegroepen organiseren, gesteund door de regerende Bharatiya Janata Party (BJP) van premier Narendra Modi, massabetogingen in solidariteit met de “vervolgde geloofsgenoten”.
In Dhaka wordt dat zwaar geminimaliseerd. Na de vlucht van Hasina worden wel massaal militanten van de Awami Liga, vooral van de jeugdafdeling, afgeranseld en bezittingen vernield. Onder die Awami zijn er inderdaad nogal wat hindoes, want die zagen in de regering Hasina een beschermer van hun belangen en van hun veiligheid tegenover fanatieke moslims.
Hasina wordt beschuldigd van misdaden tegen de mensheid voor de gewelddadige onderdrukking van de studentenbeweging. Die was aanvankelijk gericht tegen een nieuwe maatregel voor begunstiging van Awami-leden bij de postenverdeling, maar richtte zich al snel tegen haar autoritair bewind (vanaf 2009) als dusdanig. Na haar vlucht is ze in New Delhi met open armen ontvangen, ze kreeg naast asiel ook een riant verblijf in een chique buut. En ze kan ongehinderd felle boodschappen “tegen de fascistische regeerders in Dhaka” uitsturen nar haar aanhangers.
Sri Lanka en Adani
Op Sri Lanka moet de drie maanden geleden geïnstalleerde linkse president Anura Kumara Dissanayake schipperen tussen de energie-afhankelijkheid van India en zijn kiesbeloften om de Indiase invloed tegen te gaan.
Die invloed was sterk toegenomen na de val in 2022 van de clan Rajapaksa die het land in een financieel-economische afgrond had gestort. De nieuwe president Ranil Wickremesinghe sloot in 2022 enkele belangrijke akkoorden af met de groep van Gautam Adani, de Indiase zakenman die dankzij zijn nauwe banden met Modi een van de rijkste mannen van Azië is geworden. Adani zit momenteel alweer in de problemen door een klacht tegen hem in de VS voor omkoperij op grote schaal.
Adani is nu de baas over grote oliedepots op Sri Lanka en hij kreeg opdracht de containerterminal van de haven van Colombo uit te bouwen. Dat laatste is een project waar de VS met meer dan een half miljard euro bijspringen om zo de invloed van China tegen te gaan. Maar wat veel Srilankanen vooral dwars zit, is een groot windmolenpark toegekend aan Adani Green Energy, met daarbij een contract voor energievoorziening tegen een hoge prijs. Ook de dure energieprijzen van Adani spelen een rol in de wrijving tussen India en Bangladesh. Dissanayake beloofde in zijn verkiezingscampagne dat project stop te zetten. Voor dat windmolenproject was er geen openbare aanbesteding, er was alleen de druk vanuit New Delhi om het aan Adani te geven.
Adani had nog meer plannen, onder meer om het beheer van de drie luchthavens binnen te halen. Maar met de nieuwe president wort dat onwaarschijnlijk. De partij van de president, de JVP, voert al decennia lang campagne tegen het “Indiase expansionisme” en is voor nauwe samenwerking met China.
De grenzen van Nepal
Met Nepal zijn de relaties ook al een tijd niet meer wat ze zo lang waren. Veel Nepalezen vinden dat India al te veel op Nepal neerkijkt. China heeft de jongste jaren veel vrienden gemaakt in Kathmandu. De Nepalese premier Sharma Oli keerde begin deze maand met een koffer aan overeenkomsten terug uit Peking, terwijl er met New Delhi druk gebakkeleid wordt over de grens tussen beide landen.
Toen diezelfde Oli ook al in 2020 premier was (hij is het nu voor anderhalf jaar) publiceerde Nepal een kaart waar verscheidene regio’s als Nepalees waren ingekleurd terwijl India die tot zijn grondgebied rekent. Dit jaar verscheen diezelfde kaart tot woede van New Delhi op Nepalese bankbiljetten.
Er is ook een rijstdispuut. Als traditioneel uitvoerland, voert Nepal nu al jaren jaarlijks rijst in, vooral uit India. New Delhi maakte dat moeilijk met beperkingen en taksen, wat kwaad bloed zette aan de overkant.
Kwaad bloed is er ook rond de geboorteplaats van de Boeddha. Het staat buiten kijf dat dit in Nepal was, aldus de Neplezen. Helemaal niet, zeggen ze in India, dat gebeurde op onbetwistbaar Indiaas grondgebed.
Maldiven
Op de eilandengroep Maldiven hangen ze voor veel af van de overzeese buur India, ongeveer alles – voedsel, medicijnen, energie – moet aangevoerd worden. Deze staat van een half miljoen inwoners zit ook met de schuldenlast voor een deel gevolg van mega-investeringen met het oog op de stijgende zeespiegel die de eilanden bedreigt.
Tot vorig jaar zagen de Maldiven India als een goede buur. Sinds de verkiezingen van oktober 2023 verkiest het land een verre vriend, China. Mohamed Muizzu werd vorig jaar tot president gekozen met de belofte dat hij het Indiase militair contingent zou wegsturen en betere betrekkingen met Peking zou aanknopen. Voor China zijn de Maldiven een belangrijke schakel in hun Belt and Road Initiative, de route naar Afrika en Europa.
De voorbije weken werd vanuit de Bank of Maldives even paniek gezaaid, financiële overdrachten naar het buitenland werden drastisch beperkt. Na enkele uren werd dat ingetrokken. Er is een vermoeden dat Indiase kringen de president stokken in de wielen willen steken.
Die burentwisten doen de reputatie van India in de rest van de wereld geen goed. Maar meer dan een beetje hinderlijk is het niet, alleen vriend Adani heeft het even lastig. Intussen kunnen Modi en zijn BJP het lot van de hindoes in Bangladesh volop aanwenden voor binnenlands gebruik.
