Een Belgische prinses is een Belgische frietketen gaan openen in India, terwijl een hoge delegatie van de EU aangevoerd door Ursula von der Leyen er over een handelsakkoord overlegde. India wordt her en der zelfs voorgesteld als een reddingsboei voor het Europa van de EU dat economisch zo erg geprangd zit tussen de VS en China, om over politiek nog niet te praten. Narandra Modi glundert meer dan ooit.
Over Modi’s illiberaal regime, geen woord. Hij kan zich daarentegen wentelen in de verhalen over die grote reus India als zowel dam tegen als alternatief voor China dat plotseling de leiding neemt van de wereld in transitie, met zijn batterijen, zonnepanelen, elektrische voertuigen en nu ook al AI met o.m. DeepSeek. India heeft toch ook zijn hooggeschoolde technologische wereld en kan de rol ‘fabriek van de wereld’ overnemen. Kijk maar naar de fantastische groeicijfers van de economie
Superrijk
Nu, daar zijn twijfels over de cijfers, en vooral over het verder verloop. De vorige maand opgestelde begroting wil vooral de zwakke binnenlandse vraag aanzwengelen door de zogenaamde middenklasse meer financiële armslag te geven zodat ze meer kan consumeren. Die middengroep is al zo klein, en nu verarmt ze bovendien. De groei van de voorbije jaren komt vooral de dunne superrijke bovenlaag ten goede. Vooral dan de ondernemers die groot en rijk geworden zijn aan de zijde van Modi en diens “crony capitalism”.
Zakenlieden als Gautam Adani en Mukseh Ambani, de rijkste mensen van Azië. Met een geschat vermogen van rond 120 miljard dollar sprong Adani vorig jaar over Ambani als rijkste persoon van Azië. In juli vorig jaar haalde de familie Ambani de wereldpers met een trouwfeest voor zoon Anant dat 600 miljoen euro zou hebben gekost.
Mumbai heeft Peking geklopt als thuisstad van dollarmiljardairs: 92 wonen er nu, berekent Hu Run, de in Shanghai gevestigde maatschappij van Luxemburger Rupert Hoogewerf die al jaren een referentie op het vak van superrijken is. Volgens ‘Forbes’ zijn er in India 271 dollarmiljardairs.
De Indiase superrijken, dat is de top van een piramide van sterk toegenomen ongelijkheid. De voorbije jaren werd een mythe gecreëerd over de enorm groeiende middengroep, vele honderden miljoenen Indiërs met toenemende koopkracht. Een middenklasse van 570 miljoen personen, berekende ‘People Research on India’s Consumer Economy’. Men zit bij de middenklasse vanaf een gezinsinkomen van 5550 euro per jaar. Of 462 euro per maand. Andere berekeningen hebben het over een reële middengroep van 130 tot 140 miljoen personen.
Groeien
Uit de begroting spreekt de bezorgdheid over de koopkracht van die ‘klasse’, want die stagneert, gaat zelfs achteruit. Dat heeft onder meer te maken met een inflatie die voor voedsel rond 9 % ligt. Bij die middengroep zitten nogal wat ‘witte boorden’ en die zien hun loon stagneren en hun jobs bedreigd door de snelle automatisering van hun beroep.
Om die groepen tot meer consumptie te bewegen, verlaagt minister van Financiën Nirmala Sitharaman de belastingdruk. Tot een inkomen van 13.400 euro (per jaar) worden geen belastingen betaald (tot nu vanaf de helft daarvan). Slechts 5 % van de Indiërs betaalt belasting op het inkomen, wat dus een beeld geeft over de beperktheid van die middengroep: 5 % dat is 70 miljoen, nog minder dan de eerder vermelde 130 miljoen. Pew Research Center gaat nog iets lager: een middengroep van 66 miljoen mensen. Conclusie: India heeft nauwelijks een ‘middenklasse’. The missing middle class of India, aldus Thomas Piketty.
Die verminderde belastingdruk zou de economische groei moeten stimuleren. Na enkele jaren van indrukwekkende groeicijfers, boven 8 %, wordt die voor dit jaar geraamd op 6,4 %. Voor Europeanen nog indrukwekkend, maar niet genoeg om de grote stroom van jonge werkzoekenden, vooral die met een hoger diploma, op te vangen.
Oxford Economics maakte een vergelijking van de middengroepen in China en India. In 2022 waren er minstens 660 miljoen Chinese volwassenen met 10.000 euro jaarinkomen (meer dan 800 euro per maand). De 40 % Chinezen in het midden van de inkomenspiramide hadden een bruto-jaarinkomen van bijna 30.000 euro, tegenover 8.500 voor hun veel minder talrijke Indiase ‘lotgenoten’.
800 miljoen
Tot daar de zogenaamde middengroepen. Maar wat met de massa Indiërs die trachten hun brood te verdienen in wat zedig “de informele sector” wordt genoemd. Naargelang de bron gaat dat van 80 tot 90 % van alle Indiase werkkrachten buiten de landbouw. Dat betekent 80 tot 90 % zonder enige sociale bescherming. Met als toemaat de discriminatie van de lagere hindoekasten en van de religieuze minderheden, zoals de 200 miljoen moslims. Over de koopkracht van die enorm grote groep, bekommert de begroting zich minder.
Die grote groep heeft weinig gehad aan de grote infrastructuurwerken van de voorbije jaren die de indruk van een India in volle expansie gaven. Dat is ten dele gezichtsbedrog, aldus een analyst als Pratap Bhanu Meta in de ‘Indian Express’. Het gaat soms meer om prestige en bluf dan om efficiëntie. Veel ondernemers die niet tot Modi’s vriendenkring behoren, hebben nog weinig vertrouwen in deze regering die vooral haar vrienden bedient. Ze zou veel meer moeten investeren in onderwijs, want een grote groep van kinderen blijkt na schooltijd nog altijd analfabeet te zijn. Dat legt een zeer zware hypotheek op alle ambitieuze plannen, onder meer om van India de fabriek of de dienstendraaischijf van de wereld te maken.
Dat gebrekkig onderwijs geeft de grote ongelijkheid een permanent karakter. Permanent, of erger: het wordt alsmaar erger. In 1990 had de top tien 34 percent van het nationale inkomen. Dat is intussen gestegen tot 57,7 percent. Zoals in zoveel andere landen: rijken worden rijker, sommigen superrijk. De markt van dure woningen en luxeproducten doet het in India nog altijd zeer goed.
Eén miljard Indiërs heeft nauwelijks een besteedbaar inkomen, berekende Blume Ventures (een “durfkapitaalbedrijf). Het aandeel van de onderste helft in het nationaal inkomen is intussen gedaald van 22 tot 15 percent. Nog een cijfertje: 60 % van de bevolking, ca 800 miljoen mensen, moet rondkomen met minder dan 5 euro per dag, met voedselprijzen die elke dag stijgen. Het zijn die 800 miljoen die maandelijks 5 kilo graan per persoon krijgen, vaak met een foto van Modi op de graanzakken.
