Tot zelfs het Witte Huis vond dat Israëls "Operatie Regenboog" in het Palestijnse vluchtelingenkamp Rafah in de Gazastrook in mei met 42 doden en honderden huizen vernield niet de "vrede en veiligheid" dienden. Minister van Buitenlandse Zaken Colin Powell veegde Israël de mantel uit. En voor één keer gebruikten de VS hun veto niet tegen een resolutie van de Veiligheidsraad, waarin Israël werd veroordeeld.
Tekening: Etienne Heyndrickx
Ook voor de Israëlische minister van Justitie, Yosef Lapid, werd het wat teveel. Hij zei dat het beeld van een oude vrouw, die in de ruïnes van haar door bulldozers vernielde huis naar medicijnen zocht, hem deed denken aan zijn in Auschwitz omgekomen grootmoeder. Het werd hem niet in dank afgenomen door zijn collega’s ministers. Maar het is al heel wat dat een Israëlisch regeringslid kritiek durft uit te oefenen op de manier waarop het Israëlische leger te werk gaat.
Kortom, buiten Israël veroordeelde iedereen, zelfs de VS, het Israëlisch optreden, dat gezien in het licht van de Geneefse Conventies ter bescherming van burgers in oorlog als een oorlogsmisdaad kan worden bestempeld. Maar zoals gewoonlijk werd er geen enkele sanctie getroffen of zelfs maar in het vooruitzicht gesteld. Israël kan gerust zijn: het mag verder ongestraft oorlogsmisdaden blijven begaan. De resolutie van de Veiligheidsraad kan bij de vele veroordelingen en negatieve commentaren worden gevoegd die Israël al eerder dit jaar opliep en te verwerken kreeg naar aanleiding van zijn liquidatiepolitiek, waarvan onder meer Hamas-leider sjeik Yassin het slachtoffer werd, en van gelijkaardige moorddadige aanvallen eerder in Rafah en elders in de Gazastrook.
Het irriteert de "internationale gemeenschap" wel dat Israël grof en zonder enig respect voor mensenlevens te werk gaat omdat dit slecht overkomt bij de publieke opinie en, nog erger, die publieke opinie opzet tegen Israël (zoals bv. bleek toen de EU-burgers in een opinieonderzoek Israël als de grootste bedreiging voor de vrede aanwezen). Maar ze laat gewoonweg begaan. Dat is al jaar en dag zo. Meer nog, ze steunt Israël politiek, economisch en financieel. Met andere woorden, ze betaalt voor de bommen en granaten waarmee Palestijnen worden gedood, betaalt voor de "muur van de schande", betaalt voor de onder het internationaal recht illegale nederzettingen in de bezette Palestijnse gebieden. En, toppunt van cynisme, ze betaalt ook de kosten van de Israëlische bezetting onder het mom van een "aanzienlijke steun" aan de Palestijnen, terwijl het gewoonweg hulp aan Israël is.
Alhoewel zowel Washington als de Europese Unie geregeld ritueel laten horen dat ze werk gaan maken van vrede in het Midden-Oosten doen ze eigenlijk niets anders dan Israël laten begaan. President Bush heeft dit ook met zoveel woorden gezegd tijdens het jongste bezoek van Israëls premier Ariel Sharon aan het Witte Huis op 14 april. Bush zit wel, gezien de catastrofale situatie in Irak, in een lastige herverkiezingscampagne, maar hij ging veel verder dan Sharon had durven dromen: Israël mag een aantal nederzettingen op de westelijke Jordaanoever annexeren, geen recht op terugkeer van de Palestijnen, volledige steun voor het (inmiddels afgeketste) plan voor de zgn. "ontruiming" van de Gazastrook.
De EU houdt formeel nog altijd vast aan de internationale legitimiteit en beweert "neutraal" te zijn in het conflict, maar in praktijk loopt ze Washington gewoon achterna. Ondanks haar vele verklaringen is er nog niets in huis gekomen van het stappenplan van het "Kwartet" (VS, VN, Rusland en EU), waaronder er eigenlijk al begin dit jaar een "voorlopige" Palestijnse staat had moeten zijn en volgend jaar een definitieve. Men kan zich afvragen waarom de EU er een speciale gezant voor het Midden-Oosten op nahoudt. De eerste, de Spanjaard Miguel Angel Moratinos, had in specialistenkringen de reputatie de ambassadeur van Israël bij de EU te zijn…
Europa gaat ervan uit dat Israël geen strobreed in de weg mag worden gelegd omdat dit het vredesproces zou kunnen bemoeilijken! In elk geval heeft die houding de vrede nog geen stap dichterbij gebracht. Integendeel, ze bemoeilijkt de vrede omdat inmiddels voortdurend "feiten" worden geschapen op het terrein. Wie zich herinnert hoeveel voeten het in de aarde had om een paar duizend Israëlische kolonisten uit de Egyptische Sinaï-woestijn te evacueren in ruil voor vrede met Egypte, kan zich moeilijk voorstellen hoe enige Israëlische regering 500.000 kolonisten (250.000 in en rond Jeruzalem en de rest elders op de Westelijke Jordaanoever) zonder enorme druk van buitenaf – zeg maar sancties, blokkade… – terug naar gebied binnen de grenzen van 1967 zou kunnen halen. Zelfs de paar duizend kolonisten in de Gazastrook repatriëren is geen haalbare kaart gebleken.
Een logische stap van de EU zou zijn het associatieakkoord met Israël op te schorten omdat Israël de bepalingen inzake de naleving van mensenrechten niet respecteert en ook fraude pleegt door producten uit de bezette gebieden als "Israëlische" producten slijt zonder de anders veel hogere invoerrechten te moeten betalen. Maar daar verzetten de EU-ministers zich tegen. Officieel heet het dat er in de ministerraad geen meerderheid, laat staan unanimiteit, is voor die maatregel. Maar merkwaardig genoeg is er steevast wel een meerderheid, zelfs unanimiteit, als het erop aankomt Israël voordelen te verschaffen.
Met andere woorden, er wordt door Europa nog wel lippendienst bewezen aan de princiepen en procedures, maar vrijwel geen enkele minister – als er al één is – hangt echt een "evenwichtige benadering" van het Midden-Oosten-probleem aan. Ze voeren allemaal een pro-Israëlisch beleid, al wordt dat, zoals in het geval van België weggestopt onder de theorie van "equidistantie". Equidistantie of gelijke afstand houden met beide partijen komt er in realiteit op neer dat men de sterkste partij de vrije hand laat. Iets wat men op de Balkan, ondanks een officieel wapenembargo nooit heeft gedaan, want Slovenië, Kroatië, de Bosnische Moslims en de Albanese Kosovaren werden bewapend en kregen versterkingen van moslim-fundamentalisten uit de hele wereld toegestuurd om een "evenwicht" te scheppen met de Serviërs zonder hetwelk een oplossing van de problemen niet mogelijk werd geacht.
In het Midden-Oosten zou dat wel kunnen? Larie, het is een uiting van een onvoorwaardelijk pro-Israëlische opstelling. De Belgische minister van Buitenlandse Zaken Louis Michel liet vorig jaar mei, in de aanloop tot de parlementsverkiezingen, overigens volledig het masker vallen in een interview met de Brusselse Radio Judaica, waarin hij zich "outte" als een supporter van Israël. Geen sprake meer van "equidistantie". Geen sprake van enige sanctie tegen Israël, zelfs geen enkel bezwaar tegen Israëlische massavernietigingswapens. België helpt Israël zelfs bij de productie daarvan: uit het in maart gepubliceerde rapport over de Vlaamse wapenexport blijkt dat er bestanddelen voor zenuwgassen naar Israël worden geëxporteerd.
In februari dit jaar deed minister Michel, nadat hij vorig jaar zijn vriend Sharon van vervolging redde door de genocidewet te elimineren, in Israël een knieval voor Sharon en beloofde hij de samenwerking nieuwe leven in te blazen. Geen woord over de Palestijnen noch over de bezetting en repressie. Ondanks al die uitlatingen doet men op het ministerie van Buitenlandse Zaken in Brussel nog altijd alsof de politiek van "equidistantie" nog altijd van kracht is…
(Uitpers, nr. 54, 5de jg., juni 2004)
